Kirkjuritið - 01.04.1955, Blaðsíða 23

HUGMYNDIN UM GUÐSRÍKIÐ
165
Og þá fyrst, er hún taldi hann hafa hlotið fyrirgefningu hjá
Guði, tók hún hann inn í söfnuðinn á ný. Að vísu taldi hún
ekki sjálfa sig færa um að fyrirgefa, en leit á sig sem eins
konar umboðsmann þeirrar fyrirgefningar, er Guð lætur í té.
Ágústínus.
En ekki dugir ávallt ein aukafyrirgefning. Mennirnir eru
breyskir og syndga sí og æ. Þeir þurfa því aftur og aftur á
fyrirgefningu að halda. Það var Ágústínus (354—430), sem
kveður upp úr með það, að unnt sé að hljóta fyrirgefningu
allra synda, sem drýgðar eru eftir skírn, svo framarlega sem
bætt sé fyrir þær á fullnægjandi hátt. Utan kirkjunnar er
engin fyrirgefning. En sá, sem ekki trúir á möguleikann fyrir
stöðugri fyrirgefning innan kirkjunnar, gerir sig sekan um
syndina gegn heilögum anda. Ýmsar nýjar hugmyndir kemur
Ágústínus með í sambandi við fyrirgefninguna, svo sem kenn-
inguna um hreinsunareldinn, bænir, ölmusur og sálumessur
vegna hinna dánu. Er hreinsunareldurinn enginn helvítiseldur,
heldur aðeins möguleiki, sem syndurum er gefinn til að full-
komna iðrun sína og yfirbót eftir dauðann með frekari þján-
ingu en þeim gafst kostur á að þola í þessu skammvinna
jarðlífi.
Messufórnin.
Sú hugmynd, að líkami Jesú og blóð sé í messunni borið
fram að nýju sem fórn til að friðþægja fyrir syndir mannanna,
á rætur sínar að rekja til Cyprianusar biskups í Karþagóborg,
sem dó píslarvættisdauða árið 258 e. Kr. Ágústínus skildi þetta
á andlegan hátt, en Gregorius páfi I (590—604) leit á það
sem bókstaflega fórn, þar sem kvöldmáltíðarefnin ummyndast
í messunni í líkama Krists og blóð, og taldi hann, að þannig
endurtækist við hverja altarisgöngu fórn Krists til hjálpræðis
lifendum og dánum. Með sama hætti getur kirkjan líka flutt
mönnunum fyrirgefninguna aftur og aftur, hversu oft sem
þeir syndga. Afleiðingin af þessu varð sú, að smám saman
komst sú hugmynd inn, að kirkjan hefði vald til að fyrirgefa
syndir, enda þótt hún sjálf teldi sig ekki gera annað en boða
nönnum fyrirgefningu frá Guði, þegar þeir hefðu gert hæfi-
lega yfirbót. En uppfrá þessu taka þær messur að færast í