Vorið - 01.03.1949, Side 33

VORIÐ
29
Nokkrar vísur til hjálpar
við málfræðinám
i
Hér koma fyrst kvenkynsnafnorð,
sem hafa tvö n í öllum föllum:
F.inkunn, miskunn, Iðunn,
forkunn,
Ingunn, Steinunn, Jórunn,
Sæunn, Dýrunn svo og vorkunn,
sömuleiðis Þórunn.
Þá koma hér karlkynsnafnorð,
sem enda á einu n í þolfalli án
greinis:
Þráinn, Kristinn, Þórarinn,
því næst himinn, jötunninn,
drottinn, Óðinn, aftaninn,
arinn, Héðinn, morgunninn.
Næst koma þá sagnir, sem stjórna
nafnhætti án nafnháttarmerkis:
Sjá ei háttarmerkið má,
mun það teljast af og frá.
Þú skalt þetta heyra:
Þykjast, virðast, segjast sjá,
sýnast, vilja telja á.
Viltu mikið meira?
Hér koma svo tvær vísur, sem
orðið hafa til við stafsetningar-
kennslu:
Góðan, vondan, gráan, hvítan,
grannan, feitan,
rita skal með einu n-i
endinguna, og gleyma ei henni.
Karlkynsorð á inn
n-in tvö sér fá.
Hrærðu í heilamauki.
Þráinn, Þórarinn
þessu víkja frá,
og nokkur orð að auki.
Þá kemur vísa um an-regluna:
Blessuð sértu ending ann,
sem aldrei ruglar nokkurn mann
Karlkynsnafnorð ef það er,
n-in hef ég tvö í þér.
Hér er vísa til að kenna forskeyt-
in:
Forskeyti er málsins mör,
má þar fyrst til nefna ör,
því næst ó og and og tor,
auð og mis og síðast for.
Úr þátíðinni þiggja, draga, slá,
þar að auki hlceja og liggja á,
í fleirtölunni g ei gleymast má.
Þá kemur vísa um sérhljóðana:
Ræ ég út á sérhljóðasæ
á sjálfri málfræðinni.
Breiðir liafa brodd nema æ,
bara að ég þá finni.
Loks koma hér vísur um hœtt-
ina:
Framsöguháttur er fullyrðing bein.
Finna skal nafnhátt á merkinu að.
Boðháttarskömmin er skipunin
hrein:
Skældu ekki krakki, og mundu nú
það!