Æskan - 01.06.1941, Blaðsíða 12

ÆSKAN
Ættjarðarást.
Menn sýna ættjörðu sinni og átthögum ást sína
og tryggð með ýmsu jnóti. Sumir láta það aðeins
koma fram í orðum, aðrir í verkum. Sumir halda,
að stórvirki þurfi til að sýna þetta, — og koma þeim
venjulega aldrei i verk. Aðrir birta æittjarðarást
sína og trúmennsku í hversdagsverkum sínum,
sjálfrátt eða óafvitlandi. Og sú er oftast hreinust
ættjarðarástin, sem fram kemur í smáu.
Hér er sögukorn úr stríðinu:
í þorpi einu bjó aldraður bóndi. Hann var of
gamall til að fara í stríðið og sat þvi heima að búi
sínu. Hann hafði plægt akra sína, en ekki sáð í þá.
Óvinirnir voru komnir inn i land hans 'og fóru
um það sem eyðandi eldur. Þeir nálguðust þorpið.
Skotin hvinu og eldar kviknuðu í þorpinu. Allir
flýðu, sem flúið gátu; en bóndinn vildi hvergi
fara. Hann leitaði sér hælis í kjallara húss sins.
Bæjarhúsin hans góðu, sem hann hafði varið
margra ára striti í að reisa frá grunni, voru
skotin niður á skanynri stundu, svo að þar voru
rústir einar eftir. En hann lét það ekki á sig bita
og beið trúr á verði sínum. Fyrir honum vakti að-
eins eitt: að hverfa ekki frá ökrunum sinum ósán-
um.
Skothriðin kvað við látlaust allan daginn, og af
því vissi liann, að óvinirnir voru enn í þorpinu.
En þegar nólitin kom, læddist hann úr fylgsni
sinu. Um nóttina sáði hann víðlendan akur, og
skreið á fjórum fótum við verkið, til þess að sjást
síður.
En daginn eflir fannst lík bóndans. Það lá úti á
akrinum, með gapandi banasár á brjóstinu og
hægri lófann fullan af sáðkorni. Hann hafði sáð i
stóran blett helsærður og vökvað nýsáð kornið
blóði sínu.
(Lausþytt A. S.)
sögulegan. Við vorum búin að tina í einni lyng-
brekkunni og hlupum hvert i kapp við annað yfir
breiðan mel, til þess að komast að annarri brekku.
Nú var um að gera að vera sem fljótastur að taka
það, sem bezt var, á undan öllum öðrum. •— Einn
drengurinn varð fyrstur og sneri sér að hinum
börnunum og hrópaði:
„Eg á alla brekkuna einn.“
Hann var eldrauður í framan, svo að það var
auðséð, að honum var alvara. En þá fór að hitna
í fleirum. Fyrsti löðrungurinn buldi á kjamman-
um á honum, og áður en nokkur fengi tíma til að
átta sig, voru allir drengirnir komnir i áflog, en
stúlkurnar drógu sig að mestu í hlé.
Þetta var bardagi, sem um jnunaði. Við slógum
og börðum, liver í kapp við annan og veltum hver
öðrum upp úr moldinni. Allir voru fjúkandi vond-
ir. En drengir geta barizt endalaust. — Loks urð-
um við samt þreyttir og móðir og fórum að lin-
ast. Eitthvað af stúlkunum gekk á milli, til þess að
sætta og stilla til friðar. Þegar bardaginn var hætt-
ur, sátum við þarna á þúfum og steinum, óhreinir
upp fyrir höfuð, másandi og blásandi, einn eða
tveir þeir minnstu hálfskælandi. Við vorum víst
ekki sérlega fallegir ásýndum. En sólin skein á
okkur, fuglarnir sungu og blómin í brekkunni
lilógu, hvert framan í annað. Það lá samt ekki vel
á okkur börnunum. Við fundum það vel, að við
vorum búin að verða okkur til skammar og liöfð-
72
um spillt ánægjunni af berjaferðinni. Einhver var
svo hreinskilinn að segja þetta upphátt, og öllum
kom sáman um, að önnur eins liáðung mætti aldrei
koma fyrir aftur. Reynslan var búin að sýna, hvað
styrjaldir höfðu í för jneð sér, og nú þurfti að gera
friðarsamninga, sem kæmu í veg fyrir strið fram-
vegis.
„Þetta er alll saman af því, að við fórum að
eigna okkur lyngið,“ sagði einhver.
„Það er miklu betra, að við eigum það allt í sam-
einingu, og tínum öll eftir því, sem við þurfum,
meðan berin endast,“ svaraði einliver annar.
Umræðurnar enduðu með því, að það var numið
úr lögum, að einn mætti bola öðrum frá því að
tína úr livaða lyngtorfu, sem hann vildi, svo lengi
sem nokkurt her var eftir á henni. Síðan stóðum
við upp og líndum í mesta bróðerni hlið við hlið i
brekkunni. Þeim, sem síðastir urðu að fylla ílátin
sín, var hjálpað til þess. Undir kvöldið fórum við
heim, talandi, lilæjjandi og syngjandi. Sólin skein,
fuglarnir sungu, og blómin hlógu hvert framan í
annað.
Við vorum öll saman góðir vinir, og erum það
enn í dag.
Gjalddagi ÆSKUNNAR er kominn.
Gleymið ekki að senda borgun, allir, sem það mögulega
geta, því að oft er þörf en nú er nauðsyn.