Heimilisblaðið - 01.09.1920, Síða 9

HEIMILISBLAÐIÐ
137
stráka, sem enginn hirti um, gladdi þá,
skemti þeim, fræddi þá, bauð þeim heim
og gerði svo marga þeirra að myndar- og
gagnsmönnum. En manna bezt talaði hann
máli Gyðinganna.
Spekingurinn séra Kristófer Brún, var
lika einhver bezti þjóðvinur Norðmanna;
hafnaði hálaunaðri stöðu til þess að geta
verið lýðháskólakennari og vakið og frætt
með honum fáfróða alþýðu. Vann að þessu
i nærri 30 ár fyrir sárlítil laun. Gat haft
þúsundin krónanna, en lét sér nægja
hundruðin. En svo mjög unni hann Dön-
um, að hann fór i strið með þeim 1864,
vogaði þar lífinu. Og hann ætlaði líka að
fara i stríð með þeim 1871, ef til þess hefði
komið. Fór þá til Danmerkur i þeim til-
gangi. Hann fann líka marga beztu kosti
þjóðar sinnar hjá Dönum, já, fann að þeir
i sumu voru Norðmönnum betri. Alveg
eins og , Wergeland sá glögt kosti Gyðing-
anna, sem þá voru eins og útlagar i Noregi.
Og mér fanst ekki betur, en að þeir Norð-
menn og þeir Danir, sem þjóðræknastir
voru, t. d. Nýnorsku-vinii'nir og lýðháskóla-
mennirnir, væru líka beztu vinirnir, sem
þjóð vor átti i Noregi og Danmörku. Þeir
þektu talsvert sögu þjóðar vorrar, og þar
fundu þeir oft uppáhaldsdygðir sinar: menn-
ingarástina og göfuglyndið.
Ættjarðai’ástin kveikir ást til annara þjóða,
alveg eins og heimiliselskan kveikir ætt-
jarðarástina. Ástríkustu heimilisfeðurnir eru
vanalega mestu mannvinirnir og beztu fé-
lagsmennirnir.
En stundum getur ættjarðarástin oi'ðið
of einræn — það er hún nú senx stendur.
— T. d. sé það ættjarðarást, er kom serb-
nesku sirákunum til þjóðhöfðingjamorðs
og Þjóðverjum til að niðast á Belgíu, þá er
ást sú æði bágborin. — Og sú ættjarðai’-
eða réttara að segja rikisást, sem kallar
1 það glæp, að vilja ekki drepa saklausan
útlending, hún er líka ótæk. Hún metur
ríkið meira en Gnð og samvizkuna.
Ættjarðarástin er enginn hégórni, engin
vatnsbóla. Nei, hún er hulið heljarafl, sem
getur orðið óttalegt. Hún er gneisti, sem
getur hleypt öllu í bál. Hún er eins og
eldurinn ómissanleg og ægileg, Báðum þarf
að stjórna. (Frh.).
Yonargyðjan.
Myrkrahöfðinginn bauð tveimur af þjón-
um sinum að fara og leita að Vonargyðj-
unni, deyða hana og gi’afa, þvi meðan Von-
argyðjan lifði, gat ekki hans trúfasta þjón-
ustumær Öi’vinglunin, náð valdi yflr hjört-
um mannanna. Þjónarnir lögðu af stað
og náðu í Vonargyðjuna í þvi að hún kom
út úr fangaklefa atbrolamanns. Þeir drápu
hana og urpu hana moldu. En þegar þeir
sigrihrósandi voru að troða á leiði Vonar-
gyðjunnar, heyrðu þeir hvella rödd spyrja,
hvern þeir græfu þar svo vandlega. Þeir
kváðust þar graflð hafa Vonargyðjuna, sem
þeir hefðu drepið eftir skipun húsbónda
sins.
»Þið heimskingjar!« mælti röddin, »þið
hyggist að hafa drepið Vonai’gyðjuna og
hulið hana moldu. En vitið, að hún getur
ekki dáið meðan til er eitt mannshjarta, er
slær i kvöl og þrengingu.«
í sömu svifum ók þar ökumaður fram-
hjá. Honum dvaldist nokkuð. Ung kona,
sem sat að baki ökumannsins, óskaði, að
ferðinni væri haldið áfram viðstöðnlaust,
því hún væri með veikt barnið sitt á leið
til læknis og hún vonaði að hann gæti
hjálpað þvi.
Vagninn hélt áfram. Sólin var að siga til
viðar. Bað var sem vagninn stefndi beint
til sólar. — En þjónar Myrkrahöfðingjans
horfðu á eftir honum daprir á svip — þeir
sáu álengdar skínandi veru sitja við hlið
hinnar sorgmæddu móður i vagninum —
það var Vonargijðjan.