Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Page 33

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Page 33
spádóma að ræða því að meta þarf hvemig sá sem um ræðir muni standa sig í framtíðinni miðað við fyrri störf. Af góðri dómasamningu39 og fræðistörfum má t.d. sjá hverjum hæfileikum umsækjandi um dómarastarf er búinn og hvemig þeir hæfileikar muni nýtast í dómarastarfinu. Þar sem dómstólum ber að gæta samræmis í úrlausnum krefst dómarastarfið yfirgripsmikillar þekkingar á úrlausnum dómstóla og rökgreiningum á þeim. Dómari verður því að greina hver tilvik eru sambærileg og hvernig það hefur áhrif á þá úrlausn sem um ræðir hverju sinni. Þar verður hann að byggja á viðteknum venjum í lagafram- kvæmdinni, svo og almennum skilgreiningum á því hvenær atvik eru sam- bærileg og hvað hefur þýðingu í þeim efnum. Þessi verkefni geta verið mjög vandasöm, og þau krefjast þekkingar, hæfileika og færni dómarans. Við mat á hæfileikum umsækjanda um dómarastöðu þarf að líta til þess hvort hann búi yfir góðri lögfræðiþekkingu og hvort hann er fær unt að nota þá þekkingu á þann hátt sem úrlausn lögfræðilegra álitaefna krefst. Lögfræði- þekkingin er þó ekki einangrað fyrirbæri enda kemur hún ekki að tilætluðu gagni í dómarastarfinu nema dómari beiti jafnframt heilbriðgri skynsemi, rök- hugsun, innsæi og dómgreind. Hér má nota til nánari útskýringa á þessu hinn fræga dóm Salómons konungs úr Gamla testamentinu, I. konungabók 3:16-28. Þar fyrirskipaði konungurinn að taka lifandi barn, sem tvær konur höfðu fært honurn, og höggva það í tvennt og skyldi hvor þeirra fá helming barnsins. Konurnar höfðu hvor um sig sagt frá því að hún sjálf ætti bamið en hin konan ætti annað bam sem hafði dáið. Raunverulega móðirin baðst undan þessu og bað konunginn að gefa hinni konunni barnið „því að ástin til barnsins brann í brjósti hennar“. Með þessum viðbrögðum sá konungurinn að hún hlaut að vera móðirin og mælti svo fyrir að henni skyldi fengið barnið. Vegna þessa var Salómon konungur virtur vegna þekkingar sinnar og speki, en því má halda fram að aðferð hans til að meta sannleikann endurspegli innsæi hans í mannlegar tilfinningar og viðbrögð. Þetta dæmi er rakið hér til að sýna að því meira innsæi sem dómari hefur þeim mun líklegra er að hann njóti trausts, eins og Salómon konungur naut. Dæmið varpar einnig ljósi á og styður þau sjónannið sem vitnað er til í neðanmálsgrein 13, þar sem fram kemur að dómari beiti ekki eingöngu eigin viðmiðunutn við úrlausnir mála heldur hafi hann til viðmiðunar það sem aðrir geti fallist á að sé rétt, en með því beitir hann almennum viðmiðunum, eins og til er ætlast, en ekki einstaklingsbundnum. Innsæið þarf að haldast í hendur við lögfræðiþekkinguna en hún ein nægir ekki og er ekíci einangruð þegar dómarastarfið er annars vegar. Góður dórnari þarf að geta tengt saman haldgóða lögfræðiþekkingu, heilbrigða skynsemi og innsæi í mannlega hegðun og viðbrögð. 39 Þama er einkum átt við dómasamningu þeirra sem hafa starfað sem héraðsdómarar og sækja um hæstaréttardómarastöðu eða þeirra sem hafa verið settir héraðsdómarar og gegnt tímabundið afleysingum samkvæmt 20. gr. laga um dómstóla en sækja um dómaraembætti. 491
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.