Heima er bezt - 01.05.1964, Qupperneq 16

HULDA Á. STEFÁN SDÓTTIR
skrifar fyrir húsmœour
Gamla fólkið
Flestir munu sammála um, að daufur sé barnlaus
bær, en líklega eru það færri sem halda því fram,
að nauðsynlegt sé að hafa gamalmenni á heimil-
inu, án gamalmennis sé heimilið illa statt.
Fyrir nokkrum dögum rakst ég á grein í útlendu blaði
með fyrirsögninni: „Gamla fólkið“. Ég las grein þessa
með athygli, því mér hefur ætíð þótt vænt um gamla
fólkið og fundið til með því.
Greinin snerti mig og rifjaði upp fyrir mér margs
konar hugrenningar, sem ég heft oft glímt við í einver-
unni, því fáir hafa hlustað á mig, né verið mér sammála,
þegar mál gamla fólksins hafa borið á góma.
Engum blandast hugur um það, að margir erfiðleik-
ar fylgja ellinni, en einna erfiðast mun gömlu fólki að
sætta sig við að vera ofaukið meðal ættingja og vina,
ættingja, sem gamla fólkið hefur þó búið í haginn fyrir
og ausið úr kærleikslindum sínum þeim til blessunar.
í umræddri grein er skýrt frá því, að Grikkir telji
hvert það heimili illa statt, sem ekki eigi sinn „hæru-
koll“. Að ung hjón, sem stofni heimili telji það nauð-
syn að hafa gamalmenni á heimilinu. Og þeirri skoðun
fylgi svo mikil alvara, að sé ekki ættingjum til að dreifa,
þá reyni fólk að verða sér úti um óskylt gamalmenni,
einhvem einstæðing, þá fyrst séu líkur til að heimilið
verði hamingjusamt og hjúskapurinn blessist. Sömu
sögu heyrði maður frá Kína hér áður fyrr og Ítalíu.
Meðal þessara þjóða var litið upp til gamla fólksins og
það virt eins og vera ber. Því ætti ekki að virða gamalt
fólk, er barizt hefur heiðarlegri lífsbaráttu og á í fór-
um sínum dýrmæta lífsreynslu, sem þeir yngri hefðu
gott af að kynna sér. Ég býst við að gömlu fólki sé líkt
farið, hvort heldur það elur aldur sinn í suðlægum eða
norðlægum löndum. Ævi þess hefur farið í að hugsa
um bú og börn, jafnvel barnabörn. Það hefur neytt
allrar orlcu til að sjá sér og sínum farborða, beðið fyrir
bömum og barnabörnum, gefið á báða bóga af auði
hjarta síns.
Og hver em svo launin hjá okkur? Vist á gamal-
mennahæli. Það er fjarri mér að setja út á eða lasta gam-
almennahælin okkar, þau hafa unnið þarft verk og að
þeim ber að hlynna eins og kostur er. En ég vil beina
orðum mínum til unga fólksins og þess miðaldra. Lang-
ar ykkur til að vera slitin upp með rótum frá heimili
ykkar og þeim sem ykkur þykir vænt um, þegar elhn
sældr ykkur heim og holað niður á elliheimili, fjarri
ættingjum og venzlafólki. Ég er þess fullviss, að elh-
heimilin okkar gera það sem í þeirra valdi stendur fyr-
ir gamla fólkið, en þau geta aldrei komið í stað gamla
góða heimilisins. Þau geta ekki bætt gamalli móður eða
föður missi barna og barnabama. Það er furðulegt,
hvernig ungt og jafnvel miðaldra fólk talar um gamla
fólkið, og lítur á það eins og óþarfa gripi, gamalæra,
sem ekki hafi vit á neinu, sem skeður í kringum það.
Oft hefur það þó mörg vitin þeirra yngri, þó um það
séu engar algildar reglur.
184 Heima er bezt