Melkorka - 01.06.1961, Page 4

gætu unnið að rannsóknum á einstökum
verkefnum, þar sem Háskólinn tryggði sér
beztu starfskraftana við kennslu og rann-
sóknarstörf. Nú hillir undir slíka stofnun,
og ef nú bætist við að handritin fást heim.
Vonandi verður það til margfaldrar starf-
semi í rannsóknum íslenzkra fræða. Eigin-
lega er ekki hægt að taka svo vægilega til
orða, starfsemin verður að tvítugfaldast a.
m. k. til þess að standast Árnastofnun snún-
ing, hvað þá ef fara á fram úr lienni og gera
hér miðstöð íslenzkra fræða. Það er líka
vafalaust hægt. Auðvitað þarf mikla pen-
inga, einkum nú til stofnkostnaðar. Þegar
þess er gætt að alþingismenn voru fyrir
nokkrum árum fúsir að samþykkja rúmlega
5 millj. kr. fjárveitingu til útgáfu á verkum
Jóns Sigurðssonar þá má gera ráð fyrir að
þeir veiti nægilegt fé til þeirra undirstöðu-
verkefna sem hér eru fyrirhuguð. Annars er
skipulag þessara verka aðallega Háskólans
og annarra forustumanna í flokki fræði-
manna, þeir þekkja gerzt hvað gera þarf.
Síðan kemur til kasta stjórnmálamanna.
Það verður fróðlegt að sjá hve stórhuga Há-
skólinn er í tillögum sínum sem hann hefur
unnið að í vetur. Ýmsar aðstæður verða
sjálfsagt til þess að fjárveitingar fást nú:
Fimmtíu ára afmæli Háskóla íslands og 150
ár frá fæðingu Jóns Sigurðssonar, hvort
tveggja ýtir undir höfðingsskap — og svo
kann að verða af því að handritin verði af-
hent. Þegar allt þetta kemur saman, munu
menn ekki skera við nögl sér fjárframlögin.
Það er blátt áfram ekki hægt. Því er nú Há-
skólans að hamra járnið meðan heitt er og
leggja svo víðfeðma áætlun, að hin nýja
vísindastofnun verði það sem margan hef-
ur dreymt um: miðstöð íslenzkra fræða.
Hvað sem verður ofan á um handritin í
Árnasafni og Konungsbókhlöðu, sem dansk-
ir stjórnmálamenn hafa lagt til að yrðu af-
hent íslendingum á 50 ára afmæli Háskól-
ans, þá eigum við von á liinni langþráðu
vísindastofnun í íslenzkum fræðum og
henni getum við fagnað af heilum hug, sem
Ályktun frá M. F. í. K.
Eftirfarandi ályktun var einróma samþykkt á fundi 1
Menningar- og friðarsamtökum íslenzkra kvenna, sem
haldinn var 3. maí s. 1.:
Samkvæmt fréttatilkynningu frá ríkisstjórninni, sem
birt var i dagblöðum þ. 7. apríl s. 1., svo og áður fram-
komnum fregnum, er ljóst, að stórvægilegar breytingar
eiga sér nú stað á framkvæmd svonefndrar „hervernd-
ar“, sem Bandariki Norður-Ameríku annast hér á
landi á vegum Atlanzhafsbandalagsins.
Flutningsdeild Bandaríkjahers, sem haft hefur á
hendi stjórn og starfrækslu herstöðvanna hér á landi,
hverfur nú héðan, en við tekur framvarðasveit Banda-
ríkjaflotans á Atlanzhafi, og munu herstöðvar þeirrar
deildar flytjast hingað. Þessar sveitir hersins ráða yfir
könnunarflugvélum, svo og kafbátum, og mun hlutverk
þeirra vera könnun á liðsafla og vopnabúnaði annarra
þjóða. Eða með öðrum orðum: Hér á landi eiga aÖ
vera höfuöstöðvar fyrir njósnir Bandarikjahers, um
hagi og háttu Evrópuþjóða, með tilliti til vopnastyrks
og vígbúnaðar.
Sem dæmi um það, hve hér er um váleg tíðindi að
ræða, má benda á, að flug bandarisku flugvélarinnar
U-2, sem skotin var niður yfir Sovétríkjunum þ. i. maí
f. á., var farið á vegum þeirra könnunarsveita, sem nú
eiga að taka sér bólfestu hér á landi. Eftir þann at-
burð iýstu Sovétríkin því yfir, að þær herstöðvar sem
veittu aðstöðu til slfkra njósna yfir sovézku iandi
myndu verða taldar bein ógnun við öryggi landsins, og
þær herstöðvar gætu átt á hættu að verða gerðar ó-
virkar af eldflaugum Sovétrfkjanna. Má á það benda,
að ríkisstjórn Noregs lýsti því yfir í sambandi við U-2
málið, að slík aðstaða eða fyrirgreiðsla við slikar njósna-
flugvélar myndu aldrei leyfðar af norskum stjórnar-
völdum.
Svo sem kunnugt er, hefur það jafnan verið látið
heita svo að þátttaka íslands i hernaðarbandalagi Atl-
anzhafsríkjanna væri nauðsyn vegna öryggis íslands, og
herseta Bandaríkjanna væri til „verndar" íslenzku þjóð-
Framh. á bls. 55
eina jákvæða verkinu í minningu Jóns Sig-
urðssonar í röskan hálfan annan áratug.
Okkar kynslóð hefur af nákvæmni stundað
allar þær ódyggðir sem Jón Sigurðsson fyr-
irleit mest. Það er nú mál að þessi kynslóð
rétti upp höfuðið af eigin rammleik, hver
veit nema minning Jóns Sigurðssonar geti
eflt jafnvel hana til jákvæðra verka.
40
MELKORKA