Heimir - 01.10.1908, Blaðsíða 22

94
H E I M I R
nokkur maöur síöan viö Kaupmannahafnar skóla. Sem sýslu-
maöur var hann hiö röggsimasta vfirvald, lagamaöur hinn bezti,
og—þrátt fyrir undirróöur þáverandi stjórnar, er hleypti af staö
hinu alkunna og miöur velræmda Skúla-máli, er öll þjóöin var
látin ofsækja einn mann, sér þvert um geö, og til þeirra mála-
lúkninga notaöur ríkissjóöurinn,— einhver vinsælasti sýslumaö-
ur landsins. Skúli hefir jafnan taliö sig vera frjáislyndan, og
stífur hefir hann ætíö veriö á réttarkröfur Islands, og ófáanleg-
ur að slá þar nokkru af, þó nreö því móti helzt mætti koma á
sættunr og fá nokkru framgengt af því, er beöiö hefir veriö um.
Eftir aö Heinrastjórn Islands var stofnsett 1904, hefir hann
tilheyrt andstæöingaflokki lrennar og veriö helzti leiötogi „Þjóö-
ræöisnranna." „Þjóöræöis" nafniö er ekki illa tilfalliö nafn
á stefnu Skúla, því hann er sannur „Denrocrat". Frenrsti
Democrat Islands.
Eins og alkunnugt er, var Skúli skipaður í Millilandanefnd-
ina 1907. Frunrvarp þaö, er allir urðu ásáttir meö af sanr-
nefndarmönnunr hans, neitaði hann aö undirskrifa. Frumv. var
ekki aö hans áliti nógu „democratiskt." Ög þar var hann rétt-
ur, unr þaö verður hver nraður aö sannfærast meö honunr. En
er þaö ekki mótsögn óleysanleg, aö hægt sé aö konra á þjóff-
veldi undir konungsstjórn? Annaöhvort verður hinu að bana.
Þau börn eiga ekki bæöi sönru vöggu.
Vegna mótnræla Skúla á nefndarfrumvarpinu, er óhætt aö
lullyröa, aö Heimastjórnin varð aö víkja frá völdunr. Alþingis-
kosningar fóru fram unr nefndarálitið, og democratiska stefnan
hefir unniö sigur í þetta skifti. Af sjálfsögðu veröur því stjórn-
arskifti unr eöa fyrir þing í vetur. Hver nruni veröa skipaður
Ráðherra í stað Hannesar Hafsteins, er enn óvíst, en aö réttu
lagi ætti það að vera Skúli. Hann er rrrestur stjórnnrálanraö-
ur síns flokks, enda mest frá honunr aö vænta, er hann fer aö
geta konrið skoðunum sínum í franrkvænrd, er um langan aldur
hann hefir barist fyrir. Teljurn vér víst aö eitt hiö fyrsta verk
hans veröi aö aðskilja ríki og kyrkju. Hann er fyrir löngu bú-
inn aö láta uppi þá skoðun, að Ríkiskyrkja sé nreö öllu ósanr-
kvænr þessunr tínrum og þjóöinni óhagkvæm. Sanrdóma því