Ægir - 01.11.1940, Page 11

Æ G I R
237
liafði dr. Bjarni Sæmundsson áunnið
sér slíka þekkingu, að liann var af
erlendu vísindamönnum skoðaður sem
„autoritet“ á mörgum sviðum íslenzkrar
dýrafræði. En þar sem mikill liluti af
vísindaritgerðum Bjarna var ritaður á
danska tungu, og þar sem hann átti allt
sitt lif nána samvinnu við beztu vísinda-
menn Dana á þessu sviði, var sízt að
undra, þólt frá Danmörku kæmi lionum
sá heiður, sem honum Iilotnaðist fyrir
langt og óeigingjarnt vísindastarf. Þann-
ig var hann gerður að heiðursdoktor
(doktor philosophiae honoris causa) við
Hafnarháskóla, hréfameðlim í „Dansk
Naturhistorisk Forening“ og auk þess
sæmdur riddarakrossi dönsku fálkaorð-
unnar.
Ritstörf Bjarna Sæmundssonar á ís-
lenzkri tungu eru lesendum þessarar
greinar kunnari en það, sem nú liefir
verið nefnt. Verður þar fyrst frægar að
telja, bækurnar lians þrjár um íslenzk
dýr, Fiskana, Spendýrin og Fuglana.
Hefir hann með þessum hókum gefið
þjóð sinni mikla og fagra gjöf, en auk
þess eru þessar hækur heztu heimildar-
ril, sem nú eru til um þau dýr (islenzk)
er þær fjalla um. Árangurinn af hinu
langa og mikla rannsóknarstarfi Bjarna
Sæmundssonar er skráður í 29 ritgerð-
um í „Andvara“, og eru þær að öllu sam-
anlögðu á fjórtánda hundruð blaðsíður
að stærð. Þá eru eftir hann nær níutíu
ritgerðir í Ægi, 19 í Náttúrufræðingnum,
auk einstakra annara í öðrum tímarit-
um. Loks má telja ferðapistlana og fleiri
greinar í Verði, Leshók Morgunhlaðsins,
Sunnudagshlaði Vísis, Lögréttu og ísa-
íold. Þeir eru skemmtilega skrifaðir og
hafa mikinn fróðleik að geyma. Ef þeir
væru prentaðir í sama hroti og með sama
letri eins og „Fiskarnir“, mvndu þeir
í'ylla um 500 bls.
Bjarni Sæmundsson var lífið og sálin í
Náttúrufræðifélaginu og lionum, frekar
en nokkrum öðrum einstökum manni, er
að þakka vöxtur þess og viðgangur og
ekki síður Náttúrugripasafnið í Reykja-
vik. Safnið var óskaharn lians og tók
miklum framförum á meðan starfsþrekið
var i fullum hlóma.
Kunnastur er Bjarni Sæmundsson les-
endum „Ægis“ fvrir það, sem hann hefir
ritað um íslenzka fiska, fiskveiðar og
önnur mál varðandi sjávarútveginn og
fvrir langt og dyggilegt starf í Fiskifé-
lagi íslands. Hann var einn af stofnend-
um félagsins 1911 og sat í stjórn þess frá
upphafi og þangað til í marz 1940. Má
óhætt fidlvrða, að framfarir og gengi fé-
lagsins á ýmsum tímum liafi verið að
miklu leyti honum að þakka.
Nú er dagsverki Bjarna Sæmundssonar
lokið. Erfitt verður að fylla það skarð,
sem nú er höggvið í hinar þunnskipuðu
raðir íslenzkra náttúrufræðinga. Starfs-
dagurinn var langur og þar skiptust á
skin og skúrir. Þeir sem við sjávarútveg
eru riðnir eiga lionum mikið að þakka.
Og sú þökk verður ekki betur goldin
með öðru en því, að þeir menn standi
vörð um minningu og lífsstarf merkis-
mannsins látna, með því að taka óeigin-
girni hans, þrautseygju og velvild til út-
vegsins til fyrirmvndar.
Árni Friðriksson.
Dr. Bjarni Sæmundsson
og Fiskiféiag Islands.
Ég átti þvi láni og fagna, að kynnast dr.
Bjarna Sæmundssyni um langt skeið, og
verður mér minningin um hann ógleym-
anleg. Kynni okkar hófúst nokkuð fyrir
aldamót; var hann þá kennari við
Menntaskólann i Reykjavík.