Menntamál - 01.12.1966, Blaðsíða 57

MENNTAMAL
263
lagslegri námsaðgreiningu, aðallega á röðun eftir greindar-
þroska í a, b, c, d-bekki eða í „verknáms-" og „bóknáms-
deildir", sýna, að skiptingin verður ekki aðeins vitsmuna-
leg, heldur einnig félagsleg. Bæði í Englandi og Svtþjóð
liggja fyrir niðurstöður rannsókna, sem sýna að bekkirnir
fyrir greindarfarslega eða bóklega getuminni nemendurna
eru orðnir að dilkum, sem börn verkalýðsstéttanna eru
dregin í. Og ekki nóg með það, heldur kemur á daginn,
að hin upphaflega aðgreining — hvort sem hún fer fram
snemma eða seint — hefur örlagaríkar afleiðingar fyrir
áframhaldandi skólagöngu. Hún verður „self-fulfilling pro-
phecy“ — spádómur, sem rætist af sjálfu sér: Þeir, sem settir
eru í getuminni bekkina, verða, og það er afleiðing af stað-
setningunni, stöðugt lakari í skólanum — og lakari en þeir
hefðu orðið í öðrum bekk, t. d. greindarfarslega blönduð-
um bekk. Þetta er í orsakasambandi við marga hluti: ié-
legri kennara, drottnandi svipmót bekkjarins, sem einkenn-
ist af getulitlum og áhugalitlum nemendum, stimpilinn frá
umhverfinu fyrir að vera „heimskur" o. s. frv.
Tore Lindbekk rannsakari, sem kannar sérstaklega sam-
bandið milli ])jóðfélagsaflanna og skólakerfisins, dregur á
þessa lund saman niðurstöður rannsókna sinna á áhrifum
þess að skipta nemendunum í deildir (linjedeling): „Af
þessu er unnt að draga þá ályktun, að skipting í deildir
hefur almennt haft neikvæð áhrif á þá, sem lakast hafa að-
lagazt skólanum og kvöðum lians. Hið sama hefur almennt
gildi um börn frá menntunarsnauðu umhverfi.......Vegna
þess arna hlýtur maður að vera vantrúaður á aðgreininguna
í unglingaskólanum.“ (Minervas kvartalskrift 2/1965).
Skipulagslega námsaðgreiningin hefur auk þess aðra hlið:
Þrátt fyrir fullyrðingar um hið gagnstæða, hefur hún til-
hneigingu til að verða endanleg. Bæði í Englandi og í
Svíþjóð kemur það á daginn, að flutningur úr einni deild
í aðra er mjög lítill — og miklu minni en kennarar og
skólayfirvöld hafa á tilfinningunni. Þær upplýsingar, sem