Bjarmi - 01.11.1974, Page 8

Sálmur
móður
hans
bjargaði
lífi
hans
„Ég er góði hiröirinn, —
góði hirðirinn leggur lxf sitt
í sölurnar fyrir sauðina".
Hann var einn af þúsundum
þeirra sorgmæddu ólánsmanna sem
fyrirfinnast í Osló. Atvinnulaus,
fátækur og einmana. Ef til vill
eigin orsök, Guð veit það, en ve-
sæll, þjáður maður. Og hvert okk-
ar þekkir orsök og afleiðingu í
örlögum manns? Guð einn sér
hjörtun. Guð einn getur dæmt.
Á hverjum degi kom hann og
borðaði á ódýrum matsölustað, þar
sem ég starfaði. Lítill, raunalegur
vesalingur í ræfilslegum fötum.
Lifandi vera, sem bjó við þau skil-
yrði, þar sem volgt vatn og sápa
tilheyrðu ekki skipan dagsins. Og
það leyndi sér ekki, hve einmana
hann var innan um fjölda annarra
fátæklinga, sem fengu sitt daglega
brauð á staðnum.
Svo var það rétt fyrir jólin. Kald-
an frostdag í desember. Yfirfullt
var við borðin. Matargestir okkar
sátu þétt saman og álútir yfir heit-
um matnum. Rétt fyrir lokunar-
tíma kom litli maðurinn, helkaldur
og frakkalaus. Hann greip um
matarskálina með rauðum hönd-
um og borðaði með áfergju. Eftir
skamma stund lokuðum við og
smám saman fóru gestirnir, — að-
eins litli maðurinn sat áfram. Ég
bjóst til að fara og biðja hann
um að ljúka sér af. En það var
8
eitthvað svo átakanlegt, einmana-
legt og örvæntingarfullt við hann,
þar sem hann sat með hendur und-
ir kinnum, sem gerði það að verk-
um, að ég beið um stund með til-
mæli min. Hugsanirnar voru auð-
sjáanlega víðs fjarri. Umhverfið
var gleymt. Loks varð ég að segja
að við ætluðum að fara að taka
af borðunum. Hann leit upp — og
hann, sem var ekki vanur að tala,
tók með gegnkaldri hendi sinni um
mína og sagði: Nú lokið þið í jóla-
vikunni og ég ætla því að kveðja
— eftir jól kem ég ekki aftur. —
Þakka ykkur fyrir hve vinsamleg
þið hafið verið við mig.
Hverju átti ég að svara? Við
vorum vingjarnlegir við alla og
öll mín vitund hafði verið fólgin
í því að muna að litla manninum
þótti góðar sveskjur og að hann
vildi ekki sósu, og taka svo tillit
til þess eftir því sem hægt var.
Að tala saman, þar sem svo mikið
er að gera og þar sem fólkið er
svo mismunandi, er ekki auðvelt.
En í dag var ég knúin til að
spyrja: Hvers vegna komið þér
ekki aftur? Ætlið þér í ferðalag?
— Já, ég ætla i ferðalag. Þangað
upp, — og hann benti til himins.
— Eruð þér veikur? spurði ég
undrandi.
— Ekki meira en svo að ég get
verið á fótum. En mér líður illa.
Mér líður mjög illa. Fátækur, ein-
mana. Eyðilagt líf, skiljið þér.
Barátta fyrir tilverunni. Og nú er
ég þreyttur á sjálfum mér og öll-
um heiminum.
Ég skildi hvað hann átti við og
það hrökk út úr mér: Eruð þér
viss um, að þér komist þangað sem
þér sögðuð, ef þér leitið sjálfur
dauðans? Ef til vill er það vilji
Guðs að þér lifið. Það eru svo
margar gátur að glíma við hér
niðri. Ein þeirra er fátæktin. Biðj-
ið Guð um að hjálpa yður.
— Guð, sagði hann. Það er eng-
inn Guð. Það er bara tómstunda-
gaman, sem sumt fólk verður að
hafa, þegar því líkar ekki skemmt-
analífið. Ónei. Það er engin von
um framtíð mína. Hver í ósköpun-
um ætti að reisa mig við?
Þá, — án þess að ég hugleiddi
það nokkuð — fékk ég eina þeirra
snöggu hugmynda, sem við menn-
irnir fáum stundum án þess að
geta útskýrt hvers vegna. Ég sagði
við hann: Viljið þér lofa mér því
að lesa 62. sálm Davíðs, þegar þér
komið heim?
Ég óskaði þess að ég hefði ekki
sagt síðasta orðið. Maðurinn átti
auðsjáanlega ekkert heimili. En
sem betur fór hirti hann ekki um
það. Hann leit upp til mín og virt-
ist ringlaður. Svipurinn breyttist
og hann varð ergilegur á svip, en
svaraði ekki.
— Þér eigið ef til vill enga
Biblíu, sagði ég.
— Jú, jú. Móður minnar, sálugu.
Einhvers konar „ræktarsemi",
skiljið þér. Og með þeim orðum
var eins og hann vildi ýta allri
„viðkvæmni" til hliðar. — Og, bætti
hann við, hún hefði án efa lent
hjá Omtvedt (fombókasali), ef
hún hefði verið einhvers virði —
hún er mikið notuð og slitin . . .
— Já, þá lofið þér mér því að
lesa þennan sálm. Hann kom
skyndilega upp í huga minn. Guð
mun blessa yður.
Næsti dagur var sá síðasti fyrir
jólaleyfið. Ég beið spennt eftir
litla manninum og undraðist
dirfsku mína — að nefna Guð við
hann. Það voru sem sé eins konar
óskrifuð lög að matsölustaðurinn
skyldi vera hlutlaus. Okkur var
ljóst að við máttum ekki reyna að
höfða til hins dýpsta hjá þvi fólki,
sem hingað kom. Það var ekki
hægt — þess var ekki óskað.