Heimir : söngmálablað - 01.07.1935, Side 20

20
Schiits — Hcindcl
Bacli
einn merkasta orgelsnilling og orgeltónskáld fyrir Bachs
tíma. Buxtehude var fæddur í Danniörku, cn flultist ung-
■ur lil Liibeck og lifði þar lil æfiloka, og þessvegna hætlir
Þjóðverjum æfinlega til að lelja liann algerlega meðal
sinna manna. Beelhoven lét svo um mæll um Hándel, að
cnguni hefði eins vel tekizt að ná mikilleik og tign í tón-
um á jafn einfaldan liátt og hann.
Ytri æfifcrill Bachs og Hándels var æði ólíkur. Hinn
síðarnefndi kvæntist aldrei, en var óbundinn og gat ferð-
azt um eftir geðþótta. Um persónu hans stóð jafnan mik-
ill Ijómi, og viðurkenningu hlaut liann mikla í lifanda lífi.
Bach halt sig ungur heimilisvéum og átli fjölda barna.
Hann varð snemma að taka sér fasta stöðu og bindandi.
Það mátti heila sjálfsagt, að hinn ungi Sebastian legði
tónlistina fyrir sig. Það böfðu forfeður hans gert um lang-
an aldur, og voru tónlistarmenn i Thiiringen á þeim tímuin
almennt kallaðir „Bach“-ar, jafnvel jiótt þeir væru ekki
af Bachsættinni. Stöður hafði Bacli margar, ýmist sem
organleikari, fiðluleikari eða hljómsveitarstjóri, unz liann
að lokum varð „Kantor“ ]). e. kennari við Thomasarskól-
ann og söngstjóri við St. Thomasarkirkjuna í Leipzig og
dó þar 1750, þá orðinn blindur.
Það liefir verið sagt um Bach, að hann væri í senn endir
og uþphaf tónlislarinnar. Hin „pólyfóna“ list nær hámarki
sínu i verkum hans; bann sveigði hinar margvislegu
greinar þessarar stórkostlegu tegundar tónlistar algerlega
undir vilja sinn, svo að eigi varð við aukið. En með „bar-
monik“ sinni og víðfeðmi anda síns visaði bann veg langt
úl í framtíðina.HansBiilow sagði,að þó að öll meistaraverk
lónlistarinanr glötuðust önnur en „Das wohltemperierte
KIavier“. væri hægt að endurskapa tón-bókmenntirnar
að nýju. Þella ber að vísu ekki að taka alveg bókstaflega,
en áhrif Bachs á síðari tíma voru geysimikil, og þéirra
mun gæta um ókomna tíma. Bach samdi verk af öllum
legundum, öðrum en óperiím. Orgelmeistari er hann liinn
mesti, sem uppi befir verið til bessa dags, og verk lians