Ægir - 01.02.1984, Qupperneq 14

Frá því togbátamenn er veiðar stunda á miðum úti
af Suður- og Suðvesturlandi voru skikkaðir til að
stækka möskvann í trollum sínum úr 135 mm í 155
mm, hefur komið í ljós að ýsuafli bátanna er allt frá
því að vera helmingi minni og upp í það að vera þrisv-
ar sinnum minni, ef veiði er treg. Þegar möskvinn var
stækkaður gaf Hafrannsóknastofnunin það upp að
ýsuaflinn mundi dragast saman um 30% fyrsta árið
við þessar breytingar, en aukast síðan er frá liði. Út
frá þessum staðreyndum verður að draga þær álykt-
anir, að forsendur þær sem Hafrannsóknastofnunin
gaf sér þegar ákveðið var að stæk.ka möskvann, séu al-
rangar. Einnig verður að hafa það í huga að enginn
smáþorskur fyrirfynnst á þessum miðum árið um
kring og hefur ekki gert frá ómunatíð. Vegna stærðar
möskvans fer allt að 60 sm löng ýsa í gegnum þá og
vitað er að allt að 80% af ýsunni sem heldur sig á
svæðunum hér sunnanlands er á bilinu 50-60 sm að
lengd og gefur það auga leið að mikið magn af góðri
ýsu fer forgörðum til stórtjóns fiskimönnum og þjóð-
inni í heild. Fram til ársins 1974 var ýsa 50 sm og stærri
verðlögð sem stór, en í dag er ýsa 52 sm og stærri verð-
lögð sem stór.
Þegar ákveðið var að stækka möskvann, var sú
skoðun ríkjandi að mestallur fiskur er slyppi gegnum
möskvana myndi lifa það af og stór hluti af honum
veiðast þegar hann hefði náð réttri stærð, t.d. hvað
ýsuna varðaði þegar hún væri orðin 57-59 sm. Ekki
virðist hafa verið tekið nægilegt tillit til þess, að við
það að fara í trollið og borast síðan í gegnum möskv-
ana verður fiskurinn fyrir miklu hnjaski. T.d. missir
ýsan hreystur sem gerir það að verkum að stór hluti
þess magns sem sleppur drepst engum til góða, en ýsa
sem er í kringum 50 sm er ágætis hráefni til vinnslu.
Undanfarin tvö ár hafa Englendingar verið að gera
tilraunir með troll þar sem lögun möskvans í belg og
poka hefur verið breytt í því augnamiði að fiskur sem
fer í gegnum þá verði fyrir sem minnstu hnaski, eii
Englendingar hafa verið með 90 mm möskva í trollun1
sínum í Norðursjónum.
Að fenginni sex ára reynslu, fer ekki milli mála að
það voru mistök að fara úr 135 mm möskvum í trolli
hér suðvestanlands, sérstaklega þar sem rányrkja á
þorski er ekki fyrir hendi eins og tilfellið er með miðin
allt frá Snæfellsnesi og austur að Stokksnesi. Á hinH
bóginn má leiða að því rök að þessi mið mundu nýtast
miklu betur og létta þá um leið á því álagi sem er á
uppeldisstöðvum þorskins fyrir vestan og norðan.
Að lokum get ég ekki sem gamall sjómaður látið
hjá líða að minnast aðeins á þann fáheyrða barnaskap
og óskaplegu bjartsýni hjá fiskifræðingunum okkar
að ætla sér að mæla þorskstofninn með bergmálsmæl'
ingum, það samræmist varla vísindamönnum að leyfa
sér þvílík vinnubrögð og ætlast jafnframt til að mark
sé á þeim tekið.
Halldór Halldórsson, skipstjóri-
Á s.l. ári veiddu Norðmenn yfir 2,9 milljónir tonna
og er það 11% meira en þeir veiddu árið 1982 og
mesta veiði frá árunum 1976-1977. Veruleg breyting
hefur orðið í aflasamsetningunni í seinni tíð. LoðnU'
aflinn jókst um 29% frá árinu á undan og er orðinn
yfir 50% af heildaraflanum. Einnig hefur orðið veru-
leg aukning í kolmunna-, spærlings- og rækjuveiðum-
en aftur á móti dróst þorskveiðin saman um 20% og
ýsuveiðin um helming frá f.á.
Miðað við aflann upp úr sjó er verðmæti hans
áætlað um 4,1 milljarður n.kr. og er það í krónum
talið meira en 1982, en ef miðað er við verðbólgu eí
það aðeins minna. Helstu breytingarnar miðað við
aflaverðmæti hinna ýmsu fisktegunda er að 1982 vaf
verðmæti þorskfiskaflans 58,5%, en var á s.l. ád
48,3%, en aflaverðmæti síldar, kolmunna og loðnu
jókst úr 27% af heildaraflaverðmætinu í 32,5%.
Á s.l. ári voru viðhafðar mjög strangar veiðitak'
markanir sem höfðu það í för með sér að þorskaflim1
varð aðeins 276.000 tonn, en var 1982 343,500 tonm
Ýsuveiðin hefur einnig dregist mikið saman á s.l- -1
árum, eða úr 66.000 tonnum 1981, í 46.800 tonn 1982
og varð á s.l. ári aðeins 24.100 tonn. Hafa ýsuveið'
62 - ÆGIR