Kirkjuritið - 01.06.1959, Síða 22

260
KIRKJURITIÐ
ætla, að héðan af yrði mikil breyting til batnaðar í þessum efn-
um, og að kirkjur vorar verði senn miklu fagurskreyttari og
ríkari af dýrum listaverkum en áður. Senn líður ef til vill að
því, að í þeim standi fagrar líkneskjur, svo sem í kirkjum Róm-
ar, eða veggir þaktir málverkum af frásögnum heilagrar Ritn-
ingar eins og í Vébjargakirkju. Þetta er sannarlega æskilegt,
en fleiri en einn hængur er samt á því, að það rætist jafn skjótt
og skyldi, komi ekki eitthvað nýtt til sögunnar. Nefna vil ég
tvo höfuðannmarkana. Hinn fyrri er sá, að listamenn vorir
virðast fæstir hafa nokkurn verulegan áhuga á þessum verk-
efnum, hvort sem það stafar eingöngu af tíðarandanum eða
eihnverju fleira. Þó eru til nokkrir fagrir kirkjugripir frá þess-
ari öld eftir Kjarval, Guðmund Thorsteinsson, Ríkarð Jónsson,
W. Beckmann, frú Unni Ólafsdóttur og frú Sigrúnu Jónsdóttur,
svo eitthvað sé nefnt. Að því ógleymdu, hvað trú Einars Jóns-
sonar lýsir sér í mörgum verkum hans. En fátækt safnaðanna
til listaverkakaupa veldur ekki minna. Þeim er fullerfitt enn
sem komið er að reisa sæmilegar kirkjur og halda þeim við,
þótt ekki sé neinu verulegu kostað til skreytingar þeirra. Styrk-
ur til kirkna er, eins og menn vita, af ákaflega skornum skammti
af hálfu þess opinbera. Eru þetta þó hús, sem ekki eingöngu
eru almenningseign, heldur eiga, eins og nú er komið bygging-
arlist, að geta staðið marga mannsaldra. Ætti því bygging
þeirra ekki að hvíla á herðum einnar kynslóðar. En hvað um
það, ég vildi benda hér á, að eina ráðið, sem ég sé til þess að
kirkjunnar almennt eignist listaverk í nánustu framtíð, er
það, að sjálfir listamennirnir ryðji brautina og gefi söfnuð-
unum kost á að geyma eða eignast verk sín með hægu móti.
En hví skyldu þeir gera það? Auðvitað ekki af öðru en fórn-
fýsi og löngun til að gleðja hugi alinna og óborinna og lyfta
þeim. Og votta þannig Guði þakklæti sitt og lof fyrir sínar miklu
náðargáfur. Það yrði líka eflaust til að ryðja brautina fyrir því,
að efnaðir áhugamenn og safnaðarfélög gengjust fyrir kaupum
á æ fleiri listaverkum, bæði í þær kirkjur, sem eitthvað væru
að þeim búnar, og hinar, er enn stæðu auðar. Það gæti með
tímanum orðið listamönnunum til mikils ávinnings. En mestur
hagur mundi þeim að því vera, að kosta sér til við að gera þessi
verk Guði til dýrðar. Af því — ef svo mætti að orði kveða —
hafa margir meistarar orðið stórmeistarar um aldirnar.