Muninn - 01.04.1957, Blaðsíða 5

MUNINN
í miðju hanagali djáknans bætist heil
fjölskylda í hópinn: Jón ríki, bóndi á Ey-
Vindarstöðum, ásamt konu og dóttur, stikar
inn með pontuna á lofti. Egill Gunnlaugs-
son tekur í nefið og hefur upp raust sína.
Engum dylst, að hér er stórbokki á ferð.
Framkoma hans er öll hin yfirmannslegasta
og röddin hranaleg. Hann er holdaður vel.
Já, slíkir menn geta leyft sér margt í skjóli
auðvaldsins. En hvað um það? Persónan
stenzt hugmyndir áhorfenda, og hlutverk-
iil'u er vel borgið, ef svo heldur áfram.
Elísabet, heimasæta á Eyvindarstöðum, er
leikin af Margréti Eggertsdóttur. Hlutverk-
ið er ekki stórt, en persónan mikilvæg í
leiknum. Það er undravert, hversu Margréti
tekst að túlka skapbrigði hinnar ástföngnu
með geislandi gleði, feginsandvörpum og
skerandi gráti. Hún er líka hlutverkinu vön
{þ. e. sem leikkona) eftir tíu ára leikferil.
Maddama Magnea (frú Sjöfn) kemur
meir við sögu síðar.
í lok þáttarins skýzt svo frater Jakob
(Gunnar Sólnes) inn, prakkaralegur og
galsafenginn. Hann skemmtir vel með
hreinskilni sinni og stráksskap. Hlutverkið
er honum létt og eðlilegt.
Annar þáttur hefst, og þá rennur upp hin
stóra stund, því að nú birtist sjálfur höfuð-
paurinn: Enarus Montanus, öðru nafni
Hörður Einarsson, situr á steini, tyggur skro
og aumkar sjálfan sig. Heldur er hann lúpu-
legur, og svo einlægir eru kveinstafir hans,
að inenntlingar allir fá samúð með liinum
illa stadda kollega sínum. Hin fyrstu kynni
eru því ekki sérlega upplífgandi.
Brekkufjölskyldan er ein um þennan þátt
og ferst vel. T. d. er samtal bræðranna
skemmtilegt. Hörður tekur hlutverk sitt
föstum tökum, er ákveðinn og skýr. Hann
nær prýðisvel hinum þóttafulla svip og fyr-
irlitningaraugnaráði Enari og túlkar tví-
mæíalaust vel ádeilu leikritsins, því að sam-
5
úðin hverfur eins og dögg fyrir sólu. Hinn
festulegi leikur Harðar veldur svo því, að
öll vandræðin, sem skapast hans vegna,
verða ósköp eðlileg, og gerir það heildar-
svip leiksins lýtalausan.
Samleikur görnlu hjónanna í þessunt
þætti er sérlega athyglisverður. Björn leggur
áherzlu á hagsýni og fyrirhyggju Seppa, og
Anna Katrín nær vel móðurlegri umhyggju
og viðkvæmni Nillu. Gervi þeirra eiga líka
vel sarnan. Þau eru þannig hin hjónalegustu
í allan stað og verða eftirminnileg.
í upphafi þriðja þáttar talast þau við En-
arus og-Nilla. Það er skrýtið samtal, alveg
andhverft hinum innilegu viðræðum þeirra
Seppa í síðasta þætti. Blint tillitsleysi Enari
rekst harkalega á blíða umhyggju móður-
innar. Auðheyrt er, að andlegt samband
móður og sonar er rofið vegna stórmennsku
hins lærða manns. En misskilningurinn ger-
ir orðaskipti þeirra bráðskemmtileg. Þann-
ig fara saman ádeila og skop.
Sl.opið nær tvímælalaust hámarki sínu í
þriðja þætti. Er það ntest að þakka Tryggva
Gíslasyni, sem fer dýrlega með fógetahlut-
„Ergo eruð þér hani.“ Fógetinn, Pétur djákni, En-
arus (Tryggvi Gislason, Jón Sigurðsson og Hörður
Einarsson).