Heimilisblaðið - 01.08.1938, Blaðsíða 6

118
HEIMILISBLAÐIÐ
Það var kvöld. Meðferðis hafði hann stóra
tösku, hún var þung og fyrirferðamikil;
í henni voru bækur. Hann var bóksali. Þeir
menn eru ekki alt af vel liðnir, mörgum
geðjast oft betur að einhverju öðru.
En hann var nú einu sinni kominn þessi
mann-aumingi, og einhversstaðar varð hann
að fá náttstað. Það hafði ætíð verið gamall
vani að vísa öllum ókunnugum; ferðamönn-
um til Víkur. Engin undantekning varð í
þetta skipti. Hann var unglingspiltur, inn-
an við tvítugt; útlit hans var ve klulegt,
eins og þeirra sem alast upp við skort og
vesaldóm. Augu hans, er voru dökkblá,
höfðu angursfullan glampa og svo djúpan
að þau vöktu athygli margra er í þau
horfðu.
Gunna gamla, sem var eitt af vinnu-
hjúunum í Vík, kom til dyra, þegar hinn
ungi gestur barði þarað dyrum. Hún virti
piltinn fyrir sér með elli'hrumu augnaráðí,
er úr skein dvínaður neisti frá iiðnum tím-
um, þegar skarpleiki hennar var meiri. Er
augu hennar höfðu horft dálitla stund á
piltinn, sagði hún:
»Fari það og veri, einhverntíma, hefi ég
séð svipinn þinn áður, skinnið mitt. Æ, já,
hún Gunna gamla veit nú sitt af hverju,
baxa að minnið væri ekki svona bágborið.
Hvaðan ber þig annars að, tefrið, ertu
hérna. úr nágrenninu?«
»Nei, frá Reykjavík«.
Síðan heilsuðust þau með handabandi.
SVo fékk Gunna gamla aftur orðið:
»Henni Reykjavík, ekki spyr ég að, alt
kemur þaðan, jú jú, alt þaðan«. Hún hætti
þótt hún auðsjáanlega væri ekki næstum
því búin að tala út, en þessi ókunni mað-
ur vakti meiri athygli en venjulegir gestir.
En brátt fékk hún málið á nýjan leik:
»Þú hefir þó ekki, vænti ég, komið hing-
að áður«.
»Nei, aldrei, ég er að ferðast um með
bækur til sölu«.
»Svo, nú þú ert þá einhver bannsettur
lappalúðinn, og það er agnar taska þetta,
auminginn«.
»Hún er nokkuð stór«.
»Það má nú segja. En þú munt, vænti
ég, ætla að biðja um gistingu hérna í nótt?«
»Já«.
»Ég skal skreppa inn til húsfreyjunn-
ar, hún mun ekki úthýsa þér, fremur en
öðrum«.
Og Gunna gamla haltraði inn göngin; von
bráðar var hún aftur komin fram í dyrnar:
»Komdu inn góði«, sagði hún. Og ferða-
langurinn gekk á eftir gömlu konunni inn
í bæinn. Hann heilsaði Þorkötlu, hún stóð
á eldhúsgólfinu, þur og þegjandaleg.
»Gott kvöld«, og hann rétti henni hend-
ina að sveitasið. Þorkatla tók viðbragð.
Hún fann til óþæginda í höfð nu og spurn-
ingar vöknuðu í huga hennar. Hvaðan kom
þessi rödd, úr gröfinni, eða var hún frá
þessum ungling er stóð þarna? En bráð-
lega áttaði hún sig á veruleikanum og tók
ávarpinu. Síða,n sagði hún:
»Hvaðan kemur þú og hvað heitir þú?«
»Frá Reykjavík. Geir Sigurðsson«.
»Geir Sigurðsscn, einmitt það, já, en
hvað hét hún móðir þín?«
Pilturinn leit hissa til húsfreyjunnar, en
hann saddi þó þegar forvitni hennar.
»Hún hét Rósa Eymundsdóttir. Mér hef-
ir veiið sagt, að hún hafi verið ættuð ein-
hversstaðar héðan úr Hverfinu eða ná-
grenninu, þó veit ég þetta ekki með neinni
vissu. Hún dó svo ung«. — I rödd hans
brá fyrir leyndum söknuði, er hann talaði
seinustu orðin. Það var eins og rifjaðist
upp fyrir honum, angurvær hverfulleiki.
En Þorkatla endurtók nafn móður hans,
kanske mun oftar heldur en hans nafn:
»Rósa, Rósa, Rósa«.
Hún fölnaði og ónota titringur fór um
líkama hennar. Hugsanirnar skýrðust
smátt qg smátt; ljósi brá yfir alla huluna.
Þetta var nafnið hennar., Hún var viss um
það. Og þessi piltur var sonur hennar, hún
var amma hans. Kuldalegir drættir kipr-
uðust saman um munnvikin. Svo brosti
hún. Um hugann liðu gamlir atburðir, er
hún óskaði sér að löngu væru gleymdir.