Ægir - 15.12.1964, Qupperneq 61

ÆGIR
447
GEISLIHV A FISKI
Aukið geymsluþol - hrdefnageymsla
Ýmislegt hefur verið skrifað undanfar-
ið um geislun á fiski og öðrum matvælum.
Sumir telja, að þessi tæki geti gjörbreytt
matvælaframleiðslunni í náinni framtíð,
eins og oft er talið um nýjungar, þegar
fyrst fréttist um þær.
Hér á eftir er stutt yfirlit um þessa
tækni og notagildi hennar við fiskiðnað,
en víðtækar rannsóknir hafa farið fram
á gildi hennar við geymslu matvæla í
meira en áratug. Aðallega hafa þessar
rannsóknir farið fram í Bandaríkjunum.
Geislun matvæla er framkvæmd með
því að skjóta svokölluðum gamma- eða
beta-geislum í gegnum matvælin. —
Gammageislarnir hafa þá eiginleika að
geta smogið í gegnum og geislað jafnt í
einu allt að 20—30 cm. þykkt lag af mat-
vælum. Gammageislar fást aðallega úr úr-
gangsefnum kjarnorkuofna, og þá aðal-
lega úr Cobolt-60, sem hefur langa
geislaendingu. Betageislana má aftur á
móti framleiða með vissum raftækjum
(Van der Graff, linear accelerator, Capa-
citron, Dynamitron, o. s. frv.) og fá allt
að 10—25 milljón volta geislahraða úr
þeim. Því meiri sem geislahraðinn er,
þeim mun lengra geta betageislarnir
smogið inn í matvælin. Að jafnaði þarf
um 2 milljón volta geislahraða til að
geisla jafnt 1 cm. þykkt af matvælum,
þ.e. 5 cm. þykk matvæli þyrftu um 10
milíjón volta geislahraða til jafnrar
geislunar.
Hættuleg geislun LD^q
Staðbundin geislun, sem
eyðir krabbameinsvefjum
ííyðing spíramyndunar á
kartöflum og laukum
Eiyðing skordýra
Lyðing myglusveppa
Takmörkuð geislun á
kjöti og fiski til að
auka geymsluþolið
Algjör gerrlsneyðing
matvæla
GEISLAMAGN ( RAD )
lOflOO
100,000 1,000,000
LD^o merkir líkamsgeislun, sem verður banvasn
50% af folki, sem verður fyrir henni
Skýringartafla, sem
sýnir álirif mismun-
andi geislamagns.