Stúdentablaðið - 01.02.2010, Blaðsíða 24

að nýrri kynslóð Internetsins.
Samkomulag helstu aðila atvinnulífsins og
menntastofnana um opna nýsköpun."
2015-2019
„Evrópusáttmáli um ný lýðræðisviðmið.
íslendingar ganga í ESB.
Nýr WTO-samningur gerður um aukin
alþjóðaviðskipti landbúnaðarvara og afnám hafta í
alþjóðaviðskiptum.
Fyrsta þráðlausa sending á rafstraumi yfir 1000
metra.
Israelar kynna sólarsellu sem er 100 sinnum öflugri
en fyrirrennarinn og nýtir glerplötur til
orkusöfnunar."
2020-2025
„Nýr auðlindasáttmáli gerður á alþjóðavísu og
dregur hann úr togstreitu og eykur jöfnuð.
Endurbættur umhverfissáttmáli Sameinuðu
þjóðanna samþykktur.
íslendingur hlýtur Nóbelsverðlaun fyrir nýja
geymslutækni fyrir vetni."
Flutningasskip Eimskipa í framtíð Eden?
Eyland
„Lokað alþjóðasamfélag
Auðlindir - stórlega hefur dregið úr eftirspurn
Efnahagskreppan sem hófst árð 2008 stóð lengur
en búist hafði verið við. Viðbrögð margra ríkja við
kreppunni voru að reisa varnarmúra um innlendan
iðnað og það hægðist á alþjóðasamskiptum.
Hin nýju iðnríki, sérstaklega Indland og Kína,
voru upptekin af að bæta almenn lífskjör en
þegar eftirspurn frá Vesturlöndum dróst saman
sneru þau sér I ríkari mæli að framleiðslu
fyrir innanlandsmarkað. Náttúruhamfarir og
sjúkdómsfaraldur bættu gráu ofan á svart og
þvinguðu fram breyttar neysluvenjur."
Lykilviðburðir í framtíð Eylands:
2010-2014
„Samdráttur f alþjóðaviðskiptum, kólnandi
samskipti USA og Kína.
Ný áætlun samþykkt um bætta orkunýtingu.
Ný stjórnarskrá íslands sem tekur á samfélagslegum
gildum og ábyrgð.
Tilraunaboranir hefjast á Drekasvæðinu."
Verða framtíðarturnar höfuðborgarinnar sjálfbærir?
STÚDENTABLAÐIÐ
2015-2019
„Bandarfkjadollari veikist verulega gagnvart
kínversku Yuan.
Vistvæn orka ryður sér til rúms.
Gríðarlegar náttúruhamfarir í Asfulöndum valda
verulegri fólksfækkun og samdrætti í efnahagslífi.
Flutningar milli landa dragast saman vegna aukins
kostnaðar.
Umfangsmiklar sóttvarnir torvelda mjög samgöngur
og flutninga fólks og matvæla milli landa."
2020-2025
„Sameinuðu þjóðirnar samþykkja sáttmála um
ábyrgð einstaklinga á jörðinni."
Breytt heimsmynd
I fjórða viðauka vinnuheftisins er velt vöngum yfir
alls kyns óvissuþáttum. Ljóst er að í þeim viðauka
skortir ekki hugmyndaflug og vangaveltur um
framtíðina. Hér verður stiklað á stóru á þeim
hugmyndum sem þar koma fram.
Sumar þeirra eiga rætur sfnar að rekja til
bandarískrar skýrslu frá árinu 2008 um þróun
heimsmála til ársins 2025. í viðaukanum er velt
vöngum yfir breyttum valdahlutföllum, hvort
Rússland verði „Boom or Bust" eftir því hvað
verður um olíumarkaðinn. Spurt er hvort ESB „verði
fallandi stjarna eftir 2025". Framtíð ESB er talin
velta á þvi hvort takast muni að sameina ólíka
hagsmuni. Höfundar vinnuheftisins velta fyrir sér
hvort skortur verði á allsnægtum í framtíðinni.
„Fólksfjölgun, fólksflutningar, stækkandi millistétt
og aukin neysla auki eftirspurn eftir margs konar
vörum og þjónustu, en umfram allt mun eftirspurn
eftir orku, vatni og mat vaxa verulega. Samtfmis
er útlit fyrir að framboð á þessum þáttum muni
dragast saman á komandi árum - án tillits til
hugsanlegra áhrifa loftslagsbreytinga," segir í
heftinu.
Spáð er fyrir um „dögun hins olíulausa heims eftir
árið 2025". Velt er upp spurningunni um hvort
olfuverð verði hátt eða lágt f framtíðinni en frekar er
reiknað með að olíuverð fari hækkandi.
Vatnsskortur er talinn munu aukast og að árið
2025 muni 1,4 milljarða manna skorta vatn
annaðhvort til ræktunar eða drykkju. Líkur eru
taldar á kjarnorkukapphlaupi f Miðausturlöndum og
að hryðjuverkaógn verði áfram fyrir hendi. Talið er
að þjóðríkin muni ekki endilega vera mikilvægustu
leikendurnir á alþjóðasviðinu, „nýr veruleiki" verði
til en hann verði talinn „ójafn og ófullkomin".
Alþjóðavæðingin
„Kerfi alþjóðastofnana, sem myndaðist í kjölfar
heimsstyrjaldarinnar sfðari, mun gerbreytast. Nýir
áhrifaaðilar, Brasilfa, Rússland, Indland og Kfna,
munu ekki aðeins krefjast þess að fá að sitja við
háborðið, þeir munu líka vilja móta áherslur og
reglur í samskiptunum Sá mikli flutningur auðæfa
frá vestri til austurs sem við höfum orðið vitni
að á undaförnum árum, mun halda áfram um
ófyrirsjáanlega framtfð.
Meiri efnahagsvöxtur en áður hefur þekkst,
samhliða fjölgun jarðarbúum 1,5 milljarða mun
þrýsta á nýtingu náttúruauðlinda, sérstaklega orku,
matar og vatns, og valda vaxandi skorti eftir því sem
eftirspurnin eykst hraðar en framboðið. Hættan á
ófriði mun aukast vegna óróleika í stjórnmálum í
hluta Miðausturlanda," segireinnig í skýrslunni.
Millistétt og ríkiskapítalismi
„Mest fjölgun í millistétt hefur orðið á Indlandi
og í Kína (135 milljónir frá 1999-2004). Þessi
þróun mun halda áfram en spáð er að millistéttin
á heimsvísu muni þrefaldast á næstu 20 árum og
telja 1,2 milljarða manns árið 2030. Tekjuskipting
verður þó áfram ójöfn," segja skýrsluhöfundar
og benda enn fremur á að:„Frjáls samkeppni,
rfkiskapítalismi og islömsk hagstjórn togast á og eru
ólíkar leiðir til þróunar í einstökum ríkjum. Aukin
þátttaka vestrænna ríkja f atvinnulífinu (afleiðing
fjármálakreppunar) dregur úr mismuninum, alla
vega um tíma."
íbúafjöldi
(búum heimsins mun fjölga um u.þ.b. einn milljarð
á næstu tíu árum samkvæmt skýrsluhöfundum en
það dregur úr vaxtarhraðanum. Menn greinir á
um hvort íbúatalan stefni í 9,5 til 10 milljarða (árið
2050) eða hvort draga muni hratt úr vextinum
og hann staðnæmist í námunda við 8 milljarða
(vegna aukinnar borgamyndunar og lækkandi
fæðingartíðni). Einungis 3% af vextinum verður
á Vesturlöndum (þ.m.t. Japan og Ástralía). „Árið
2025 verða íbúar á Vesturlöndum 16% mannkyns
samanborið við 24% árið 1980. Mestur vöxtur
verður í Indlandi og Kína. íbúum í Afríku mun fjölga
um 350 milljónirtil 2025. íbúum Rússlands, Japan,
Ítalíu og flestra rfkja Austur-Evrópu mun fækka, í
sumum löndum allt að 10% fram til 2025."
Vistaskipti íbúa
„Stöðugt fleiri íbúar heimsins flytja til borga og
frá fátækum til ríkari landa. Þessir fólksflutningar
geta haft margvísleg áhrif, bæði jákvæð (vinnuafl,
hagvöxtur) og neikvæð (menningarárekstrar,
öfgahópar). Eftir 10-15 ár munu fleiri hámenntaðir
einstaklingar flytja til baka frá Evrópu og USA til
m.a. Kína, Indlands, Brasilfu og Mexíkó."
Op*ð •
"Eden"
TirknibyUinfl 1 orkumáliimog
þróun og hagnýting iarmkipta-
tatkni lcggur grunn að sjMfbirru
Mmíélagi mcð vírku lýöraíð*
"Takatvöw
Mclmurlnn n*r iér lljótt uppúr
kreppunni og nýtt vaxtarckoiö
tckurvið. Pnátt fynr mikið
þróunarstarf tekst ckk* að ma?ta
vðKandibrýitingi á auðllndirnar
wmtr....... ^
"Eyland"
Sjúkdómar og hamfarir valda
fólksfaykkun og cinangrunarstefnu.
Breytt hugarfar, ijálfsþurftarbúskapur I
"Jötunheimar"
Baráttan um auðlindirnar Ipiðir til
vtcrkrar blokkamyndunar i
hclminum, þcir stcrku réöa og þcir
lltlu verðaað fylgja loringjanum.
Hverju veldur hver þróun?
Facebook-kynslóðin
Hugmyndir höfunda vinnuheftis um hina svokölluðu
Facebook-kynslóð eru athyglisverðar. Nefnd eru til
sögunnar ýmis viðhorf sem einkenna eiga þessa
kynslóð en það er hugsunarháttur é borð við:
„Það er alltaf til annar valkostur, möguleikarnir eru
„ótakmarkaðir". Þess vegna er ekki nauðsynlegt
að gera áætlanir." Þessi hópur er sagður taka
ákvarðanir í ríkari mæli út frá tilfinningum
en rökum og telur að það sé hægt að halda
sambandi við meira en 300 vini án þess að hitta
þá í raunveruleikanum. Tölvupóstur og simi eru
gamaldags og hægvirkari samskiptaaðferðir og það
skiptir ekki máli fyrir hvað maður er frægur, svo
lengi sem maður vekur athygli er hugsunarháttur
sem einnig er sagður einkenna kynslóðina. Enn
fremur að það sé ekki nauðsynlegt að leggja mikið
á sig, fólki fái það sem það vilji hvort sem er og
jafnframt er einkennandi minnkandi virðing fyrir
skuldbindingum og samningum.
Við vinnslu þessarar greinar var notast við bókina
Exploring Corporate Strategy, áttunda útgáfa 2008.
Hægt er að kynna sér nánar efni
sóknaráætlunarinnar, sviðsmyndir, upplýsingar um
ráðstefnur og þjóðfundi á www.island.is.
Kristján Andri Jóhannsson