Eimreiðin - 01.04.1955, Page 50

122
UM STRAUMA OG STEFNUR
EIMnEIÐlN
stöðuga framför í Ijóðrænni mýkt, er var aðalsmerki Sigurjóns
sem skálds. Ljóð Jóns á Arnarvatni birtust ekki í bókarforrni
fyrr en 1933, þegar hann var kominn nokkuð yfir sjötugt og
léttustu kímnistökur hans höfðu verið landfleygar í áratugi. Fyr1'1
ljóðabók Sigurðar, Upp til fjalla, kom út 1937 og Baugabrot
indriða 1939, þegar Sveitin mín eftir Sigurð hafði verið sungi'1
af þjóðinni í meir en aldar þriðjung og mörg snjallasta vísa
Indriða á hvers manns vörum jafnlengi. Samleið með þessurn
skáldum um margt áttu lika Kolbeinn Högnason frá Kollafirð1
og Eiríkur Einarsson frá Hæli. Kolbeinn gaf út fimm kvæðabækui-
Beztu kvæði hans þykja þeim, er þetta ritar, Sauðamenn (í Krækl'
um) og Áfangaljóð (í Kurli), sem er einlæg játning og uppgí°r
skáldsins. Vísur og kvæði eftir Eirík frá Hæli komu út 1951'
Líkt og Þingeyingarnir, sem nefndir voru, báru blæ síns héraðSi
var Eiríkur ósvikinn fulltrúi Árnessýslu á skáldaþingi og túlka'ði
tregaþrungna ást til átthaga sinna. Hver getur til dæmis les$
Vísur gamals Árnesings, án þess að þær snerti hann djúpt? Þ°
að allmiklu yngri væri en síðast nefnd skáld og ólíkur þeim ulT1
margt, mælir ýmislegt með, að hér sé getið Jóhanns JónssonaÞ
því að ljóð og ritgerðir eftir hann komu fyrst út 1952, ári seinna
en Vísur og kvæði Eiríks frá Hæli. Eftir Jóhann liggur reyndat
lítið að vöxtum. En þeim mun athyglisverðari eru gæði þess. H111
fáu, mæta vel gerðu kvæði hans, ekki sízt hið órímaða, tregaríka
ljóð, Söknuður, munu hafa orkað allmjög á suma þá, er síðar
komu í víngarðinn.
Þó að ég í þessari sem fyrri grein minni verði að miða efn1
við höfunda, sem gáfu út sínar fyrstu bækur 1930 og síðan ""
einhvers staðar verður að setja takmörkin þar eð rúm er mjö£
lítið —, verður samhengis vegna og markmiðs þessarar greina1
vikið frá þeirri reglu. Virðist rétt að geta næst fáeinna skálda ""
af „gamla skólanum" —, sem hófu feril sinn nokkru fyrr, el1
gengu seinna í eins konar endurnýingu lífdaganna. Elztur þessata
manna sem skáld er Helgi Valtýsson, sem gaf út Blýantsmynd11 ’
æskuljóð, þrungin fjöri og leikandi létt, 1907. Síðan varð nærrl
30 ára hlé á útgáfu skáldrita frá hans hendi, að út komu V®1
ingjar, smásögur, 1936. Á Dælamýrum og aðrar sögur komu fyrS
sérprentaðar 1947. Á Dælamýrum hafði raunar birzt nokkr11111
árum áður undir dulnefni í Eimreiðinni. Er sú saga með undn
tón af djúpum trega og rík af fegurð. Skáldsögur Sigurjóns Jóns
sonar Silkikjólar og vaðmálsbuxur 1922 og Glæsimennska 19"
gerðu hann þjóðkunnan á sínum tíma fyrir ádeilu þá, er í Þeinl