Muninn - 01.04.1957, Síða 25

MUNÍNN
25
Kennsluhættir í æðri skólum á íslandi
Forspjallsorð.
Grein sú, sem hér i:er á eftir, \ar samin
sent framsöguræða á málfundi. Hún þjónar
því hlutverki liins talaða orðs.
Greinin hefur verið stytt og vart breytzt
til batnaðar við það.
Bið ég þann, sem greinina ies, að \ irða
viðhorf mín á betri veg. Ef til vill er margt
þetta reist á röngurn forsendum. Verða þá
niðurstöðurnar eftir því.
Framfarir i skólamdlum.
Tuttugasta öldin er öld vísinda, tækni og
framfara. Margs staðar eru framfarir svo
örar, að furðu gætir, og alls staðar er talað
um framfarir.
En hafa framfarir í skólamálum fylgt
eftir framförum annars staðar?
Ég held ekki.
En sérhverjum hlýtur að vera ljóst, að
framfarir í skólamálum, og á ég þar aðallega
við alla kennsluskipan, verða að þróast í
samanburði við annað. Einmitt nú, þegar
læra á sífellt meira á hlutfallslega skemmri
tíma, er nauðsynlegt að skipuleggja kennsl-
una sem bezt og notfæra sér allt, sem að
gagni mætti koma í auknum afkös.tum og
hagnýtri menntun.
Þar sem hraðinn er æ að aukast umhverf-
is, er ráðið ekki að halda í það gamla og
reyna að láta það vernda okkur frá þróun-
inni, lieldur er ráðið að auka hraða okkar
sjálfra, þannig að vel fari og afstöðuhraðinn
verði enginn. Sé hitt ráðið notað, mun koma
að því, að tæknin bolar mönnum burtu og
verður ríkjandi.
Til gamans ætla ég að segja ykkur sögu
af uppfinningamanninum fræga, Edison.
Sagan er stutt; hún er svona:
F.dison sagði, að eitt gleddi sig í sambandi
við hinar mörgu heimsóknir, senr hann
fengi. Það væri, að í hvert skipti, sem maður
gengi um Idiðið að húsinu Edisons, dældi
hann vatni í vatnsgeymi hússins.
Edison var ljós hin mikla nauðsyn þess
að létta sér allt, sem ónauðsynlegt væri að
strita við og framkvæma mætti á annan hátt.
Þannig gat hann afkastað meiru á öðrum
sviðum.
Þetta verður okkur, sem nemendum, líka
að vera Ijóst, og jrá ekki síður þeirn, sem
búa upp í hendurnar á okkur og skapa okk-
ur starfsskilyrði.
Sé nú svo, að framfarir í skólamálunum
standi framförum í öð'ru ekkert að baki, sjá
augu mín ekki rétt, og bið ég velvirðingar.
Tœknin i þágu kennslunnar.
í upphafi var jörðin auð og tóm. Svo skóp
guð manninn og aðrar skepnur, jrar til hann
hvíldi sig. Þá tók mannskepnan til við að
skapa og hefur breytt mörgu og brotið.
Við nútímabörnin gerum okkur naumast
grein fyrir. við hvað allt önnur kjör við eig-
um að býa en feður okkar og mæður eða
afar og ömrnur áttu. En þau tala um sin
kjör sem Jaað gamla og góða og vildu eflaust
mörg liverfa aftur í tímann.
En það geta þau að nokkru leyti gert með
því að koma í skólana hér. Eyrirkomulagið
er þar allt mjög ámóta og var um aldamótin.
Ég hef kynnzt nokkrum skólum og livergi
séð þar tæki, svo sem segulbandstæki, kvik-
myndavélar, skuggamyndavélar o. {d. h. not-
uð við kennsluna. Sæmandi tæki við eðlis-
og efnafræði fyrirfinnast hvergi. Sögukort
og ýmsar skýringarmyndir, ekkert af þessu
sést.