Æskan - 01.06.1941, Blaðsíða 5

ÆSKAN
Verkamenn.
------ Saga frá Indlandi. ____
*
Sænskur maður, sem dvelur í Indlandi, segir
eftirfarandi sögu:
„Það kemur ekki málinu við, livernig á þvi stóð,
en einn góðan veðurdag á ’liitatímanum vissi eg
ekki fyrri lil en eg var settur til að vera „bygg-
ingaverkfræðingur“. Eg átti að stjórna byggingu
vélaliúss fyrir jarðolíuhreyfil og rafmagnsvélar til
að framleiða orku til ljósa og til að dæla vatni inn
i þorp eitt. Verkamennirnir, sem eg bafði til þessa,
voru yfirsmiður með nemanda sinn, múrari og
nemandi hans, pípulagningamaður með aðstoðar-
svein, vélvirki og svo nokkrir verkamenn.
Svo var um samið, að byrja skyldi vinnu
klukkan átta á jnorgnana og hætta klukkan sjö á
kvöldin, en tveggja tíma hlé átti að vera meðan
heitast var á daginn. í þessari nýju „verkfræðings“-
stöðu minni átli eg að teikna og reikna út, msela,
vega og áælla. Allir vita, bve örðugt er að fúska
við verk annarra, cn verst er ef til vill starf bygg-
ingaverkfræðinga að því leyli.
var prentsmiðja og þar voru gefin út blöð. Tölu-
vert var þar um leiklist (Kristján læknir þýddi
mörg leikrit á íslenzku, hann hafði næman smekk
fyrir íslenzku máli). Þar voru Iþá búseftir merkis-
menn, t. d. Þorsteinn Erlingsson og Þorsteinn
Gíslason. Þessir menn settu svip á bæjarlífið.
Kristján stofnaði karlakórinn „Braga“ laust fyrir
aldamótin og stjórnaði þonum i mörg ár. Yar
hann því þá slöðugt „undir læknishendi“, eins og
sagt var í gamanvísum, sem eitt sinn komust á
kreik þar fyrir austan.
Kristján var gæddur góðum tónskáldsliæfileik-
um. En tíminn til tónsmíða var ekld mikill. Einnig
mun honum hafa fundizt hann ekki vera nógu
læírður á því sviði, þvi að liann var vandlátur við
sjálfan sig. Það eru víst ekki fleiri en 12 lög, sem
eflir hann liggja. En þau bera vott um gáfur hans
og smckk. Hann hafði áhuga fyrir íslenzkum þjóð-
lögum og safnaði og skrifaði upp mikið af islenzk-
um kvæðalögum og raddsetti sjálfur. En því miður
glataðist það, er hús hans (brann til kaldra kola
með öllu innanstokks, ásamt fleiri húsum, 1919,
en fólk slapp nauðulega.
Meðal sona Kristjáns læknis er Kristján sönguari.
Kristján dó 6. nóv. 1927.
Eitt hið fyrsta, sem eg rak mig á, var það, a'ð
hugtakið „tími“ er ekki til meðal indverskra
verkamanna. Það kom ákaflega sjaldan fyrir, að
liægt væri að byrja að vinna fyrr en klukkan niu.
Það er ef til vill einhver afsökun í því, að verlca-
menn eiga sjaldan vasaúr né klukku. Eg sá þó
einstöku menn með stóra vekjaraklukku dingl-
andi i bandi um hálsinn. — Önnur uppgötvun mín
var sú, að indverskir verkamenn taka ekki upp
bjá sjálfum sér að gera neitt. Þeir gera ekkert
fram yfir það, sem þeim er sagt að gera.
Eg sat einmitt við að reikna út, livar eg ætti að
koma rafmælaborðinu fyrir. Nú er hiti, og svitinn
rennur í striðum straumum af mér og vætir þvi
miður vinnulýsingar og önnur plögg. Allt i kring
um mig standa flöskur með sjóðheitum gos-
drvkkjum. Þeir svala mér ekki nema rétt á meðan
sopinn er að renna niður hálsinn, og þvi miður
heimtar hver flaska aðra í viðbót. Eg hefi renn-
bleytt heila tylft af vasaklútujn við að þurrka af
mér svitann, og seinast liefi eg orðið að gripa til
skyrtu minnar og buxna í sama skyni.
Yfirsmiðurinn og nemandi lians áttu að vera
að ldambra saman trémótum fyrir steinsteypu.
En smiðurinn er sifellt að þvælast í kring um nrig.
Hann gónir á blöðin mín og lrlær meðaumkunar-
lega að minni sveittu tilveru. Hann gasprar og
gantast við aumingja verkamennina, sem púla við
að grafa skurð fyrir vatnsleiðsluna. Eg er ekkert
hissa á hávaðanuin i honum, þvi að ekkert verk
er unnið í Indlandi, nema með ópum og lrávaða.
Eg hafði liugann svo fastan við það, sem eg var að
gera, að eg veitti smiðnum enga athygli, fyrr en
liðið var á daginn. Eg spurði liann þá um steypu-
mótin, en þau áttu að vera tilbúin fyrir löngu. Eg
sá, að múrarinn var að láta undirbúa steypu-
liræruna.
„Mótin, herra minn! Eg hefi ekki getað búið þau
til, þvi að eg hefi enga nagla,“ svaraði smiðurinn
ófeiminn og kátur, en varð að gæta sin um leið, að
stíga ekki ofan á nagla, sem dregnir höfðu verið
úr umbúðakössum og lágu um allt. Það var ber-
sýnilegt, að „byggingaverkfræðingur“ átli að liugsa
fyrir hverju smávægi, líka nöglum. En það kom
dálílið einkennilega fyrir mínar sænskn sjónir, að
smiðurinn skyldi ekki talca upp hjá sjálfum sér að
nota eitthvað af nöglunum, sem lágu i kring um
liann, þó að þeir væru ekki beinlínis keyptir til
þess að reka þá í steypumót. Hann vissi lika fullt
svo vel og eg, að það var í mesta lagi sjö minútna
gangur í næstu járnvörubúð, og þar fengust nógir
naglar. En honum datt ekki i liug að impra á þvi
65