Kirkjuritið - 01.09.1975, Blaðsíða 43

löngu síSar. Er það með öllu óvið-
unandi og ekki hægt fyrir þá, sem
gæta eiga réttar kirkjunnar, að búa
við slíkt, Og úr hófi gengur, þegar
jafnvel sjálft „kirkjumálaráðuneyt-
ið“ gefur kirkjueignir.
Mjög er brýnt að fá úr því skorið
og lögfesta, hver sé réttur kirkjunn-
ar yfir þeim eignum, sem undir
hana hafa heyrt, hver sé réttarstaða
prestssetranna o. s. frv.
Þessi mál þurfa náinnar athugun-
ar við og skipta miklu máli fyrir
kirkjuna, rétt hennar, stöðu og vald.
3- Næst verður vikið lítillega að
la9aákvæðum um prófasta, fjallað
stuttlega um hlutverk þeirra og skyld-
Ur. svo og stöðu og hlutverk prófasts-
daemanna.
i gildi er tilskipun frá 29. maí 1744,
^ar sem m. a. er kveðið á um skyldu
P^ófasta til að „vísitera árlega í sínu
Prófastsdæmi.“
Pá skal getið um konungsbréf frá 11.
^rz 1796, er fjallar um „prestsverk
Prófasta innan prófastsdæmisins“.
Samkvæmt bréfi þessu „ber próföstum
fremja allar hjónavígslur hjá sókn-
arPrestum“. Einnig skulu þeir flytja
’’iikrægur allar yfir sóknarprestum og
peirri. sem þeim eru nákomnir."
Þá er að geta laga nr. 47 frá 6. nóv-
ember 1907, sem bera yfirskriftina
',Lög um laun prófasta." Nú taka pró-
astar jafnt og sóknarprestar laun sam-
®rnt kjarasamningum opinberra
^rfsmanna, og eru því ákvæði téðra
9a úr gildi fallin, utan 3. greinin, sem
r Pannig: „Prestar tilnefna prófasts-
n' á sama hátt og nú, en landsstjórn-
n skipar prófasta með ráði biskups."
Nokkuð víða eru ákvæði, er varða
hlutverk og skyldur prófasta, fléttuð
inn í löggjöf um kirkjumál. Skulu í því
sambandi nefnd „lög um skipun sókn-
arnefnda og héraðsnefnda" frá 1907,
„lög um veitingu prestakalla“ frá 1915
og „lög um skipun prestakalla og pró-
fastsdæma og um kristnisjóð" frá 1970.
Þegar þessi ákvæði, sem dreifð eru
í lögum frá ýmsum tímum, hafa verið
athuguð, verður Ijóst að setja þarf
skýrari lög og reglur um hlutverk pró-
fasta, skyldur þeirra og ábyrgð. Þá
sýnist eðlilegt, að þeir fengju erindis-
bréf í hendur, er þeir eru skipaðir í
embætti. Og sú regla ætti raunar að
gilda um alla opinbera starfsmenn
Þjóðkirkjunnar.
Reglur um störf og hlutverk prófasta
þarf nauðsynlega að endurskoða, sam-
ræma eldri ákvæði og aðlaga nýjum
og breyttum tíma. Og um leið þarf að
athuga stöðu prófastsdæmanna innan
Þjóðkirkjunnar, rétt þeirra og hlutverk.
Þetta er enn nauðsynlegra nú, eftir að
prófastsdæmin hafa verið gerð stærri
og færri. Þegar staða prófastsdæm-
anna er athuguð, skal ekki fyrst horft
til þess, hvort þeim beri að fækka eða
fjölga, heldur ber að gera sér grein
fyrir stöðu þeirra og hlutverki í heildar-
myndinni og taka fyrst og fremst mið
af þjónustu og þörfum kirkjunnar í
samfélagi nútímans.
4. Skal nú vikið að öðru og óskyldu
efni, sem eru húsvitjanir. i gildi er „til-
skipun um húsvitjanir" frá 27. maí
1746. Samkvæmt þeirri tilskipun skal
hver prestur skyldugur að húsvitja
söfnuði sína tvisvar sinnum á ári og
liggja við sektir, ef út af er brugðið.
201