Ægir - 01.03.1947, Blaðsíða 6

68
Æ G I R
Á árunum 1943, 1946 og 1947 hafa verið
haldnar alþjóða ráðstefriur í Lundúnum til
þess að ræða takmörkun fiskveiða í Norð-
ursjónum fiskstofninum til hlífðar. Ýmsar
raddir hafa komið fram um það með liverj-
um hætti slíkar takmarkanir skuli fram-
kvæmdar og verður ekki séð fyrr en siðar á
þessu ári, hvað ofan á verður. Sú skoðun
læfur verið látin í ljós, einkum af Fröltk-
um og Belgíumönnum, að ef til þess kæmi
að lakmarka fiskveiðar, skuli það fyrst og
treinst hitna á þeim þjóðum, sem veiða fisk
til útflutnings. Ef slíkri aðferð væri beitt
og henni framfylgt til hins ýtrasta, mundi
lokaniðurstaðan verða sú, að hver þjóð
tengi að veiða lil allra sinna þarfa, hvar
sem henni sýndist og væri þá útflutningur
á fiski og fiskafurðum úr sögunni. Þessari
stefnu i alþjóða fiskveiðamálum þarf að
mótmæla, enda fljótt auðséð, hve hættuleg
hún mundi reynast fiskveiðaþjóðunum og
öllum alþjóðaviðskiptum yfirleitt, ef hún
yrði síðar færð yfir á aðrar atvinnugreinar
eins og rökrétt niundi virðast.
Sannleikurinn í þessum málum virðist
mér vera sá, að það sé tangt frá því, að allar
l'iskveiðar eigi jafnan rétt á sér. Fyrst þarf
að gera greinarmun á því, hvort veitt er i
h'eimahöfum og þannig sótt í þær auðlindir,
sem eru landfræðilegur hluti af gæðum
landsins eða hvort seilst er til fiskveiða að
ströndnm annarra landa. í öðru tagi má gera
greinarmun á því, einkum ef sóttur er afli
til annarra landa, livort veitt er til eigin
neyzlu eða til útflutnings, þ. e. til þess að
græða á veiðunum fé á kostnað annarra.
Efiir þessu mætti skipta fiskveiðum í sjó í
fjóra flokka og réttlætist sú skipting, livort
sem á liana er litið frá landfræðilegu,
þjóðhagslegu eða siðfræðilegu sjónarmiði.
Réttarfarsleg rök eru allt annars eðlis og
eiga eklci samleið ineð þessum hugleiðing-
um að öðru leyti en því, að niðurstaðan af
þeim kann að stefna í svipaða átt. Með
„heimahöfum“ er hér á eftir átt við:
1) Landgrunn eyja, er afmarkast frá land-
grunni annarra landa af álum eða úthafs-
djúpi, 2) eða þann hluta sjávar sem er nær
því landi, sem uin er að ræða en nokkuru
öðru landi, en einnig þar geta álar ráðið
mörkum og breytist þá skilgreiningin eftir
því.
1. flokkur. Fiskveiðar í heimahöfum til
eigin þarfa.
Hér er að ræða um sjálfsögðustu og frutn-
stæðustu tegund fiskveiða. Þarf vart orðum
að því að eyða, að það er jafn sjálfsagt að
sækja fisk út á miðin við ströndina til
heimilisþarfa eins og að njóta þeirra gæða,
sem landjörðin hefur að bjóða.
2. flokkur Fiskveiðar í heimahöfum til ®t-
flutnings aflans.
Hér verður að líta á það, og það þarf að
l'ást viðurkennt, að auðæfin í höfunum við
strendur Iandanna, fiskur jafnt sem ann-
að, teljast frekar til landsins, sem að haf-
inu liggur, en nokkurs annars lands. Þessa
skoðun viðurkenna auðsjáanlega Þ®1'
þjóðir, sem krefjast mikillar landhelg'?
eins og t. d. Rússar gera í Barentshafinn.
eða áskilja sér mjög víðtæk yfirráð í heima-
Iiöfum, líkt og Bandaríkjamenn gera, og
liún er fullkomlega í anda Atlantshafssátt-
málans, sem furðu liljótl hefur verið um-
í viðhót við þann skilning, að landgrunnið
eigi að vera sérstakt, landfræðilegt, hags-
munasvæði þeirrar þjóðar, sem landið
byggir, kemur oft annað enn þá þýðingai'-
meira alriði til greina. Landið kann að vera
byggilegt, að verulegu leyti, eða jafnvel að-
allega vegna fiskimiðanna eða annarra
sjávarauðæfa við strendur þess. Fiskurinn
í sjónum kann að vera aðal-, eða jafnvel
þvi nær eina, litflutningsvara landsmanna,
en önnur framleiðsla svo einhæf, að flesl
þurfi að sækja til annarra landa, og (eða^
svo lítil og óhentug, að hún geti ekki fuH"
nægt þeirri gjaldeyrisþörf, sem þarf að ful"
nægja, ef lifa skal menningarlífi í Iandinu-
En skorti grundvöll undir menningarlíf -l
við það, sem tíðkast í nærliggjandi menn-
ingarlöndum, flykkist fólkið úr landi og vi'
höfuin fjarfægst það mark að gera sem