Heimir - 01.01.1910, Blaðsíða 12

io8
H E I M I R
Julíus Hofíory (kennara viö Berlinar hásk< la) og Björnstjerne
Björnson. Fylgir eitt í lauslegri jij/,5ingu—8 bréfiö í bókinni—
er þaö til Björnson uni fánamál þeirra Noií mannanria á þeim
árum.
Ofan aö 1844, eftir sameininguna viö Svíþjóö uröu Norö-
menn aö bera sænska fánann á herskipum sínum, hermanna-
skálum, tollhúsum og öörum ríkissto^rrnum. Var fjölda þjóö-
arinnar jraö mikiö óánægjuefni aö jafnvel verzlunarskipin, máttu
ekki bera jijóöarfánann nema í smáferöum.
Ti! jæss aö ráöa bót á þessari óánægju, úrskuröaöi Oskar I
aö hvert ríkið út af fyrir sig skyldi hafa sinn fána, en á þá
skyldi sett ,,sarnbands merkiö“ i efra hornið stangar megin,
tvöfaldur kross er bar einkunnar liti beggja ríkjanna (gult, rautt,
hvítt og blátt). Tilslökun þessi nægöi þó Norðmönnum ekki
lengi og 1879 var J)ví aftui hreift, aö fá sambands merkiö burt-
numiö af verzlunarfánanum. Eftir þrí-ítrekaöa samjíykt Stór-
þingsins gekk Jraö í lög 1898 án þess j)ó aö öðlast samjrykki
konungs (Oskars II). Björnson léöi fánamáli þessu ótrautt
fylgi, frá því þáö kom til í seinna skiftiö og vildi fá Ibsen til þess
saina. í tilefni af þvþskrifaði hann honum og mæltist til aö hann
væri meö í aö mótrnæla fánanum einsog stæöi. Fáleikar höföu
veriö meö þeim þá urn tíma, útaf ýmsum landsmálum. Var
Björnson stækur meðháldsmaðnr hins svonefnda “frjálslynda
flokks” ei Ibsen taldi bæöi hlutdrægan smásálarlegan og þröng-
sýnan í öllu er snerti andlega framför.
I svari Ibsens er ýmislegt er vel rnætti takast til íhugunar,
af Islendingum eins og Norðmönnum, nú engu síöur en 1879, þó
liðin séu 30 ár.
AMALFI, 12. Júlí, 1879
“Björnstjerne Björnson:
Þaö var rnikil ánægja aö fá bréf frá jx:r, Jx') enn rneiri heföí
ánægjan oröiö, ef eg hefði fundiö, aö eg heföi getaö oröiö þér
samdóma um bréfsefnið. En J>aö er ekki. Eg hlýt aö vera
ósamdóma aðalefni uppástúngunnar viövíkjandi fánannm og
skal eg í stuttu ináli gjöra grein fyrir J>ví.