Heimir - 01.08.1907, Side 17
H E I M I R
65
óbreytt—og séu þá aö eins rétt— þó alt annaö breytist. Þeim
ferst líkt og manni þeim, sem vildi búa til nýjan streng og heföi
einn þáttinn gamlan, vegna þess aö einhver hefði einhvern tíma
sagt, aö sá þáttur væri óbilandi. En reynslan mundi kenna
bonum, aö allir þættirnir þörfnuðust endurnýjungar við.
Enginn hugsandi maöur eöa kona getur svo veriö, aö gera
sér ekki grein fyrir eöli trúarbragðanna. Það er hægt að gera
þaö á tvennan hátt, þaö er hægt aö taka þá útskýringuna, sem
fyrst býðst, og láta hana síöan duga, hver svo sem hún er; og
flestir fylgja þeirri aöferöinni. Þaö er líka hægt aö leita út-
skýringarinnar sjálfur, aö nota eigin hugsun til þess aö komast
í skilning um hið sanna í þessu efni. Afleiðingarnar af þessum
aöferöum eru auösénar. Enginn, sem lætur sér nægja fyrstu
útskýringu, kemst lengra heldur en hún nær, sé hún röng verð-
ur hans skoöun líka röng. Hann lætur rétttrúnaðar glamuryrö-
in villa sjónir fyrir sér. Hinn, sem leitar útskýringarinnar sjálf-
ur með aöstoö þeirra manna, er hiö sama hafa gjört á undan,
kemst að eins réttri niðurstööu og hann er fær um. Þaö stend-
ur rétt á sama, hvort hún er sú bezta, sem til er eöa ekki, ef
hún er það bezta, sem einstaklingurinn getur gert, meö þeim
skilningi, er honum hefir verið gefinn, þá sannarlega hefir hann
gjört alt, sem í hans valdi stendur, til aö komast að réttri nið-
urstööu. Og er það ekki sú réttasta niðurstaða? Er ekki „ljós-
ið, sem býr í oss sjálfum", bezti leiöarvísininn, þegar allt kem-
ur til alls? Sá, sem því trúir, skilur óneitanlega mikinn sann-
leik í sínu eigin lf.fi, nefnilega framþróunarlögmálið, sem þar
starfar, sé því leyft að starfa. Og að skilja þroskunina í sínu
einstaklingslífi, er aö skilja hana alstaðar um allan heim, þaö
er aö sjá framförina,þróunina, til betri og hærri tilveru í mann-
lífinu og öllum þess stofnunum, og ekki hvað sízt í trúarbrögð-
unum, sem hafa svo afarmikla þýöingu fyrir mannlífsheildina á
öllum tímum.
GuSm. A rnason.