Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1942, Side 74

72
hann lagði við kennsluna og hvert áhugamál honum var
það, að þeir lærðu sem mest. Hann var hispurslaus við þá
og hreinskilinn, tók fullt tillit til skoðana þeirra og kunni
vfirleitt vel að vera með ungum niönnum. Urðu oft fjörugar
umræður í kennslustundunum og málin sótt og varin af
kappi á háðar hliðar. Ríkti sá andi í milli, að gotl þótti að
lilita forystu hans.
Guðfræðiskoðanir dr. Jóns voru fyrstu kennaraár hans
allmjög mótaðar af rétttrúnaðarstefnu Kaupmannahafnar-
háskóla, en dvöl hans í Þýzkalandi 1891 og kynni lians þá
af ritum Alherts Ritschls leiddi til þess sniáni saman, að
hann fékk mætur á nýju guðfræðinni svo nefndu og sögu-
legum vísindarannsóknum og gagnrýni. Las liann merkustu
rit þýzkra guðfræðinga um þau efni og gerðist um hrið
brjóst fyrir skoðunum þeirra. Má telja það lians verk uin
fram alla aðra, hve mikil urðu itök nýju guðfræðinnar í hug-
um manna hér á landi.
Enginn vafi er á því, að dr. Jón var einn þeirra manna,
sem settu mestan svip á háskólann fyrstu ár hans, og verð-
ur harla minnisstæður jafnt starfshræðrum sínum sem nem-
endum. Það sópaði alls staðar að honuni, hvar sem hann fór,
sviphreinn og einarður, leinréttur og hvikur i spori. Ráð hans
og tillögur um mál háskólans voru vel metin og þóttu gef-
ast svo. Verða hans spor þar lengi. Hann var rektor háskól-
ans 1914—1915 og sat i háskólaráði auk þess háskólaárin
1911—1912, 1915—1916 og framan af 1916—1917 Hann unni
mjög háskólanum og var að mörgu leyti eftirsjón að starf-
inu í honum, er hann var biskup orðinn. Hann fylgdist jafn-
an vel með starfi guðfræðisdeildarinnar og' var prófdómari
í henni um langt árabil. Mun það sönnu nær, að ekkert hinna
vandasömu og veglegu starfa, sem honum voru falin um æv-
ina, liafi verið honum kærara en kennslustarfið þar.
Háskólinn minnist dr. Jóns Helgasonar með þökk.
Störf hans standa í gildi.
Ásmundur Guðmundsson.