Ægir - 01.06.1983, Side 12

auðveldari í geymslu og flutningi. Orkunotkunin er
mun minni við fjarlægingu á vatni með gufu en
þurrkun, þannig er notað 0.4 kg gufu pr. kg. eim í
þriggja þrepa eimara á móti 1.3 kg. gufu pr. kg. eim í
þurrkara.
Við framleiðslu á meltuþykkninu er hægt að nýta
sér jarðvarma sem orkugjafa og er hægt að hugsa sér
að staðsetja stórar verksmiðjur á jarðvarmasvæð-
unum og þá jafnvel í tengslum við fiskmjölsverk-
smiðju.
Framleiðslukostnaður við meltuframleiðslu er
sýndur hér á töflu þar sem sést að maurasýran er
stærsti kosnaðarliðurinn, hvert prósentustig af
maurasýru sem er notað í meltugerðina, kostar 14
aura á hvert kg. Sýrukostnaðurinn er breytilegur og
fer hann aðallega eftir sýrutegund og efnasamsetn-
ingu hráefnis, sem notað er.
Framleiðslukostnaður hvers tonns fyrir utan vinnulaun við
verkun á 500 tonnwn afmeltu með 2% maurasýru
Kr. pr %
tn.
Afskriftir 200 33.9
Viðhald + laun 50 8.5
Sýra 280 47.4
Raforka 10 1.7
Annað 50 8.5
590 100.0
5. mynd. Blöndun á meltu í annaðfóður.
292 — ÆGIR
Notkunarmöguleikar meltu.
Melta hentar vel sem fóður, og er hún sérstakleg3
góður próteingjafi. Síðastliðin þrjú ár hafa ýmsif
aðilar starfað saman og kannað hvernig nota ma
meltu sem fóður fyrir búfé, en þessir aðilar eru m a-
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins, RannsóknastofO'
un landbúnaðarins og Landgræðsla ríkisins.
Meltan hefur verið prófuð eins og hún kemur fyrlf
og er henni þá ausið yfir heyið í görðunum, en þesS1
leið hefur reynst frekara tafsöm og erfið fyrir bændur-
Þess vegna hefur verið brugðið á það ráð að bland;1
meltunni í grasmjöl og hefur verið hægt að blanda all1
að 60% af meltu í grasmjölið án þess að það verði rak1
og klessist saman í köggla. Þessa blöndu er hægt
flytja á sama hátt og mjöl og nota í sömu fóðurkerfi og
eru byggð fyrir fóðurmjöl þó að blandan innihald'
50% vatn. Þessa blöndu er síðan hægt að köggla í p1"'
unarvélum, en þá verður að minnka meltuinnihaldið
í blöndunni eða að nota meltuþykkni, sem er mu11
æskilegra. Með því að nota meltuþykkni í grasköggi'
ana er hægt að nota um 15-30% af meltuþykkm 1
kögglana. Tökum sem dæmi að ein graskögglaverk'
smiðja framleiði 3000 tonn af graskögglum á ári, e
meltuþykkni væri blandað í graskögglana, þá þyrf11
hún a.m.k. 600 tonn af meltuþykkni á ári, en það jafU'
gildir 2000 tonnum af slógmeltu. Próteininnihald 1
graskögglum hefur minnkað síðustu árin, en med
íblöndun meltuþykknis er hægt að auka próteininn1'
hald graskögglana.
Melta er einnig gott fóður handa einmagadýrum-
s.s. svínum, loðdýrum og hænsnfuglum. Einnig hafa
Norðmenn náð góðum árangri með meltu í fiskeld1-
Með vaxandi loðdýrarækt eykst nýting á fiskúrgang1-
en um 70% af loðdýrafóðri er fiskúrgangur. Þetta
hráefni þarf að geyma kælt, fryst, þurrkað eða melta
6. mynd. Grasmjöl blandað með 60% meltu.