Ægir - 01.06.1983, Síða 31

alda veiðum á 4ra ára þorski innan tiltekinna
^rka. Fjögurra ára árgangurinn hverju sinni er
Pv' nefndur viðmiðunarárgangur. í raun er með
pessu settur sérstakur kvóti á smáþorsk.
Til skýringa á hlutfallsmörkum þorskveiða eru
JJtreikningar á þeim fyrir árið 1982 sýndir í eftir-
arandi töflu, sem grundvallast á V.P. greiningu
(Með V.p. greiningu er stærð stofnsins reiknuð á
8rundvelli þess hversu mikið veiðist af hverjum
a*dursflokki (árgangi) á hverju ári):
Stofnstœrð Dauðsföll v.
í jan. 1982 fiskveiða (Millj.)Afli '82
(millj. fiska) 1982 (F) (millj. fiska) (%)
190.0 .013 2.3 1.9
154.5 .112 14.8 12.4
111.5 .259 23.1 14.3
141.6 .362 39.2
58.0 .517 21.4
16.0 .724 7.5
20.0 .724 9.4
3.9 .621 1.6
119.3
Skv. töflunni er gert ráð fyrir að veiddar verði
'3 milljónir 3ja ára fiska og 14.8 milljónir 4ra ára
lska á árinu, eða samtals 17.1 milljón, sem jafn-
Sildir 14.3% af heildarfjölda veiddra fiska. Þessi
4-3% eru því umrædd hlutfallsmörk.
Hlutfallsmörkin ráðast fyrst og fremst af hlut
ra ára fisks í aflanum, þar sem aðeins er gert ráð
3rir óverulegri sókn í 3ja ára fisk, enda er þar að
^estu um undirmálsfisk að ræða. Hlutur 4ra ára
'sks í aflanum ræðst af því hversu stór árgangur-
'nn er og hversu stóran hluta hans ráðgert er að
eioa. í töflunni er gert ráð fyrir að stærð þessa
30-,
26
viðmiðunarárgangs sé 154.5 milljónir 4ra ára
fiska. Þessi árgangur frá 1978 er því talinn vera
fremur lélegur. Ennfremur er gert ráð fyrir að 10%
árgangsins (F = 0.112) verði veidd á árinu og er það
í samræmi við mat á fiskveiðidauðsföllum síðustu
árin.
Á 1. mynd er sýnt hvernig hlutfallsmörkin breyt-
ast við mismunandi fiskveiðidauðsföll viðmið-
unarárgangs. Við 10% dauðsföll verða hlutfalls-
mörkin 12%, en hækka i 23% miðað við 20% fisk-
veiðidauðsföll viðmiðunarárgangs. Við þetta hlut-
fall bætast síðan u.þ.b, 2% vegna fiskveiðidauðs-
falla 3ja ára fisks (sjá töfluna). í þessu dæmi er
gert ráð fyrir að samsetning stofnsins svo og fisk-
veiðidauðsföll annarra aldursflokka séu eins og í
töflunni.
Á 2. mynd er sýnt hvernig hlutfallsmörk breytast
við mismunandi styrk viðmiðunarárgangs, en
óbreytt (10%) fiskveiðidauðsföll. Sé gert ráð fyrir
að viðmiðunarárgangur sé 150 milljónir 3ja ára
fiska að stærð verða hlutfallsmörk 10%, en hækka
í 18% þegar viðmiðunarárgangur er tvöfalt stærri
eða 300 milljónir fiska.
Hlutfallsmörkin eru þannig háð bæði fiskveiði-
dauðsföllum og styrk viðmiðunarárgangs með
sambærilegum hætti, þ.e. hlutfallið tæplega tvö-
faldast, þegar önnur hvor þessara forsenda er tvö-
földuð.
Auk þessara atriða hefur stærð eldri hluta
stofnsins, þ.e. 5 ára fisks og eldri augljós áhrif á
hlutfallsmörkin. Sé sá hlutur stofnsins ofmetinn
verður reiknað hlutfall 4ra ára fisks í aflanum
minna en ella og hlutfallsmörkin of lág miðað við
raunverulegt ástand og þar af leiðandi strangari en
HM
(%)
30 -i
20-
10 -
HM%«2.5 + 0.05 R3
r2» 1.00
10
~r
15
~r
20
% veitt of vidmidunarórgongi
Sambandmilli fiskveiöidauðsfalla viðmiðunarárgangs
œ 1 sem hlutfall veitt af árganginum) og hlutfallsmarka.
0 100 200 300 400
R3 (styrkur vidmidunorórgongs, millj. fisko)
2. mynd. Sambandið milli styrks viðmiðunarárgangs og hlut-
fallsmarka (HM°7o).
ÆGIR —311