Ægir - 01.10.1991, Qupperneq 35

10/91
ÆGIR
535
Sigurður P. Sigmundsson:
Sameining
sjá varútvegsfyrirtækja
Töluverð umræða hefur átt sér
stað um sameiningu sjávarútvegs-
Vnrtækja undanfarin misseri.
^argir telja að þróunin verði sú að
Æivarútvegsfyrirtæki verði í næstu
tramtíð tiltölulega stór hlutafélög
e°a lítil fjölskyldufyrirtæki en að
^illistóru fyrirtækin munu eiga
andir högg að sækja og þeim lík-
e§a fækka. Ástæður þessarar
Próunar eru m.a. aukin sam-
ePpni um veiðiheimildir í kjölfar
J^innkandi afla, auknar kröfur um
na8ræðingu og arðsemi fyrirtækja
°§_þróun hlutabréfamarkaðar.
Aður en farið er út í sameiningu
Trirtækja er mikilvægt að gera sér
^ei grein fyrir líklegum ávinningi
Árir viðkomandi aðila. Ávinn-
ln§Ur sameiningar getur m.a.
yertð sterkari fjárhagsleg eining,
fetri nýting á fjárfestingu og starfs-
0 W, lækkun stjórnunarkostnað-
. ' auknir möguleikar á sérhæf-
'n8u í vinnslu, jafnari og tryggari
ráefnisöflun og sterkari sam-
ePpnisstaða. Fara þarf vel ofan í
a þætti hvort sem þeir eru reikn-
jlJ1 e8ir eða ekki. Taka verður tillit
' þess að aðstæður geta verið
ukkuð mismunandi eftir byggð-
r|ögum, sem kallar þ.a.l. á mis-
^Pnandi nálgun.
. Þó svo sameining fyrirtækja geti
rnörgum tilvikum verið góður
I °StUr til að treysta framtíð ákveð-
erS reksturs í tilteknu byggðarlagi
I. e^i þar með sagt að hún eigi
v Sstaðar við eða leysi þann
eðF^3 Sem ^tl er v'^' ^er e^'r
' fyrirtækjanna og fjárhagslegri
stöðu hvort sameining sé líkleg til
að leiða af sér sterkari einingu en
þær sem fyrir eru. Það er t.d. aug-
Ijóst að við sameiningu nær gjald-
þrota fyrirtækja verður ekki til
rekstrarhæft fyrirtæki, nema jafn-
framt komi til sérstakar fjárhags-
legar aðgerðir.
Til þess að árangurs megi vænta
af sameiningu fyrirtækja verður að
leggja aðaláhersluna á rekstrar-
skipulag hins nýja fyrirtækis. í
gegnum árin hefur í allt of
mörgum tilvikum verið einblínt á
fjárhagslegar aðgerðir til þess að
leysa vanda viðkomandi fyrir-
tækja. Staðreyndin er sú að fjár-
hagsleg endurskipulagning fyrir-
tækis hefur lítið að segja til lengri
tíma ef áfram á að vinna eftir
rekstrarfyrirkomulagi, sem ekki
hefur gefið góða raun. Þá er hætt
við að fljótt sæki í sama farið.
Markmiðið hlýtur alltaf að vera
það að starfsemi fyrirtækis sé
byggð á eins réttum forsendum og
mögulegt er. Til þess að ná
þessum „réttu" forsendum verða
eigendur og stjórnendur sjávarút-
vegsfyrirtækja ávallt að horfa
gagnrýnum augum á starfsemina
og vera tilbúnir að skoða „bylting-
arkennda" möguleika ef það má
vera til þess að styrkja reksturinn.
Hugsanlegt vinnulag að sam-
einingu fyrirtækja gæti verið með
eftirfarandi hætti:
1. stig: Stöðumat
Hver er vandinn? Er hann fjár-
hagslegur, stjórnunarlegur, skipu-
lagslegur eða félagslegur? Hvaða
þróun er í gangi? Hvaða kostir
koma til greina, hverjir eru færir
og hvað kosta þeir? Mikilvægt er
að frumkvæði að athugun/aðgerð-
um komi frá heimamönnum,
hvort sem það eru einstök fyrir-
tæki eða sveitarfélagið. Það þarf
að vera vilji og skilningur á því að
leita leiða til hagræðingar. Þessi
byrjunarþáttur getur verið við-