Ægir - 01.09.1981, Qupperneq 29

að ööru leyti telur höfundur ráðlegt að skipta
skipunum í þrjá flokka, að ábyrgðargjald af hverj-
Urn 100 rd. í andvirði skipanna verði 2 rd. í fyrsta
fjokki 2'A rd. í öðrum flokki og 3 rd. í þriðja
lokki. Þá telur höfundur einnig, að efla mætti
sjoð félagsins með ýmsu móti, m.a. með því að
skattleggja aflahluti, t.d. dauða hluti um 24 sk., en
hluti skipverja um 16 sk. Að lokum setur hann svo
lram þá tillögu, að hafa beri fasta stjórn á sjóði
Þessum er sjái um, að skipin verði vandlega
skoðuð og metin í upphafi hverrar vertíðar og ekki
‘elur hann, að bæta skuli minni skaða en 100 rd.
t-kki er fullkomlega ljóst, hvert varð næsta stig í
Próun þessarar hugmyndar, en ljóst er, að menn
gripu feginshendi það tækifæri, er nú bauðst, er
Pögn sú, er lengi hafði umvafið málið, var rofin.
, voru haldnir fundir og málið reifað og rætt og
syndist sitt hverjum sem vænta mátti.
Þótt mér hafi ekki tekizt að ná í gögn er skýra
uHkomlega frá þessum undirbúningsfundum, sem
aldnir voru bæði við Eyjafjörð og Siglufjörð, er
Pað þó ljóst, að allir voru á einu máli um nauðsyn
Þess, að félagið yrði stofnað, en um fátt fleira gátu
l^enn orðið sammála. Mestur virðist ágreiningur-
lnr> hafa orðið um það, hvar aðsetur sjóðstjórnar-
'nnar skyldi vera. Eyfirðingar vildu hafa stjórnina
a Akureyri en Siglfirðingar á Siglufirði. Þegar
engi hafði verið deilt um þetta kom fram sú tillaga,
aö hafa félagið í tveim deildum og láta sína deild-
'na sitja á hvorum stað, Akureyri og Siglufirði.
eizt mörgum þetta afbragðshugmynd, en ekki
áru menn gæfu til samþykkis að heldur. Nú var
aiálið komið í sjálfheldu, og var ekki annað sýnna
en að smásmuguleg tortryggni og hreppapólitík
^Pundu gera útaf við þetta mikla nauðsynjamál.
^annig var ástandið haustið 1867, en þá var það,
aÞ B. A. Steincke, verzlunarstjóri Guðmannsverzl-
anar á Akureyri, tók málið upp á sína arma.
aunar má segja, að með komu þessa danska
Verzlunarmanns hafi norðlenzku útgerðarmennirn-
lr ^engið það eina er á hafði skort, kraftmikinn og
afgerandi leiðtoga. Það verður að teljast mjög eðli-
e8r, að Steincke skyldi nú koma til sögu á þann
att> sem raun varð á. Hann var alla tíð mjög um-
°ta- og framfarasinnaður og raunar lífið og sálin
' öllum félagsmálum á Akureyri þann tíma, er
ann átti þar heima. Þar að auki virðist hann hafa
Verið haldinn ólæknandi áhuga á tryggingamálum um
Petta leyti, m.a. má oft sjá í blöðum auglýsingar
ra honum, þar sem hann reynir að fá menn til liðs
B.A. Sleincke kaupmaður.
við sig um stofnun lífsábyrgðarfélags fyrir kýr,
hvað þá annað. Þá ber og að gæta þess, og skiptir
ekki svo litlu í þessu máli, að verzlun sú, sem
Steincke veitti forstöðu, Guðmannsverzlun, átti
stóran hlut í lýsisbræðslunni á Torfunesi og hugði
að auki á að koma sér upp skipastól til hákarla-
veiða, þótt meira yrði síðar. Þegar allt þetta er haft
í huga, er engan veginn hægt að segja, að málið
hafi verið Steincke óskylt, því að vitanlega hlaut
það að vera beggja hagur, lýsiskaupmannsins á
Akureyri og útvegsbóndans út með Eyjafirði, að
félag til tryggingar og umbóta á flotanum kæmist á
fót.
Af grein, sem birtist í Norðanfara 18. júlí 1868, er
ljóst, að veturinn áður hefir Steincke fengið
ýmsa helztu forustumenn útgerðarmála við Eyja-
fjörð til liðs við sig um undirbúning að stofnun
félagsins og var hugmyndin, að það gæti tekið til
starfa fyrir næstu vertíð. Annars er þessi grein
ágætt dæmi um hugsunarhátt íslendinga á þessum
árum, en í henni segir m.a., að frá því, að hákarla-
útvegur fór að aukast ár frá ári og þilskipum að
fjölga óðfluga, hafi mönnum orðið nauðsyn þess
að stofna ábyrgðarsjóð þilskipa við Eyjafjörð æ
ljósari. Segir einnig, að mönnum hafi ætíð verið
það ljóst, að er slíkur sjóður væri til orðinn, mundi
hægt að bæta mönnum stórskaða, a.m.k. að ein-
hverju leyti, svo að þeir, er fyrir tjóninu yrðu,
ÆGIR — 493