Ægir - 15.09.1970, Page 16

282
ÆGIR
»-------------------------------------ö
Erlendar fréttir
ö-------------------------------------ö
Frá Grænlandi
Kólnnmli vpAurfnr?
Nýlega var birt skýrsla um rannsóknir vís-
indamanna á Grænlandsjökli. Þessar rannsóknir,
sem gerðar voru á borkjörnum úr jöklinum, voru
gerðar til að varpa ljósi á veðurfarsbreytingar
liðinna alda, ef vera mætti, að unnt yi'ði að nota
niðurstöðurnar til að spá um veðurfarsbreytingar
í framtíðinni. Nú þegar telja vísindamennirnir sig
hafa nægilegar vísbendingar til að spá kólnandi
veðurfari á Grænlandi næstu 10—20 ár og að
ekki fari að hiýna aftur fyrr en í byrjun næstu
aldai'. Hins vegar er áætlað að halda þessum at-
hugunum áfram og hefur bandaríska vísinda-
stofnunin National Science Foundation m. a. lagt
fram 1,2 millj. $ í því skyni.
Ef spárnar reynast réttar mun það hafa víð-
tæk áhrif í för með sér á fiskveiðar og fisk-
gengd. Hlýindaskeiðið sem varaði frá seinni hluta
19. aldar fram til 1930, hafði í för með sér
minnkun á hval- og selstofnunum en skapaði
hagstæðari skilyrði fyrir ýmsa fiskstofna. Kóln-
andi veðurfar eftir 1930 orsakaði minnkun fisk-
stofnanna áður en unnt reyndist að hagnýta þá.
Um 1950 kom hlýindaskeið með mikilli fisk-
gengd, og minnkun stofna núna er talin að
nokkru eiga rót sína að rekja til kólnandi veður-
fars.
Onnur afleiðing kólnandi veðurfars, er að
fiskstofnarnir mundu að líkindum flytja sig til
hlýrri sjávar — atriði, sem kann að hafa víðtæk
áhrif á útgerðarhætti og fjárfestingar í útvegi
Grænlendinga, en efnahagur þeirra og atvinnulíf
er að talsverðu leyti byggt á sjávarafla.
Einnig má búast við að ísmyndun og ísrek
aukist og komi í veg fyrir veiðiskap á stærri
svæðum en nú er.
Ef til vill er ekki fráleitt að íhuga í þessu sam-
bandi h.vað gerist hér við land, ef spárnar reyn-
ast réttar. Ætla má, að einhver tengsl séu á
milli veðurfars á Grænlandi og norðurslóðum í
heild. Er þá spurningin hvernig viðbrögð ís-
lenzku fiskstofnanna verða. Álitið er, að nokkuð
náið samband sé á milli vaxtarhraða fisks og
hitastigs og ef sjávarhiti lækkar hér við land
má því búast við hægari vexti fisksins og þar með
minni stofnstærð að því er þyngd snertir. Einnig
má búast við, að það taki fiskinn lengri tíma
að ná nýtanlegri stærð. Ef til vill má einnig bú-
ast við einhverjum breytingum á því hvar fisk-
urinn heldur sig. Þá er einnig spurning, hvernig
háttað verður göngum Grænlandsþorsks til ís-
landsmiða, en hans hefur orðið vart hér í talsvert
ríkum mæli. Þá má einnig ætla, að aukinn ís komi
til með að hafa sín áhrif hvað snertir veiðarnar.
Vert er ef til vill einnig að íhuga, hvert togarar
og fiskiskip, sem sótt hafa Grænlandsmið, muni
ieita, ef verulega dregur úr veiði þar vegna
minnkandi fiskgengdar eða ytri aðstæðna, svo sem
ísreks.
Frá Japan
Utanríkisverzlun Japana nieð fiskafurðir 1969.
1 yfirliti, sem kemur frá þeim yfirvöldum i Jap-
an, er með fiskveiðimál fara, kemur fram, að heild-
arútflutningur á fiskafurðum frá Japan nam á síð-
asta ári 346.9 millj. $, en það er um 2.2% af heild-
arútflutningi landsins. Útflutningurinn 1969 var
nokkru minni en árið áður, eða sem nemur 3,1
millj. $.
Eins og áður eru Bandaríkin stærsti kaupandinn,
en þau keyptu fyrir 103,9 millj. $ eða 29.9%. Næst
er Bretland með 37 miilj. $ (10.7%), Vestur.Þýzka-
land 22.8 millj. $ (6.6%) og Filippseyjar 16 millj. $
(4.6%). Önnur lönd eru með minna.
Rúmlega helmingur eða 50,6% af heildarverð-
mæti útflutningsins fékkst fyrir niðursoðnar af-
urðir en verðmæti þeirra nam 175.8 millj. $. Meðal
niðursoðinna fiskafurða ber hæst túnfiskinn, en
hann var seldur fyrir 65.8 millj. $. Er það 10.9 millj.
$ aukning frá 1968. Fyrir niðursoðinn makríl feng-
ust 42,3 millj. $ sem er 3.9 millj. $ meira en 1968.
Hinsvegar var flutt út minna af frystum afurðum
eða fyrir 27.5 millj. $ á móti 41.3 millj. $ 1968.
Einnig varð verulegur samdráttur í útflutningi a
niðursoðnum laxi, sem féll úr 58.3 millj. $ í 38
millj. $.
Á innflutningi fiskafurða urðu miklar breyting-
ar miðað við 1968 og er áætlað að þær haldi áfram-
1 ársyfirliti O. E. C. D. yfir fiskveiðar, -vinnslu og
verzlun segir að Japan, sem í áraraðir hefur naff
hagstæðan vöruskiptajöfnuð með fiskafurðir, mun'
þegar á árinu 1970 verða annað mesta fiskinn-
flutningsland heims, næst á eftir Bandaríkjunum-
Þá er einnig gert ráð fyrir því að 1972 eða 1973
muni Japanir flytja inn meiri fisk en þeir flyúa
út. Eru þessar ályktanir dregnar af þróuninni und-
anfarið, en eftirspurn hefur vaxið verulega, en
hinsvegar hafa veiðar ekki vaxið verulega, en
jafnvel minnkað á fiski til manneldis.
Hvað snertir útkomuna 1969, þá jókst innflutn-
ingur um 30% á árinu og varð 260.7 millj. $ a
móti 2C0.4 millj. $ 1968. Mest var flutt inn frn
Kóreu eða fyrir 34.0 millj. $ (13%) Bandaríkin
koma næst með 25.5 millj. $ (9,8%), þá Formósa 19
millj. $ (6,1%), Hong Kong 14,9 millj. $ (5.7%) oS
Sovétrikin 7.8 millj. $ (3%). Mest var flutt inn 8
rækju eða fyrir 121.7 millj. $ (46.7%) og frystum
túnfiski 13.8 millj. $ (5.3%). (Ársskýrsla O. E. C. ú-
og B. C. F. Market nevvs service).