Bjarmi - 01.04.2003, Blaðsíða 28

Englarnir og vió
Englarnir voru meó postulunum og björg-
uóu þeim úr margs konar háska og eru frá-
sögurnar í Postulasögunni áhrifarík og dá-
samleg dæmi um það hvernig Guó lætur
þessa sendiboóa starfa á meóal eftirfýlgj-
enda sinna og stuóla að framgangi fagnaó-
arerindisins á meðal manna. Auk þess gef-
ur sú sýn inn í himininn sem Jóhannes post-
uli lýsir í Opinberun Jóhannesar okkar fagr-
ar og litríkar myndir af tilbeiðslu og þjón-
ustu englanna vió Guó.
A heimilum kristins fólks má víóa sjá
myndir af englum. Ekki eru þó allir þeir
englar sem þar birtast biblíulegir
heldur sumir eingöngu hug-
arsmíó manna. Feitu og
beru börnin meó væng-
ina eru til dæmis ekki
biblíulegir englar,
heldur komust þeir í
tísku meðal mynd-
listarmanna á 15.
öld og síóar. Þeir
englar eiga lítið skylt
viö lýsingar Heilagrar
ritningar og kristna
trú. En allar mynd-
irnar sem vió sjáum
af stóru fallegu og
tignarlegu englun-
um eru svo sannar-
lega sóttar í Biblí-
una og samræmast
mjög vel því sem þar er
sagt um engla.
I helgihaldi kirkjnnar erum
við sífellt minnt á nálægó englanna.
Englar og vernd þeirra koma mjög vió sögu
í þeim bænaversum sem vió sjálf höfum
lært frá barnæsku og kennum börnum okk-
ar. Minnst er á engla í stórum hluta
sálmanna sem við syngjum í guósþjónust-
um og við aðrar helgar athafnir, allan árs-
ins hring. I hinni klassísku messu kirkjunnar
tökum viö undir söng englanna á jólanótt
með því aó syngja dýróarsönginn sem ég
hef þegar minnst á. Síóar í messunni þegar
máltíð Drottins nálgast, flytur presturinn
upphaf þakkargjörðarinnar (praefatio) og
vísar þar til söngs englanna á himnum er
hann segir meóal annars: „Þess vegna meó
englunum og höfuóenglunum, meó tignun-
um og drottinvöldunum, sömuleiðis ásamt
öllum himneskum hirósveitum lofum vér
þitt heilaga nafn óaflátanlega segjandi."
I beinu framhaldi stendur söfnuóurinn
upp og syngur „Sanctus", sama texta og
Jesaja spámaóur og Jóhannes postuli
heyrðu englana synga við hásæti Drottins á
himnum (Jes 6.2-3 og Op. 4.8). I þessum
hluta messunnar, sem nær hápunkti í altar-
issakramentinu, máltíó Drottins, komumst
vió e.t.v. næst því aó skynja hvernig himinn
og jörð, eilífóin og tíminn renna saman í
eitt í tilbeiðslu kirkjunnar. Eg sjálfur er viss
um að á slíkum stundum er kirkjan full af
englum sem syngja fagnaóarsönginn meó
okkur.
Nálægó englanna
Vió þurfum ekki að velkjast í vafa um aó
englar Guós eru okkur jafn nálægir nú á síó-
ari tímum og þeir hafa alltaf
verið. Ekkert í Guðs orói
bendir til annars en
aó hann hafi
haldið áfram
að senda þá til
okkar eftir tíma
postulanna og
muni áfram
gera þaó um
ókomna tíó.
Marteinn Lúth-
er vissi af ná-
lægó þeirra og
vernd. Þaó sjá-
um vió af
morgunbæn
hans og
k v ö I d b æ n
sem aðgengi-
legar eru í
Handbók ís-
lensku kirkjunn-
ar, en báóar bæn-
irnar innihalda þessa
setningu: „Heilagur engill þinn veri hjá mér,
svo aó óvinurinn illi nái engu valdi yfir
mér“. Lúther hvatti menn til aó gefa gaum
aö Davíóssálmum nr. 34, 91 og fleiri sálm-
um, til aó gleyma því ekki að englar væru í
kringum þá. Hann minnti menn á hvernig
höfundur sálmanna bendir á aó Guó lætur
engla sína vernda og styója hina trúföstu í
sérhverri raun.
Hörð barátta á sér staö í heiminum.
Hún kemur m.a. fram í því aó ef mannleg
sál snýr sér til Drottins og leitast viö aó
ganga á vegi helgunarinnar þá æsist djöf-
ullinn og byrjar aó ásækja þá manneskju.
Til þess notar hann jarðneskt fólk og anda-
verur (Ef 6.12). En englarnir eru hluti af
þeirri blessun Drottins sem hann úthellir
yfir okkur, eftirfýlgjendur sína er viö stönd-
um í þeirri baráttu. Þeir eru með okkur til
aó vernda okkur og styrkja í góðu barátt-
unni er vió leitumst við að biöja og starfa
dagsdaglega.
Alla daga og allar stundir
Frá fæóingu til dauða erum vió umvafin
vernd engla og margir eru þeirrar skoóunar
aö hver maöur hafi sinn verndarengil (Matt
18.10; Sálm 34.8; 91.10-13; Job 33.23-
24). Enda gerist það oft að fólk þakkar það
vernd engla er þeir hafa naumlega sloppió
frá slysum eða háska. Alltaf gerist það öðru
hvoru að fólk telur sig sjá engla, einkum í
eða kringum kirkjur, en líka á öórum stöð-
um. Það er nokkuó víst aó meira er um það
en sýnist, þvf menn viróast yfirleitt tregir að
tala um slíka reynslu. Helst er þaó aó maó-
ur heyri börn þora að lýsa englum sem þau
sjá bregöa fyrir. En okkur viróist enn sem
komið er ekki ætlað aó sjá þá, nema þegar
Guð gjörir þá okkur sýnilega. Mestu máli
skiptir að við erum langt frá því að vera ein
í baráttu okkar. Við erum umvafin elsku og
himnesku Ijósi Drottins, sem meðal annars
felst í þeim fjölda engla sem hann sendir
okkur til verndar og hjálpar. Aðstæður okk-
ar ekki síðri en aðstæóur þess Guös lýós
sem Biblían segirfrá. Hinn sami Drottinn er
meó okkur sem var meö þeim. Sömu
englarnir eru á meóal okkar og hafa fylgt
lýó Guðs í gegnum alla hjálpræóissöguna.
Englar eru hluti af raunveruleikanum. Vió
höfum því ástæðu til að fagna því aó nú-
tímamenn skuli vera farnir aó gefa þeim
meiri gaum, vegna þess að þeir eru óaóskilj-
anlegir frá Drottni Jesú Kristi og hjálpa okk-
ur að leiða leitandi fólk til hans.
Egill Hallgrímsson.
Heimildir
Biblían, Hið íslenska biblíufélag, Reykjavík
1981.
Handbók íslensku kirkjunnar, Kirkjuráó hinnar
íslensku þjóókirkju, Reykjavík 1980.
Catechism of the Catholic Church, Pocket ed-
ition, Geoffrey Chapman, Wellington House,
London 1995
Luther and the Mystics, Bengt R. Hoffman.
Augsburg Publishing House. Minneapolis,
Minnesota 1976.
Bókin um englana, Karl Sigurbjörnsson, Skál-
holtsútgáfan Reykjavík 1994.
A Dictionary of Christian Spirituality. SCM
Press LTD 1986.
The Powers That Be. Theology for a new
millennium. WalterWink. Galilee Doubleday.
NewYork 1998.
The Orthodox Way. Bishop Kallistos Ware.
Mowbray, London & Oxford 1987.
Kristilegur barnalærdómur eftir Lutherskri kenn-
ingu. Helgi Hálfdánarson. Gyldendalske Bog-
handel. - Nordisk Forlag. Kaupmannahöfn
1924.
28