Stúdentablaðið - 01.05.1995, Blaðsíða 18

Bls.l 8
STÚDENTABLAÐIÐ
STBL. • Maí 1995
Er Röskva
goðsögn um
félagshyggju?
Röskva, samtök félagshyggju-
fólks við Háskóla íslands, hef-
ur kosið sér nýjan formann.
Stúdentablaðið tók hann tali
Nýr formaður Röskvu. Hver er maðurinn sem
stekkur nú fram á vígvöll stúdentastjómmálanna, í
fullum herklæðum, líkt og Aþena úr höfði Seifs?
Maðurinn heitir Jónas G. Allansson, er 25 ára
Seltimingur, stúdent úr Armúla og er að ljúka BA
í mannfræði næsta haust.
Röskvan kennir sig við félagshyggju, eitt loðnasta
hugtak íslenskrar stjórnmálasögu. Hvað skilur
formaður samtaka félagshyggjujölks við Háskóla
tslands undir þetta víðfeðma hugtak?
Það er rétt, félagshyggja er loðið hugtak og það
vilja margir eigna sér hana. Fæstir virðast þó vita
fyrir hvað hún stendur. Það er meginhugmynd
mín með Röskvu, að hún hefji kröftuga umræðu
innan eigin raða um það, hvað félagshyggja í raun
er. Það sem ég skil undir orðið félagshyggja er sú
grunnhugsun að við búum saman í einu samfélagi
og verðum að starfa saman. Sú staðreynd felur
okkur ábyrgð og skyldur gagnvart hvert öðm.
Þessi grunnhugsun segir í sjálfu sér ekki mikið
um félagshyggju, enda því ósvarað hvar mörkin á
milli samábyrgðar og einstaklingsfrelsis liggja,
hvar frelsi einstaklingsins er skert, heildinni til
hagsbóta. Eitt enn: í ljósi þess, hve Röskva hefur
unnið mikla sigra í stúdentapólitíkinni er enn mik-
ilvægara að menn átti sig á því, hver hugmynda-
legur bakgrunnur sigranna er, eða hvort hann sé
eingöngu tæknilegs eðlis.
En er það ekki einmitt einn lykilinn að árangri
Röskvu að hún hefur ekki hengt sig i hugmynda-
frœði sem útgangspunkt? Röskva er i þeim skiln-
ingi allt og ekkert, opin í alla enda eins og Fram-
sóknarflokkurinn ?
Það er enginn vafí á því að Röskva hefur grætt
mikið á því að vera svolítið „teknísk", ef svo má
að orði komast. En það getur verið hættulegt að
vera risi á.brauðfótum. Eg hef þá trú að Röskva
þurfi, hvemig sem henni gengur í stúdentapólitík-
inni, að ræða það hvað félagið í raun er og hvað
starf hennar stendur fyrir. Þetta má raunar heim-
færa upp á alla félagshyggjuflokkana. Þeir kenna
sig allir við félagshyggju, en hvað er það þá sem
sundrar? Og raunar þarf Vaka, fls, líka að fara í
gegnum slika umræðu. Það er bæði þeim sem
sigra og þeim sem tapa nauðsynlegt, að ræða til
hlítar fyrir hvað þeir standa.
En meira að segja frambjóðendur fylkinganna
virðast ekki vita nákvæmlega hvað skilur þá að
hugmyndafrœðilega og skynsemishyggjan markar
hvert spor — séríslensk skynsemishyggja sem er
laus við öfgar til hægri og vinstri og erlendar
kreddur á borð við kommúnisma og frjálshyggju.
Er ekki hugmyndafrœði löngu gufuð upp úr stúd-
entastjórnmálunum, horfin, farin og búin að
vera?
Það er rétt hjá þér. Það hefur ekki komið upp
lengi eitt sérstakt deilumál, þar sem afstaða og
deilur fylkinganna grundvallast á prinsippafstöðu
þeirra. Undantekningin frá því em deilumar um
frjálsa aðild að Stúdentaráði. Það mál kristallaði
að mörgu leyti muninn á fylkingunum og knúði
marga til þess að fara að taka til í hausnum á sér
og flnna þar einhverja hugmyndafræði. Eins og
stúdentabaráttan er rekin í dag — og menn geta
haft mismunandi skoðanir á því — þá emm við
fyrst og fremst að fást við tæknileg vandamál sem
kalla ekki á neina grundvallammræðu. Þess vegna
virðist engin hugmyndafræði vera í stúdentapóli-
tíkinni.
Nú hefur Röskva ekki verið sérlega áberandi sem
félag síðustu ár. Margir segja að Röskva sé í raun
orðin samofin Stúdentaráði sem batterii. Er
Röskva ekkert annað en útibú frá SHI?
Þegar Röskva vinnur stúdentaráðskosningar og
þeirra fulltrúar taka að sér störf á skrifstofu SHÍ,
þá er óumflýjanlegt að starfsemi Röskvu og SHI
verði að einhverju leyti samofin. Hins vegar er
líka ljóst, að því sterkari sem skrifstofa SHI er,
því veikara er félagið sem slíkt. Ég tel að lykillinn
að því að efla félagsstarf innan Röskvu sé að auka
umræðu um það, hvað félagið er; um það hvort
Röskva grundvallist á hugmyndafræði eða tækni-
legri skynsemishyggju. Röskva á að vera grund-
völlur fýrir málefnaleg og lýðræðisleg skoðana-
skipti um ákveðin mál sem á okkur brenna. Og
þrátt fyrir velgengnina eigum við líka að skoða
okkur sjálf með gagnrýnum augum. Menn horfa
til Háskólans og á Röskvu sem vissa fyrirmynd að
sameiningu félagshyggjuaflanna. En er Röskva
kannski aðeins einhver goðsögn um félags-
hyggju? Við þurfum að skilgreina okkar pólitík á
eigin forsendum.
Fyrsta og besta gjöfm er náttúrulega rándýr koníaks-
flaska. Og best er að hafa hana stóra, því þá er
tryggt að hluti hennar lendir ofan í gefanda auk
þess sem útskriftarveislan breytist úr rólyndisiegu fjöl-
skylduboði, í hamslaust hasarteiti. Koníak er líka eitt-
hvað sem menn geta alltaf notað, annað en postulíns-
hundar og annað slíkt glingur sem ekkert gagn gerir
nema safna ryki á gluggasyllum.
Iöðru lagi eru Honolulu-ferðir alltaf vinsælar, ekki síst
ef miliilent er í Rawalapindi og stoppað á heimleið-
inni í Djakarta. Allir flugmiðar til útlanda eru vel
þegnir, íslendingar eru eyþjóð og okkur öll hrjáir útþrá.
Ef útlit er fyrir rigningu á 17. júní, þá er Honolulu ferðin
gjöfin. Fæst hjá Ferðaskrifstofu stúdenta fyrir kr. 19.900.
Þetta er ekki auglýsing.
Síðast en ekki síst þá er ein gjöf sem gleður hið fá-
tæka hjarta námsmannsins allra mest: Fjólublátt
seðlabúnt. Þá getur kauði/táta gert það sem
hann/hana lystir, keypt sér eigin útskriftargjöf, hvort sem
hún er í föstu eða fljótandi formi, hvort sem hægt er að
leggja sér hana til munns eða dást að henni úr fjarska.
Monníngapeningaglás er það sem sérhver útskriftar-
kandídat óskar sér mest innst í hjarta, enda man hann
glöggt eftir fermingunni.
ú gefur útskriftarkandídatnum alls ekki Park-
erpenna. Alls ekki og það eru tvær ástæður fyrir
því: Annars vegar fær viðkomandi sennilega ein
þrjú, fjögur stykki af þessu pennagumsi frá Ijarskyldum
frænkum. Hins vegar er alveg forbudt að gefa útskriftar-
gjöf sem tengist náminu eða Háskóla Islands overhoved.
Fólk er guðs lifandi fegið að vera loksins búið í námi og
full ástæða til þess að fagna því.
Annað sem er bannað sem útskriftargjöf er allt
gagnlegt og skynsamlegt. Þess vegna gefur þú
alls ekki áskrift að spariskírteinum rikissjóðs eða
eitthvað álíka skynsamlegt og fjárhagslega traust. Áskrift
að spariskírteinum ríkissjóðs er áskrift á leiðindi í veisi-
unni. Allir fara að tala um spamaðarmöguleika, vexti og
fjárfestingarleiðir, menn fara ósjálfrátt að hamstra kran-
sakökur og handlanga kampavínið út í bíl. Svo hafa þeir
hjá spariskírteinum aldrei viljað auglýsa í Stúdentablað-
inu. Það veit á illt.. .
Að lokum er algert tabú að gefa útskriftar-
kandídatnum eitthvað til heimilisins, einkum ef
hann er enn í heimahúsum. Moulinex-græjur,
pönnukökupanna og skurepulver em þvilíkt skýr skila-
boð til námsmannsins (sem er ekki lengur námsmaður),
að koma sér að heiman, og það hið snarasta. Það eru
táknrænar gjafir um tímamót, alveg eins og rakvélin í
fermingargjöf og orðabókin í stúdentsgjöf. En þó að
menn séu fegnir því að vera búnir í námi em þeir um leið
skelfmgu lostnir yfir því að vera komnir út úr heitum
móðurkviði Háskóla Islands og engin ástæða fyrir gesti
að vera að núa því þeim um nasir. Annars gætu þeir rekið
upp öskur eins og nýfætt barn í hörðum heimi.
Nú eru útskriftarveislurnarframundan. Oftast velta gestir lengi vöngum yfir aðalatriði veislunnar — GJÖF-
INNI — og brjóta heilann talsvert áður en þeir kaupa eitthvert glingur í tímahraki. Hvað er til ráða? Jú, Stúd-
entablaðið er vinur þinn og vinur í raun og segir þér hvað þú átt endilega og alls ekki að gefa útskriftar-
kandídatnum á 17. júní.