Melkorka - 01.06.1961, Blaðsíða 9

sem svo oft er vitnað til og það ekki að á-
stæðulausu, kom ekki slíkur ruglingur til
greina. Heimilisstörfin og gæzla barnanna
var framkvæmd af starfsfólki heimilisins, en
húsbændurnir skópu þann heimilisanda,
sem rómaður er enn í dag, löngu eftir að
heimilin eru liðin undir lok.
Það er einmitt með hliðsjón af þessu, sem
ég vil óhikað halda því fram, að eitt grund-
vallarskilyrði heilbrigðs heimilislífs sé það,
að húsmóðirin sé ekki neydd til þess að
leggja fram óeðlilega mikla orku, andlega
og líkamlega, til þess að ynna af hendi þau
störf, er heimilið þarfnast, og hefi ég þá
ekki síður í huga þær húsmæður, sem hafa
kosið heimilsstörfin sem lífsstarf.
Hvað getur þjóðfélagið gert til þess að
auðvelda heimilisstörfin?
Fyrst og fremst er sjálfsagt að taka alla
fullkomnustu tækni í þjónustu heimilanna.
Ef ekki reynist hægt að hafa slíka þjónustu
svo ódýra, að hverju heimili sé kleift að not-
færa sér hana, þá verður þjóðfélagið að
koma þar til móts við þau heimili, þar sem
húsmóðirin stundar starf sitt utan heimilis-
ins, eða þar sem erfið heimilisaðstaða eða
óvenju mannmargt heimili gerir heimilis-
störfin svo mikil, að þau eru ofraun einni
manneskju.
Matseldina má t. d. gera auðveldari á svo
margan liátt. Tilreiddur matur, frystur eða
niðursoðinn þarf að fást í öllum matvöru-
búðum, fyrsta flokks frágangur og sann-
gjarnt verð er nauðsynlegt. Sameiginlegt
mötuneyti í sambýlishúsum eru sjálfsögð
fyrir þá, sem það geta notfært sér, o. fl. o. fl.
Þjónustubrögð má auðvelda með þvotta-
húsum, þar sem húsmæður eiga aðgang að
fullkomnustu vélum til alls, er þvotti við-
kemur, eða með hagkvæmri þjónustu í al-
menningsþvottahúsum. Tilbúinn fatnaður
á kvenfólk og börn þarf að verða eins sjálf-
sagður og tilbúinn fatnaður karla.
Ræstingu má auðvelda mjög með full-
komnari tækjum og ætti það að vera óþarfi
að hvert lieimili eignaðist öll slík tæki, um
þau gætu fleiri heimili sameinazt, a. m. k. í
sambýlishúsum. Og síðast, en ekki sízt, þá
á liver einasti vinnustaður að vera skyldug-
ur að eiga rétt á barnaheimilisvist fyrir öll
börn þeirra mæðra, sem hjá þeim vinna, og
barnaheimilin og skólarnir verða að sam-
ræma sitt starf svo, að ekkert barn sé nokkru
sinni umhirðulaust vegna þess eins, að móð-
irin sé við vinnu sína.
Mér er það fullljóst, að þótt öll nútíma-
tækni sé tekin í þjónustu heimilanna, þá
verða ætíð eftir mikil störf, þar sem engri
tækni verður við komið. Þessi störf eru
mörg hin veigamestu og veltur mikið á, að
þau séu vel unnin.
Samkvæmt skýrslum Hagstofunnar væri
rétt að telja þessi störf til þjónustustarfa. Á
þeim hefur hingað til hvílt sú trú, að allar
stúlkur hefðu meðfædda hæfileika til að
vinna þau, og því þurfi engan undirbúning
né starfsréttindi til slíkrar vinnu.
Eg álít að slíkt vanmat á þeim störfum,
sem hér um ræðir, sé ein aðalástæðan fyrir
því, að engin ung stúlka fæst til að vinna
þau.
Ef heimilisaðstoð væri starfsgrein, sem
krefðist undirbúnings og hefði því í för
með sér réttindi og skyldur fyrir þá, sem
slík störf vinna, þá hygg ég margar stúlkur
myndu taka slíka vinnu fram yfir ýmsa
aðra.
Einnig ber þjóðfélaginu skylda til að hafa
fastlaunaðar konur til þess að aðstoða heim-
ilin þegar veikindi eða aðrir erfiðleikar
steðja að.
Það mál, sem ég hef hér gert að umræðu-
efni er sannarlega umfangsmeira en svo, að
því verði gerð full skil í fáum orðum.
Ég hefi kosið að stikla á sem flestu til þess
að vekja athygli á því, en hefi þá um leið
orðið að fara fljótt yfir sögu. Það er því ým-
islegt ótalið og það ekki allt hið veiga-
minnsta, s. s. eins og sú sérstaða, sem þjóð-
Melkorica
45