Heimir - 01.01.1910, Blaðsíða 14
I IO
HEIMIR
eytt, einkum í neöri bekkjum alþýöuskólans, í eldgamla gyöing-
lega goöafræöi, hjátrúar sögu og miöalda afskræmi siöfræöinnar,
er í sinni upprunalegu mynd var eflaust sú fegursta er nokkru
sinni hefir veriö kend.
Þarna er staöurinn—og þaö ættum vér aö heimta hver og
einn—þar sem “hreina flaggiö” ætti aö vera dregiö á stöng.
Látiö sambands merkiö vera, en takiö múnkhettu merkiö af
sálunum; takiö burtu merki þröngsýnisins, stnásálarskaparins
þöngul-haussins, hjátrúna á vald sem ekkert er til—svo einstak-
lingarnir komitil aö sigla undir sínu eigin flaggi. Þaö er hvorki
“hreint” né þeirra eigiöflaggsem þeir sigla nú undir. En þetta
eru virkileg efni, og þaö er ervitt fyrir þau aö vekja nokkurn
áhuga á meðal vor í Noregi. Mentunarástand vort er ekki
komið svo langt. Af sömu ástæöu eru stjórninál vor enn einsog
vér sætum á ráöstefnu en ekki löggjafar þingi. Vér þrætumst á
um stefnur og tilgang. Onnur lönd eru fyrir afarlöngu búinn að
skilja sína stefnu og tilgangog keppast nú viö aö koma þeim fratn
í verklegum efnum. Þegar nýtt viðfangsefni ber oss aö höndum, í
stað þess að taka því meö sjálfstrausti og stillingu lendir allt í
fumi og felmtri. Þaö er lýðmentunin sem búinn er að sturla
norræna alþýðu. Þetta sýndi sig bezt í fána málinu, og þaö á
báöar síöur. Sjómennirnir, vafalaust, þrátt fyrir allt, sýndu
þar skarpastann skilning; og þaö er eölilegt, iön þeirra er þess
eölis, hún ber með sér meiri menningu. En þegar Fjallabændur
úr fjarlægustu dölum, f ávörpum og orðum telja sér lífsnauösyn-
legt að sambands merkiö sé tekiö burt af fánanum, þá er þaö
fyrirsjáanlegt að þaö getur ekki annaö verið en argasta húmbúg.
Því ef ekki er þörf á aö leysa úr áþján sitt eigiö manngildi, þá
getur síður veriö þörf á aö leysa úr áþján jafn óvirkilegan
hlut sem félagsmerkið.
En eg verð að láta þetta,frá minni hlið.nægja um þetta m.ál.
Mér er alveg ómögulegt að samsinna það, og ómögulegt að sam-
sinna með yður, aö, vér skáldin séum sérstaklega kölluö til þess
aö ljá þessu rnáli fylgi. Eg fæ ekki séö að þaö sé í vorum
verkahring að taka í umsjá vora, frjálsræði og sjálfstæöi ríkis-
sins, heldur að leitast viö aö vekja einstaklinginn til frelsis og