Gripla - 01.01.1977, Síða 98

94
GRIPLA
Uppskrift Jóns Þorkelssonar af Calliniusríxnum í Lbs. 2033 4to er
ófullkomin að þrennu leyti: 1) Honum tókst ekki að koma brotum
rímnanna í rétta röð, og var það eðlilegt, er honum var ókunnugt um
söguna, sem eftir var ort, og víða var morknað af jöðrum ‘maukfúinna’
og ótölusettra blaða í ruglingi innan um annað efni á svipuðu stigi
eyðileggingar. 2) Hann hefur aðeins skrifað upp textann af 7 blöðum
af 9 (eða 10?). 3) Við ber, að hann hefur lesið rangt. En hins skal líka
getið, að hann hefur lesið nokkra staði, sem síðan eru molnaðir burtu.
Rímurnar eru hér á eftir prentaðar eftir Lbs. 1065 8vo. í hornklof-
um er sett það sem ætla má að staðið hafi, en nú verður ekki lesið
lengur. Þar á meðal eru þeir staðir, sem Jón Þorkelsson gat lesið, en nú
eru horfnir, og er þess þá getið við neðanmáls. Víða má segja að liggi
í augum uppi, hvað standa eigi í eyðu, annars staðar orkar það tvímælis.
Útgefandi hefur reynt að geta í nokkuð af skörðunum með hliðsjón af
sögunni, en lesandi hafi hugfast, að óvíst er að getgátur hans séu skárri
en annarra, sem nú eiga þess kost að lesa rímumar. Annars staðar eru
skörðin ófyllt og merkt . . ., af því að engin fyllingarlausn bauð sig
Sonurinn elst svo upp við hirðina í kristinni trú og verður með tímanum trúnaðar-
sveinn kóngs. Eitt sinn sendir kóngur sveininn í sendiför að sjá tíðindi, kveðst ekki
munu éta né drekka fyrr en hann komi aftur og færi sér fregn. Virðist eiga að
skilja, að það sé samdægurs. Komi sveinninn þar að sem klerkar hringja, á hann
að staldra þar til sungin er út messan. Sveinninn fer. I dal einum kom hann að
vatni, sem á voru 9 álftir, hver með sinn unga, og annast þá allar ástúðlega nema
ein, sem stjakar unga sínum frá sér. Næst verður fyrir honum svipþungt fljót. Þar
sá hann mann kveljast í og berast í miðjum straumi. Enn heldur hann áfram, og
‘litlu neðar í ljótri á / hann leit þar mann í straumi. Iljar horfðu í ógnar straum /
og eftir fætur renna, / það má kalla gleði og glaum / garp að líta þennan. Svo var
hýrt að horfa á / hal með stórum glaumi, / eymd var mest að inna frá / þeim
upp var lengra í straumi’. Nú vill sveinninn hraða sér heim að segja fyrirburði
þessa, en þá verður fyrir guðshús, og er hringt. Hann tefur þá samkvæmt boði
kóngs og hlýðir messu hjá gömlum klerki, en gengur síðan burt. Þá kemur gamall
maður í veg fyrir hann (presturinn?) og biður fyrir bréf að leggja í hné kóngi. Þegar
sveinninn kom heim, var matur á borðum, en kóngur beið hans, og afhendir hann
nú bréfið og segir sýnirnar. Kóngur ræður þær, viðurkennir glæpi sína, og að
sveinninn sé sonur sinn. Bréfið er dánarboð kóngs, sem iðrast vel og andast síðan,
en sonur hans erfir ríkið.
Rímurnar mega heita heilar og óskertar nema lítilsháttar á jöðrum. I þeim má
kalla að fram komi sama saga og í Alfgeirsrímu (eftir Gísla Sigurðsson), eins og á
er bent í Rímnatali Finns Sigmundssonar (bls. 543), en þó ber nokkuð á milli. Um
söguna er annars allt ókunnugt, en þykja má líklegt, að hún sé erlend.