Kirkjuritið - 01.09.1975, Page 41

ir, er ekki fjallað um í stjórnarskránni.
Orðin taka til kenninga kirkjunnar. Og
mun ríkisvaldið að sjálfsögðu ætla
innri stjórn kirkjunnar ákvörðun um
það, hvað orðin merkja og hvernig
þau skuli túlkuð.
Svo sem kunnugt er, verða margir
embættismenn, þar á meðal alþingis-
menn og ráðherrar, að vinna eið að
stjórnarskránni, og þá einnig að þeim
ákvæðum hennar, er taka til Þjóðkirkj-
unnar. Ljóst er því, að þeir menn, sem
fara með framkvæmdavaldið og lög-
Qjafarvaldið í landinu, hafa unnið að
Því eið og lagt þar við drengskap sinn
að styðja og vernda íslenzku Þjóð-
kirkjuna.
III- Nokkur lög og tilskipanir um
kirkjumál.
þegar litið er yfir lagabálkinn um
kirkjumál, kemur í Ijós, að mörg gild-
andi lög og tilskipanir, er varða ís-
lenzku Þjóðkirkjuna og starfsmenn
hennar, eru mjög komin til aldurs og
falla ekki að þörfum kirkjunnar í sam-
tíðinni. Endurnýjun margra laga og að-
hæfing þeirra að breyttum aðstæðum
°9 starfi kirkjunnar í samfélagi nútím-
ans er því tímabær, jafnvel knýjandi
nauðsyn.
Þó að Starfsháttanefnd hafi reynt
gera sér grein fyrir lagalegri stöðu
ÞJóðkirkjunnar í heild sinni, þá gefst
Þer ekki tóm til að víkja að nema fá-
einum þáttum þeirra mála, og verða
j3eii' þættir að mestu raktir í réttri tíma-
reð, en þó tekið tillit til tengsla þeirra
°9 skyldleika.
1 • Tvö ákvæði eru enn í gildi úr
„Kristnirétti Árna biskups Þorláksson-
ar“ frá 1275. Fjallar annað um það, að
landeiganda sé skylt að láta gera
kirkju á bæ sínum, „hverr sem fyrr lét
gera.“
Ákvæði þetta er úrelt, en leiðir hins
vegar hugann að því, hvort ekki þurfi
að setja skýr lagaákvæði um kirkju-
byggingar og skyldur ríkisins þar að
lútandi. Þá kemur til álita, hvort Þjóð-
kirkjan þarf ekki að hafa í þjónustu
sinni mann, sem hlotið hefur sér-
menntun í kirkjulegri list eða kirkju-
arkitektúr. Er þá haft í huga, að kirkju-
húsið verður að lúta ákveðnum trúar-
legum og listrænum lögmálum. Og
koma verður í veg fyrir mistök og fár-
ánleika í sambandi við byggingu
kirkna.
Hitt ákvæði Kristniréttar Árna bisk-
ups, sem í gildi er, fjallar um vígslu
kirkna. Nauðsynlegt er að hafa slíkt
ákvæði í lögum, en þessi grein þarf
endurnýjunar og aðhæfingar við, sem
ekki er að furða eftir 700 ár.
Nokkuð virðist vera óljóst, hvenær
á að vígja kirkju, sem verulega endur-
nýjun hefur hlotið. Er jafnvel ekki fyrir
það að synja, að ósamkvæmni gæti í
þeim efnum innan Þjóðkirkjunnar á
okkar dögum.
2. í lögum og tilskipunum er víða
talað um kirkjueignir. Og verður nú
nokkuð um þær fjallað:
a) Frá 5. apríl árið 1749 er konungs-
bréf, sem enn er í gildi og fjallar
um löggildingu á máldagabók Gísla
biskups Jónssonar. Bréf þetta
kynni að hafa þýðingu, að því er
tekur til kirkjueigna og réttinda
kirkna. Svo er ef til vill einnig með
199