Heimir : söngmálablað - 01.02.1938, Blaðsíða 7

H E 1 M I R
3
sjá fram á það, afí hégóminn og „stemnings“-lögin eiga
að' liverfa af söngskrá þjóðarinnar? Hvenær verður æsk-
unni kennt að þekkja liina þjóðrænu hlið sönglistarinnar
og ekki j)á „vinsælu“? Hinn frumstæði náttúrukraftur og
hin lifandi tjáning þjóðlagsins krefst skýrs flutnings i
orðsins fyllsta og sannasta skilningi. Hér hafa kórar vorir
ábyrgðarmikið hlutverk að leysa. Þeir verða að ganga á
undan með góðu eftirdæmi. ryðja islenzka þjóðlaginu
braut inn í hugi almennings, ekki sizl æskunnar, glæða
áliugann og efla skilninginn. Islenzk æska virðist nú sem
stendur alltof skeytingarlaus um jæssi efni, enda vanlar
allt uppeldislegt aðhald; laglina, hljóðfall og fegurðargildi
eru óræð hugtök í meðvitund hennar. Þetta verður, ef vel
á að fara, að breytast. Það verður að innprenta henni tján-
ingarhæfni, menningartilfinningu og síðast en ekki sízl
smekk, og prófa liann á listum og siðum aldanna.
Nú kynni einhver efafullur að spyrja: Til hvers er nú
verið að syngja og spila á hljóðfæri og eyða langorðurn
íhugunum um tóiilist? Eg veit persónulega um svo marga,
sem þannig hugsa, því er miður, að ekki virðist mér óþarfi
að drepa lítilsháttar á það. Allir mestu stjórnmálamenn
heimsins liafa þekkt vald það, sem tónlistin hefir yfir fólki,
þær spengur, sem luin leggur yfir brotnandi baug. Gríski
heimspekingurinn, Platon, hefir manna bezt greint þetla,
er liann segir, að tónlistin sé ótvírætt, siðgæðislegt fyrir-
brigði, b. e. mannskapandi, móti liugarfar mannsins og
um leið þjóðrikisins. Plutarch lofar hin sárænu áhrif tón-
anna í ófriðarhættu, og meira að segja þökkuðu menn tón-
listinni vald yfir heilbrigðisástandi, „hjátrú", sem læknar
vorra tíma taka alvarlega til atliugunar. Þeir, sem sjálfir
hafa fengizt við samsöng eða samspil, munu auðveldlega
kannast við, að þessi „hjátrú“ sé alls engin kerlingabók
<:ða bábilja, lieldur bein afleiðing af liugarástandi syngj-
andi fólks, jivi syngjandi fólk er hamingjusamt fólk. Lif-
taug þjóðarinnar eflist við stundun samsöngs, sem runn-
in er frá hjarta hennar, því þjóðlög lýsa margbreytilegum