Ægir - 01.10.1990, Page 15

10/90
ÆGIR
519
5ci<) keypti verslun og ýmsar
iqrar ei§ur Fischers-verslunar árið
A næstu árum óx fyrirtækið
að umsvifum, t.d. gerði það
ut i 1 þilskip árið 1911. Það varð
0jff. 1
1 fciesta útgerðar- og fiskverkun-
a ydrtækið hér um skeið. For-
J0ri á blómaskeiði þess var
Ulafur Ásbjörn Ólafsson (f. 1861
1920 í Kbh.) Við af honum
°k sonur hans, Ingvar. Höfuð-
s,öðvar fyrirtækisins voru við Vest-
Ur8ötu (nú versl. Geysir og Ála-
0ss), Aðalstræti (Geysir) og Fisch-
ersund (veitingahúsið Duus og
^ludýrabúðin). Undir „Bryggju-
úsinu" (nú Álafoss og Asiaco)
^0ru miklir og djúpir kjallarar. Þar
Voru geymd kol o.fl. Gat var í
kegn um húsið þannig, að unnt
V*ri ganga beint frá Aðalstræti
n'Our á Duus-bryggu.
I húsum Duus við Fischersund
Va,r vélvædd inniþurrkun á fiski.
eiahúsið var allt flísalagt og þar
®at starfsfólk baðast að loknum
V|nnudegi. Var það nýmæli á
vinnustað á þeim tímum. Fisk-
',erkunarhúsin við Fischersund
Voru einn geymur. Við fiskþurrk-
Ur|ina var þar fisksporðunum
Vmist krækt í lykkjur (króka) á
8rindum, eða þeir klemmdir á
[ttilli tveggja lista sem síðan voru
hífðir upp,
^erkstjórar hjá DUUS voru;
°hannes Magnússon, Guðni Ein-
arsson og (Árni) Kristinn Magnús-
s°n, fyrrverandi skipstjóri og yfir-
úskmatsmaður á ísafirði. Sásíðast-
nefndi var verkstjóri hjá DUUS frá
1912—1929.
hyrirtækið leið undir lok um
1930. Því munu einkum hafa
valdið erfiðleikar af völdum
eimskreppunnar, nema eitthvað
,eira hafi haft sín áhrif, eins og
ram hefur komið hér á undan í
UrTlfjölluninni um byggingarfram-
v®mdirnar á „Draugastöðum"
vi^ Sörlaskjól. Síðustu sjáanlegu
^'njarnar um fiskverkun DUUS í
^'ðbænum, eru „trekkturnarnir" á
Fiskverkunarhúsið sem H.P. Duus byggði við Sörlaskjól 1925-1926. Síðar var
það rekið af ýmsum aðilum. Myndina tók Cuðmundur Marel Gíslason laust eftlr
1960.
mæni annars gömlu fiskhúsanna
við Fischersund. Þar kneyfa nú
menn á síðkvöldum öl og aðrar
góðar veigar og njóta tónlistar og
uppákoma af ýmsu tagi.
Edinborgarverslun var stofnuð
árið 1895 af Bretunum Geo Cope-
land og félaga hans Berrie. Höfuð-
stöðvar fyrirtækisins voru allar
götur frá upphafi við Hafnarstræti.
Skrifstofur og verslanir þess
brunnu til kaldra kola í miðbæjar-
brunanum mikla þann 25. apríl
1915. Síðar byggði Edinborg
mikla skrifstofubyggingu sem
Seðlabanki íslands var síðar til
húsa í áður en flutt var í nýbygg-
inguna við Kalkofnsveg. Edinborg
hóf starfsemi sína í verslunar-
húsum þeim er áður voru í eigu
Knudtzons. Er fram liðu stundir,
varð fyrirtækið um langt skeið eitt
umsvifamesta inn- og útflutnings-
fyrirtækið hér á landi. Útgerð,
fiskverkun, fiskkaup og útflutn-
ingur sjávarafurða var stór og
veigamikill þáttur í starfsemi fyrir-
tækisins. Edinborg keypti um tíma
mikið af fiski af breskum og skosk-
um togurum auk þess sem það
verkaði sjálft afla af eigin útvegi.
Fyrirtækið átti jafnan og gerði út
fjöldan allan af skútum á þilskipa-
tímanum. Árið 1900 keypti fyrir-
tækið sex þilskip í Englandi. Er
Geir Zöega lét af útgerð, keypti
Edinborg öll skip hans, fimm eða
sex talsins og gerði þau síðan út.
Fiskur félagsins var einkum
verkaður í fiskverkunarhúsi Edin-
borgar í Sjávarborg við Barónsstíg
og húsum lðunnar við Skúlagötu.
Þar í kring voru miklir fiskverkun-
arreitir. Edinborg og Geo Cope-
land höfðu um skeið á hendi lang-
mestan hluta alls saltfiskútflutn-
ings héðan. Ásgeir Sigurðsson var
framkvæmdastjóri fyrirtækisins í
áratugi, eða allt frá stofnun þess.
Annar Breti, Pike Ward (1857-
1937), kom einnig mjög við sögu
hér undir lok síðustu aldar og fram
á þessa öld. Hann gerði út togar-
ann Utopia frá Hafnarfirði árið
1899. Pike Ward tók upp nýja
fiskverkunaraðferð á saltfiski og