Ægir - 01.11.1987, Page 27

11/87
ÆGIR
643
eða erfiða tíð. Bætt meðferð afla
og aukin stærðarflokkun hefur
fert þeim hærra verð og þannig
hefur þróunin verið eins og menn
höfðu búist við. Þessi niðurstaða
kemur ekki á óvart og er reyndar
eins og vænta mátti, ef litið er til
þess að með litlum afla hækkar
fiskverð, en á móti lækkar fisk-
verðið ef mikið berst að landi.
Fyrir útgerð og sjómenn þýðir
þetta að tekjurnar verða jafnari
milli mánaða. Á móti fá fiskkaup-
endur ráðið fiskmagninu sem þeir
kaupa og þeir geta nýtt sér lágt
verð þegar mikið aflast, en geta
greitt hærra verð er lítið berst að.
Eins myndast samkeppni meðal
sjómanna um góða meðferð afl-
ans, alveg eins og fiskkaupendur
bjóða betur í vel umgenginn fisk.
Ein afleiðing fiskmarkaðanna
er fjölgun fiskkaupenda. Mér er
sagt að í Hafnarfirði hafi eftirspurn
eftir iðnaðarlóðum aukist svo að
skipulagsyfirvöld hafi ekki
undan. Þessi jákvæða þróun er
svo sannarlega fagnaðarefni.
Nvtt blóð, ný hugsun og nýir
guleikar koma með nýjum
rtækjum. Ekki þar fyrir að
n fylgja að sjálfsögðu einnig
ný vandamál. Þannig er ekki
hægt að búast við að öllum takist
ætlunarverk sitt og væntanlega
munu einhver vandræði fylgja
þeirri fjölgun fiskverkenda sem
siglir í kjölfar fiskmarkaðanna.
Jákvæðar hliðar þessa máls vega
t>ó mun þyngra. Strax hefur
myndast vísir að sérhæfingu hjá
íiskvinnslufyrirtækjunum. Rekst-
ur vinnslufyrirtækjanna byggist
nú að miklum hluta á hagkvæm-
um og markvissum hráefniskaup-
um en ekki einvörðungu á áhættu-
sömum og óskyldum atvinnu-
rekstri eins og útgerð er. Atvinnu-
öryggi fiskvinnslufólks hefur auk-
ist til muna. Aukning hefur orðið
á markaðsstarfsemi erlendis og
við heyrum um nýjar afurðir sem
byrjað er að framleiða í nokkrum
„ Við erum í miðjum klíðum
þessa aðlögunartíma sem
eðlilega fylgir breyttu formi
innlendra fiskviðskipta og
sjáum nýjar hliðar þess á
hverjum degi. Skiptar skoð-
anir eru um ágæti fiskmark-
aðanna. Ég verð að viður-
kenna hlutdrægni mína í
þessu efni og mun því lítt
halda á lofti rökum þess
hóps er tínir til hin nei-
kvæðu áhrif, en leggja meiri
áherslu á jákvæðu atriðin,
þó að þau séu ekki þrauta-
laus".
þeirra nýju fyrirtækja sem stofnað
hefur verið til á síðustu mánuð-
um. Verð fiskvinnslufyrirtækjaog
endursölumöguleikar hafa verið í
lágmarki eftir að kvótakerfið var
sett á, enda ekki á margra færi að
fjármagna kaup á hvorutveggja,
fiskvinnslufyrirtæki og útgerð.
Nú horfir þetta öðruvísi við hér á
suðvesturhorninu. Ekki er nauð-
synlegt að eiga eða hafa aðgang
að útgerð til að stofna fiskiðnað-
arfyrirtæki.
Neikvæð viðhorf margra til
þess að stofnaðir verði fisk-
markaðir víðar um land eru
umhugsunarefni. Þrátt fyrir tak-
markaða þekkingu mína á stað-
háttum víða úti á landi þykir mér
ástæða til að hugleiða áhrif þeirra
á byggðir og svæði. Mikil um-
fjöllun hefur verið um fólksflótta
og einhæfa atvinnustarfsemi á
landsbyggðinni. Þetta eru rétt-
mæt áhyggjuefni. Égvil leyfa mér
að spá því að með stofnun fisk-
markaða í bæjum eða héruðum
muni nýtt líf og aukin fjölbreytni
færast í atvinnulíf þeirra staða.
Framtakssamir og dugandi ein-
staklingarsem hasla vilja sérvöll í
atvinnulífinu úti á landsbyggð-
inni og nú eru ofurseldir velvild
framámanna atvinnulífs á hverj-
um stað, fá þá tækifæri til að
spreyta sig í frjálsri samkeppni
um hráefni og vinnuafl. Byggðar-
lög sem einvörðungu treysta á
smábátaútgerð gætu laðað að
aukið hráefni, og önnur sem nú
hafa meira en þau með góðu móti
ráða við, gætu selt umframaflann
þar sem best er boðið. Fiskmark-
aður Norðurlands er til dæmis
kjörinn vettvangur fyrir slíka starf-
semi á því landsvæði og mun án
efa verða undirstaða þeirra fram-