Æskan - 01.01.1969, Page 27

Verður ísbirninum alveg útrýmt? Þetta
er spurning, sem margir náttúruvisinda-
menn spyrja, af ótta við ofveiði dýranna í
seinni tíð, og jafnframt viðurkenna þeir,
að þeir viti næsta lítið um hið merkilega
líf ísbjarnarins í norðurheimskautslöndum.
ísbjörninn lifir, sem kunnugt er, við
strendur landa og eyja á norðurheimskauts-
svæðinu. Flest munu dýrin vera við
Grænland og Svalbarða (Spitsbergen).
Stærstu dýrin eru á flakki um hafið á stór-
um ísbreiðum, og það kemur fyrir, að ís-
birni rekur á einstökum jökum frá Græn-
landi og Svalbarða allt til stranda íslands.
Á síðastliðnum vetri sást til ísbjarnar á
jaka við Austurland og jafnvel var þá álitið,
að ísbjörn muni hafa gengið á land á
Norðurlandi, þótt ekki sæist tii þess dýrs
annað en för eftir það í snjónum skammt
frá ströndinni.
ísbjörninn er duglegur að synda. Af
skipum hafa menn séð bjarndýr á sundi
allt að 5 sjómilum frá landi, og talið er, að
dýrið geti synt allt að 500 kilómetra í einu.
ísbirnir lifa mikið á fiski og selum, og á
flakki þeirra um ísinn fylgja þeir oft í kjöl-
far setanna, sérstaklega um fengitímann,
og veiða þá ungana, sem eru ósjálfbjarga
á ísnum.
Hann getur synt 500
kílómetra í einu.
Aðal veiðiaðferð ísbjarnarins er sú, að
hann leggst nálægt öndunarvökum sel-
anna, en selurinn býr sér til vakir í ísinn
til öndunnar, og er hann kemur upp, slær
ísbjörninn hann rothögg með sínum stóra
hrammi.
Um miðjan vetur ieggur kvendýrið, birn-
an, af stað til lands. Hún grefur sér got-
holu í einhvern stóran snjóskafl. Hol-
an er það stór, að þar gætu að minnsta
kosti 3 menn komizt fyrir. Göngin inn í
holuna grefur birnan þannig, að þeim hallar
niður á við svo hitinn helzt betur í sjálfri
holunni.
Birnan fæðir sjaldnast fleiri en ivo unga
í einu, sem hún annast um í næstu tvo
mánuði í holunni. Á þessum tíma tekur
birnan enga fæðu til sín, er sem sagt mat-
arlaus. Eftir að birnan og ungarnir yfirgefa
holuna eru ungarnir með henni um eins árs
bil og fara með henni í vetrarhíðið næstu
árin. Það skeður oft, að birnan verður að
verja ungana fyrir hungruðum dýrum. Það
koma nefnilega oft tfmabil, þar sem is-
birnir reika um hafísinn, án þess að finna
æti, og þá verða þeir grimmir af hungri,
og þá verður birnan oft að berjast upp á
líf og dauða til þess að ungarnir verði ekki
gömlum hungruðum dýrum að bráð.
23