Bjarmi - 01.01.1979, Blaðsíða 13

Þróunin i þjóðkirkjunni.
Hvað um sjálfa þjóðkirkjuna?
Eftir að frjálslynda guðfræðin
kom fram, hefur hún verið mótuð
af fjölhyggju (pluralisme).
í staðinn fyrir frjálslyndu guð-
fræðina er komin tilverufræði
(eksistentialisme) fyrir áhrif frá
Þýzkalandi. Kemur hún sérstak-
lega í ljós í hreyfingunni Tide-
hverv, sem í fyrstu snerist gegn
huglægum kristindómi, er lagði
áherzlu á trúarreynsluna, en síð-
an þróaðist hún á þá lund, að hún
kom með stöðuga gagnrýni og af-
bökun á hinum sögulegu hjálp-
ræðisstaðreyndum og kristilegu
líferni.
Fagnaðarerindið verður hin til-
verufræðilega ákvörðun og kristi-
leg siðfræði verður ákvörðun ein-
staklingsins gagnvart náunganum.
í reynd táknar það, að margir
áhangendur þessarar hreyfingar
eru fylgjandi frjálsum fóstureyð-
ingum, samlífi utan við hjóna-
band, ,,óskjalfestum“ hjónabönd-
böndum, já, í stuttu máli, algerlega
veraldlegu líferni.
Á síðustu tveim áratugum hef-
ur einingarhreyfingunni (den öku-
meniske bevægelse) vaxið fylgi
undir forystu Johs. Aagaard,
dósents.
Hann er fulltrúi þriðja þróunar-
stigs einingarhreyfingarinnar, sem
leggur áherzlu á athöfn. Lúthersku
kenningunni um tvenns konar
valdsstjóm (tvö regiment) er hafn-
að og hlutverk kirkjunnar og hins
veraldlega ríkis talið vera eitt og
hið sama. Menn hafa t.d. fengizt
mjög við það að styðja uppreisnar-
hreyfingar í kynþáttabaráttunni
o.s.frv.
Þessi einingarhreyfing hefur sér-
staklega áhrif meðal kristniboðs-
félaganna og í hugsunum og rök-
ræðum í sambandi við kristniboðs-
guðfræði.
Hins vegar hefur tilveruguðfræði
Tidehvervshreyfingarinnar verið
sérstaklega áberandi í háskólum,
kennaraskólum og vissum presta-
samkundum.
Hægri fylkingararmur
þjóðkirkjunnar.
Á síðustu árum hafa menn
neyðzt til þess að gera ráð fyrir
hægri fylkingararmi kirkjunnar,
og þar hafa KFS (Kristilega stúd-
entahreyfingin) og MF (Safnaðar-
prestaskólinn) orðið fyrir mest-
um áhrifum frá Noregi.
Þessi hægri fylkingararmur er
ekki að öllu leyti samkynja. Sumir
aðhyllast hákirkjulega stefnu (þar
er m.a. um að ræða hóp, sem kall-
ar sig Kirkens Ja og Nej), aðrir
eru mjög lágkirkjulegir (þar er
m.a. um að ræöa LM og ELM).
Enn aðrir hafa hins vegar af-
stöðu til kirkjunnar, sem lýsa má
þannig:
í kirkju fyrir hádegi á sunnudag
og í trúboðshúsinu á sunnudags-
kvöld.
Einnig er mismunur hvað snertir
skilning á Biblíunni, skírninni og
kvöldmáltíðinni.
Allir eru sammála um að hafna
þeirri guðfræði og boðun, sem
grefur undan Biblíunni og breiðzt
hefur óhugnanlega út innan þjóð-
kirkjunnar, svo að við höfum t.d.
allmarga presta, sem hafa gifzt
tvisvar eða þrisvar sinnum. Aðrir
búa með konu án þess að vera
giftir.
Hins vegar er hægri armurinn
ekki hiklaust sammála, þegar hann
á að setja fram einhvern annan
valkost í þessum kringumstæð-
um.
Og þó gerist margt gleðilegt.
KFS er um það bil að hefja starf
á flestum námsstofnunum eða
komast í samband við þær. Bæði
í Árósum (í Safnaðarprestaskólan-
um) og í Kaupmannahöfn (í Dansk
Bibelinstitut) er veitt guðfræði-
kennsla, bæði til uppfyllingar og
sem valgrein. Og þó nokkrir biblíu-
trúir prestar eru komnir vel á veg
í starfinu í sóknum sínum.
Á fimm árum hafa sprottið upp
12—13 kristilegir, óháðir skólar.
Unnið er að því af alvöru bæði að
stofna kristilegan menntaskóla og
kristilegan kennaraháskóla.
Góð aðsókn er að biblíuskólum
Heimatrúboðsins og Lútherska
kristniboðsfélagsins (LM). Miklu
er dreift af góðum, kristilegum
bókum, og margt fólk safnast sam-
an á stöðum, þar sem kristilegar
samkomur eru haldnar á tjaldbúða-
stöðum á sumrin (bibelcamping)
og við fleiri tækifæri. Jú, við lif-
um á spennandi tímum, sem gefa
fögur fyrirheit. Og jafnframt koma
spumingamar:
Tekst hægri fylkingararminum
að varðveita einkenni sín og and-
legan kraft og hafa raunveruleg
áhrif á hina mjög andlegu örkuml-
„FiskámensisrrJr"
Síðastliðinn vetur var sýndur í
íslenzka sjónvarpinu myndaflokk-
ur, sem hét „Fiskimennirnir". Þótti
ýmsum vera dregin upp heldur
dapurleg og einhliða mynd af trú-
uðu fólki á Vestur-Jótlandi í Dan-
mörku, og hefur orðið vart sömu
skoðunar meðal fólks víðar á Norð-
urlöndum, þar sem myndaflokkur-
inn hefur birzt í sjónvarpi.
Norski predikarinn S. A. Ryborg
heimsótti fyrir nokkru byggðir
danskra fiskimanna við Norðursjó.
í blaðaviðtali segir hann m.a.:
„Þarna er einn þeirra staða ó
landinu, þar sem er hvað blóm-
legast andlegt líf. Það er venja,
þegar haldin er árlega kristniboðs-
vika, að fiskimennirnir taki þátt í
samkomunum. Þeir róa ekki, þó að
vel gefi, og ungt fólk, sem er í
vinnu á öðrum stöðum, reynir að
fá frí í viku til þess að vera heima
á þessum tíma. Og þá eru sam-
komur haldnar á morgnana, sið-
degis og á kvöldin, og það er fullt
hús".
^__________________________________
uðu, já, oft andlega dauðu þjóð-
kirkju?
Eða verður klofningur í þjóð-
kirkjunni vegna hinna margvís-
legu „trúarbragða“, sem eru inn-
an hennar?
Eða mun hægri armurinn glata
stefnu sinni og sannfæringu og
samlagast meir eða minna öllu öðru
í hinum breiða faðmi þjóðkirkj-
unnar?
Það veit Guð einn. Og einstakl-
ingurinn getur aðeins orðið til var-
anlegrar blessunar og gagns, ef
hann er bundinn orði Guðs og fyrir-
heitum.
Flemming Kofod-Svendsen.
Höfundur er fyrrverandi aðalfram-
kvæmdastjóri í dönsku, kristilegu
stúdentahreyfingunni, nú aðstoðar-
prestur í Birkeröd í Danmörku. Grein-
in er þýdd úr norska tímiritinu Credo.
Bók iiiii stofnandann
í sambandi við frétt hér í blað-
inu um afmæli KFUM og KFUK
í Reykjavík má geta þess, að
Prentsmiðjan Leiftur áformar að
gefa út bók um upphafsmann
K F U M - hreyfingarinnar, enska
verzlunarmanninn Georg Williams.
Elr von á bókinni síðar á þessu ári.
13