Ægir - 01.03.1929, Blaðsíða 17

ÆGIR
61
um á helmingi þess fisks er hafði
þann galla.
Um smáfiskinn, sem líka var fullverk-
aður, skal þess getið, að útkoma á mati
hans var svipuð og á þorskinum, en af
því sem var kassasaltað fara 363 kg.
slægt, 210 kg. saltað i skippund, en af
hinu staflasaltaða fóru' 120 kg. slægt,
224 kg. saltað i skippund. Munurinn á
kassasöltuðu og staflasöltuðu var því
enn meiri þar en á þorskinum.
Saltnotkun við þessa tilraun var eins
og hér segir. í kassasaltaða fiskinn voru
fyrst notuð 487 kg. salt, og við umsöltun
það senl óbráðið var í honum og 310
kg. að auki. í staflasaltaða fiskinn fóru
438 kg. við fyrri söltun, og sama salt
notað við umsöltun að viðbættum 22
kg. Eftir mánaðar stöðu komu aftur úr
kassasaltaða fiskinum 247 kg. af ó-
skemdu salti, en úr staflasaltaða fisk-
inum 186 kg'. að úrsalti, sem ekki var
með öllu óliæft, en svo lélegt að full
i lagt er að telja það hálfvirði. Sé nú
saltnotkun í kassasaltað talin 550 kg.
(frádregið það sem féksl úr honum af
óskemdu salti) og' salt í staflasaltaða
fiskinn 367 kg. (frádreginn helmingur
af úrsaltinu), þá liefir farið 33% minna
af salti í kassasaltaða fiskinn en hinn,
í hlutfalli við fiskmagnið þurkað. Þó
er vert að athuga það, að saltnotkun í
stafJasaltaða fiskinn mun liafa verið i
frekara lagi.
Mér dettur ekki í liug að lialda því
fram, að þessi eina tilraun mín leiði í
Jjós allan sannleilca um þetta, en hún
styðst þó að ýmsu við eldri reynslu og
staðfestir það sem áður var grunað.
Hún sýnir að af slægðum fiski, venju-
lega söltuðum, liafa farið 394 kg. i sk-
pd. verkaðs fiskjar og' er það svo nærri
þvi sem alment er talið að ekki munar
nema 1%. Aftur á móti skýtiir nolckuð
slvökltu við útkomu á saltfiskinum ó-
verkuðum, af honum fara 224 kg. í
skpd. verkaðs fiskjar, og er það tals-
vert lægra en alment er talið, en ég hef
áður gjört grein fvrir því, að Jjæði var
fiskur þessi óvenju vel staðinn og mik-
ið saltaður, en livorutveggja gjörir það
að verkum, að fiskur léttist meira en
ella á þessu verkunarstigi. En hann
léttist aftur minna í þurkuninni og ætti
þetta því ekld að rugla aðalniðurstöð-
unni. Þó verð ég að telja þetta galla á
tiJrauninni, og eins Jiitt, að salt var not-
að i meira lagi, en livortugt getur þó
skipt svo miklu máli, að nokkru veru-
Jegu muni.
Ef nú er gjört ráð fyrir að verð á
fvrsta floklcs stórfiski sé 125 kr. skpd.,
en annar flokkur 10 kr. lægri, að allur
vinnukostaður, umbúðir og tollur sé 30
lvi'. á skpd., og að salt kosti 4 aura kg.,
þá er sannvirði á slægðum fiski og sið-
an staflasöltuðum 25 aurar kg. Hagur
af kassasöltuðu verður þá á sltpd.
þessi:
32 kg. slægður fiskur á 0,25. . kr. 8.00
Aukin vörugæði (11%) ........ — 1.37
Saltsparnaður 55 kg. á 0,4.. — 2.10
Kr. 11.47
Eða rúmlega 9% liagur.
Þvi miður átti jeg eldd kost á að gera
rakamælingar til samanljurðar á stafla-
saJtaða og Jvassasaltaða fiskinum í þetta
sinn, en hagurinn liggur að miklu leyti
i þvi, að kassaverkaði fiskurinn verður
þyngri. Sennilegt er að þungamunurinn
stafi að miklu frá því, að meiri raki er
eftir i lvassasallaða fiskinum. En liann
getur líka verið af því að saltið nær
betur inn í fiskinn við kassasöltun, en
við staflasöllun þéttist fiskurinn saman
áður en liann Jiefir tekið við saltinu.
Þessi tilgáta stvðst við það, að ég lief