Ægir - 01.01.1993, Blaðsíða 23

deikl þeirra mjög og eru þeir nú að mestu horfnir af
þessu svæöi. Ennfremur má sjá að engir áberandi sterkir
árgangar hafa bæst í stofninn sem eins og tveggja ára
fiskur síðustu 6 árin. Þó kemur árgangur 1989 ívið skár
út á norðursvæði árið 1992 sem þriggja ára fiskur en
fyrri vísbendingar gáfu til kynna.
Aldursdreifing þorsks á suðursvæði er nánast and-
hverfa aldursdreifingarinnar á norðursvæði, þ.e. mest er
um eldri fisk á fyrrnefnda svæðinu en yngri á því síðar-
nefnda. Á árunum 1985 til 1987 eru aldursflokkar tiltölu-
lega jafnir. Þó má sjá árgangana 1983 og 1984 í nokkru
nragni sem tveggja og þriggja ára fisk þegar árið 1986.
Hlutdeild þessara árganga og árgangs 1985 vex mjög á
árunum 1988 og 1989. Hlutdeild árgangs 1983 minnkaöi
síöan talsvert 1990 (7 ára) og 1991 (8 ára). Árgangur
1984 stóð hins vegar í stað sem 7 ára á árinu 1991 og má
rekja það til þorskgöngu frá Grænlandi árið 1990. Ekki
virðist nein viðbótarganga hafa kornið 1991, sem menn
höfðu þó vonast til, og ekki að sjá nein merki þess í
stofnmælingu 1992. Nú er svo komið að á suöursvæði
einkennist aldursdreifing stofnsins af eintómum lélegum
árgöngum.
b) Ýsa
A 11.-12. mynd er sýnd aldursdreifing eins til tíu ára
Ýsu í stofnmælingum 1985 til 1992. Undanfarin ár hafa
árgangar 1984 og 1985 verið uppistaðan í ýsustofninum.
hessum árgöngum, einkum árgangi 1985, má fylgja eftir í
gengum stofninn einkum á suðursvæði, en einnig á
norðursvæði árin 1986 til 1988. í stofnmælingunni 1990
einkenndist aldursdreifing ýsunnar, einkum á noröur-
svæði, af heldur jafnari árgangastærð eins til sjö ára ýsu.
A suðursvæði var 5 ára ýsa af árgangi 1985 enn áber-
andi. Jafnframt var eins árs ýsa af árgangi 1989 í tals-
verðu magni. Á árinu 1991 voru tveir yngstu árgangar
stofnsins yfirgnæfandi í fjölda. Þessir árgangar frá árun-
Uni 1989 og 1990 komu svo enn betur fram í stofnmæl-
lngunni 1992. Sérstaklega sterkur er árgangurinn frá
1990.
Meöalþyngd eftir aldri
ct > Þorskur
Meðalþyngd þorsks á suöursvæði hefur farið lækk-
andi undanfarin ár, en hækkaði eilítiö hjá 4-7 ára þorski
1992. Hins vegar var meðalþyngd 8 ára þorsks sú lægsta
síðan 1985, enda hefur þessi árgangur vaxiö hægar þar
sem hann er að hluta til kominn frá Grænlandi. Þó að
meðalþyngd á norðursvæði hafi verið nokkuð breytileg
frá ári til árs, reyndist hún vera meö iægsta móti 1992 hjá
þorski yngri en 7 ára. Hlutdeild elsta þorsksins á þessu
svæði er það lítil að þeirri hækkun í meðalþyngd sem
lesa má út úr gögnunum verður að taka með fyrirvara.
b) Ýsa
Meðalþyngd ýsu á suðursvæði reyndist lægst undan-
farin 6 ár árið 1990. Meðalþyngdin árin 1991 og 1992
reyndist hærri hjá flestum aldursflokkum en var árið
1990. Svipaðrar þróunar gætir einnig á norðursvæði, en
þar reyndist ýsan einnig léttust árið 1990. Hjá fimm til
sjö ára ýsu reyndist meðalþyngd ýsu árið 1991 og 1992
nokkuð hærri en árið 1990. Þriggja ára ýsa var svipuð að
þyngd 1985-92, en meðalþyngd tveggja ára ýsu hefur
farið minnkandi síðan 1985 og var meðalþyngd hennar
1992 sú lægsta á rannsóknatímabilinu.
Stofnvísitölur
Þau stofnstærðargildi sem fást úr SMB-gögnum eru
nefnd stofnvísitölur. Þessar stofnvísitölur eru gefnar upp
í fjölda fiska og í þyngd. Reiknaður er meðalfjöldi/þyngd
fiska í staðaltogi (4 sjm.) á undirsvæðum sem afmarkast
af reitum með sömu veiðilíkur þorsks. Meöaltal allra
undirsvæða er síðan vegið með flatarmáli svæðanna.
Meðalafli í togi sem fæst á þennan hátt er síðan marg-
faldaður með hlutfalli heildarflátarmáls rannsóknasvæðis-
ins og yfirferðar (flatarmáls) botnvörpunnar í staðaltogi,
og fæst þá svokölluð stofnvísitala. Þessi reikniaðferð er
notuð í þessari skýrslu nema annað sé tekið franr.
Af ýmsum ástæðum er stofnvísitala í mörgum tilvikum
lægri en raunveruleg stofnstærð: í fyrsta lagi er lóðrétt
opnun botnvörpunar um 2-3 m, þannig að fiskur sem
heldur sig lengra frá botni er utan gagnasöfnunarsviðs-
ins. í öðru lagi má gera ráð fyrir að hluti þess fisks sem
lendir í opi vörpunnar sleppi áður en hann berst inn í
vörpuna og í þriðja lagi að eitthvað sleppi út um möskva
vörpunnar. Framangreindir þættir eru að sjálfsögðu mis-
munandi eftir tegundum og stærðardreifingu viðkomandi
tegundar, en aðferðin gerir ráð fyrir að sama tegund sýni
sviþaða hegðun frá ári til árs.
1. TBL. 1993 ÆGIR 19