Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Page 52

í orðum b-liðar er hvorki minnst á né útilokuð samkynhneigð pör en ljóst er
að réttur þeirra takmarkast við staðfesta samvist og lagaumhverfi gistiríkisins.
Þó að í greinargerð með tilskipuninni sé ekki minnst sérstaklega á samkyn-
hneigð pör er tekið frant að fjölskyldugerðin sé að breytast, að de facto pör
verði sífellt algengari og aðildarríkin hafi sett lög um skráningu sambúðaraðila.
Jafnframt að Evrópuréttur geti ekki litið fram hjá þessari þróun.51
Tilskipunin er sett sameiginlega af ráði ESB og þingi ESB og í meðförum
þessara tveggja stofnana kom upp ákveðinn ágreiningur um sögu þingsins. Á
síðustu tveimur áratugum hefur þingið varið og komið á framfæri réttindum
samkynhneigðra52 sem einkum má sjá af nýlegum skýrslum og ályktunum
þingsins á sviði mannréttinda innan ESB. Árið 2000 beindi þingið því til
aðildarríkjanna að tryggja samkynhneigðum pörum sömu réttindi og gagn-
kynhneigðum pörum og að viðurkenna sambönd einstaklinga af sama kyni.53
Annað skref var tekið 2003 þegar þingið samþykkti umdeilda ályktun þar sem
því er beint til aðildarríkjanna að koma í veg fyrir mismunun, sérstaklega þegar
kemur að rétti til að stofna til hjúskapar og ættleiða börn.54 I ályktuninni var
einnig bent á nauðsyn þess að viðurkenna sambönd utan hjúskapar hvort sem
þau eru milli samkynhneigðra eða gagnkynhneigðra einstaklinga og að aðgerða
þyrfti við til að þessi pör gætu nýtt sér rétt sinn til frjálsrar farar innan ESB.55
Skýrsla með ályktuninni benti enn fremur á að:
In general terms, sooner or later the EU will have to take the necessary steps to
allow same-sex couples to move freely without losing the rights granted them in
their countries of origin.56
Það þarf því ekki að koma á óvart að þingið lagði fram margar breyt-
ingartillögur við tilskipunina sem tóku á rétti samkynhneigðra para. Þingið
lagði meðal annars til að b-liður greinar 2(2) væri víkkaður þannig að lög eða
framkvæmd heimaríkis, en ekki aðeins gistiríkis, gætu gilt um hvort ógiftur
maki teldist til fjölskyldumeðlima ESB ríkisborgara. I þessu sambandi benti
51 ibid., sjá athugasemdir með 2. gr.
52 European Parliainent: Working Paper on Prospects for an Anti-Discrimination Policy, bls. 23.
Aðgengileg á slóðinni www.europarl.eu.int/workingpapers/soci/pdf/105„en.pdf.
53 European Parliament: Annual Report on respect for human rights in the European Union
(1998-1999), mgr. 53 og 54. Aðgengileg á slóðinni
http://www.euromedrights.net/english/Download/HARDER..EN.pdf.
54 Resolution on the situation as regards fundamental rights in the European Union, mgr. 77. Skjal
2002/2013(lNl). Ályktunin var samþykkt með 221 atkvæði gegn 195, 23 sátu hjá.
55 ibid., 81. mgr.
56 European Parlianient: Report on the situation as regards fundamental rights in the European
Union. 2002. Skjal A5-0281/2003.
510