Ægir - 01.09.1981, Blaðsíða 19

Á fundi framkvæmdastjórnar alþjóðaveður-
ræðistofnunarinnar árið 1976 lagði sérfræðinga-
°Pur fram skýrslu um veðurfarsbreytingar.
tamkvæmdastjórnin staðfesti þá skýrslu og gaf
ar|a út. í febrúar 1979 var síðan haldið þing 400
Serfræðinga þar sem rætt var um veðráttuna og
^annkynið og nokkrum vikum seinna samþykkti
• Þ'ng Alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar víðtæka
rannsóknaáætlun. í sérfræðingaskýrslunni og riti
um sérfræðingaþingið er að finna ágrip af veður-
arssögunni og þar er einnig fjallað um hvað valdið
geti breytingunum. Það telst sannað að í 2
uulljónir ára eða svo hafi ein ísöld orðið á hverjum
'00.000 árum og að síðustu 8000—10.000 árin hafi
''erið tiltölulega hlý og íslítil. Nú sem stendur er
itinn á svæðunum miðsvegar milli norðurpóls og
miðbaugs 5°—8° hærri en á hápunkti ísaldar og
nafið stendur 80—100 metrum ofar. En hvers
'egna verða ísaldir? Ýmsar kenningar hafa komið
ram um það efni og sérfræðingahópurinn telur
^enningu, sem Milutin Milankovitch setti fram
Vfir 40 árum einna sennilegasta. Samkvæmt þeirri
kenningu breytist hreyfing jarðar umhverfis sólu á
þrjá vegu. Á hverjum 100.000 árum breytist
ferillinn úr hring í sporöskju og aftur til baka.
Ákveðin breyting á halla jarðmönduls gerist á
hverjum 40.000 árum og að lokum er um
sveifluhreyfingu eða rugg á jarðmöndlinum að
ræða og hún tekur 20.000 ár. Á ákveðnum tímum
er samstilling þessara þrenns konar hreyfinga
þannig að það hlýnar á jörðinni en í gagnstæðri
stöðu kólnar.
Sé miðað við kenningar Milankovitch ættu að
vera 10.000 ár til loka núverandi hlýviðraskeiðs á
jörðinni. Það er vonlítið að ætla sér að mæla þá
þróun í veðráttunni, sem fylgir jafnhægfara breyt-
ingum á afstöðu jarðar og sólar og þessi kenning
gerir ráð fyrir. Breytingar á mun skemmri tímabil-
um, t.d. breytingarnar fram og til baka á einni öld
eða skemmri tima, yfirgnæfa slíkar hægfara lang-
tímabreytingar þótt þær síðartöldu séu mun
stærri.
Á núverandi hlýviðraskeiði hafa skipst á hlýir
kaflar og kaldir og heimskautaísinn hefur ýmist
"'ynd. Vatnuvextir.
ÆGIR —483