Ægir - 01.02.1984, Blaðsíða 17

Tafla 1. Fiskveiðar og fiskiðnaður Japana árið 1980.
1- Heildarveiði ....................... 11.122 þús.tonn
2- Heildarverðmæti afla ................ 2.771 milljarðar
japönskyen
3- Fjöldi útgerða......................216.000
4- Fjöldi fiskimanna (ekki fiskverkafólk) 460.000
Fjöldi vélknúinna fiskiskipa
(7400 yfir 50 lestir) .... 417.000
6- Fjöldi fiskihafna .... 2.866
7- Fjöldi fiskmarkaða .... 1.111
8- Fjöldi fiskbúða .... 56.600
9- Fjöldi ísverksmiðja .... 1.266
10. Fjöldi frystihúsa .... 1.298
F Ljöldi fiskverkunarhúsa .... 22.500
12. Útflutningur sjávarafurða . . . . .... 265.3 milljarðar
yena
*3- Innflutningur sjávarafurða.......... 764.3 milljarðar
yena
Auk þessa stuðluðu fiskveiðarnar mjög að þróun
yniiss iðnaðar í sambandi við þær, svo sem fisk-
vmnslu, frystingu, skipasmíðum, veiðarfæragerð og
alls konar vélbúnaði í sambandi við veiðar og vinnslu.
Fiskveiðar Japana eru einnig þýðingarmiklar fyrir
óflun erlends gjaldeyris eins og á íslandi. Útflutn-
'ngur sjávarafurða árið 1980 nam samtals jafnvirði 24
n^illjarða íslenskra króna, miðað við 3,3 milljarða
r°na útflutning íslendinga sama ár. Hér er um að
ræða um 1% af heildarútflutningi Japana það ár (3.
niynd).
Stutt yfirlit um fiskveiðar Japana
Eins og áður getur hafa Japanir verið mikil fisk-
40
30
20
10
'0 30 50 70 90
mynd. Lárétt: Daglegt framboð á mann af dýrapróteini
8r). Lóðrétt: Dagleg neysla á mann af dýrapróteini úrsjávar-
afurðum (gr.). (Nose 1980).
neysluþjóð frá alda öðli, en síðari heimsstyrjöldin
eyðilagði svo til japanskan fiskiðnað. Árið 1945 var
heildaraflinn einungis 1,8 milljón tonn miðað við 4,9
milljón tonn árið 1936, en það var hámark veiðanna
fyrir síðustu heimsstyrjöld. Mest af þeim afla eða 1,6
milljón tonn var sardína (Sardinops melanosticta).
Veiðarnar jukust hins vegar ár frá ári er hernáms-
stjórn Bandaríkjanna létti af fiskveiðabanninu og
árið 1951 var heildaraflinn kominn í 4 milljón tonn.
Sé litið á þróun veiðanna á árunum 1965-1978, (4.
mynd) kemur berlega í ljós hve veiðar á upp-
sjávarfiskum hafa minnkað og veldur þar miklu 200
mílna efnahagslögsaga Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna. Samtímis jókst veiði á djúpslóð og er þar
einkum um að ræða hringnótaveiðar á sardínu og
makríl (Scomber japonicus).
Veiðar á grunnslóð hafa verið stöðugar og heldur
aukist á ofangreindu tímabili og veldur þar mestu
aukin fiskrækt.
Skipta má nytjastofnum við Japan í þrjá megin-
flokka:
Fyrst má nefna flökkufiska eins og ýmsar tegundir
túnfiska (Thunnus spp., Katsuwonus pelamis og
Makuiva spp.). Allt eru þetta frekar stórir fiskar og
mjög bragðgóðir. Sumir þeirra ganga að Japans-
ströndum úr suðri allt frá sumarmálum og fram á
haust og eru veiddir á stöng eða stutta línu.
0.5
0.1
0.05
0.01 L-V
Fœreyjar
Mauritama
Guyano
Island
Burma
Senegal
Sri Lanka|
Ghana**
# Filipseyjar
Perú
• Korea |
• Noregur (
#Portúgal •Spónn
. Fi abeinsstrond ' .
,„ • • Danmork
►Panama
Chi I e •
Kenya
Ethiopia
0.1 0.5 I
Ar
Nýfundnaland*
| • Mexíkó*
Finnland .Svlþjód
Ar^entína
• Indland
• ítalía
•Kanado
• Frakkland
*UK
V,- pýskalond
• USA
' Japon
10
50 100
500 1000
3. mynd. Lárétta línan sýnir verðmœti fiskafla í einstökum
löndum í milljónum bandarískra dollara. Lóðrétta línan
sýnir hlutfall fiskveiða af þjóðartekjum. Tölurnar eru frá
árinu 1970 (Nose 1980).
ÆGIR-65