Búnaðarrit - 01.01.1983, Blaðsíða 488
482
BÚN AÐARRIT
dagar). Mismunur milli hrúta reyndist marktækur í 95—
99% tilfella, fyrir alla eiginleika, þunga á fæti og fallþunga.
Við úrvinnslu gagnanna var notað hið mikilvirka tölvuforrit
W.R. Harveys (3).
Mat á arfgengi er mælikvarði á, hve mikill hluti breyti-
leika eiginleikanna stafar af erfðamismun einstaklinganna.
Reiknað arfgengi hefur tölugildi frá 0.0 til 1.0. Hátt er
arfgengið talið, ef það er hærra en 0.3, meðalhátt milli 0.1
til 0.3 og lágt undir 0.1. Hátt mat á arfgengi felur í sér, að
auðvelt er að breyta ákveðnum eiginleikum með úrvali og
að umhverfið hafi lítil áhrif á eiginleikann, en lágt arfgengi
felur í sér hið gagnstæða. Eins og tafla 1 sýnir er arfgengið
hátt (0.40—0.60) á þeim útvortismálum, sem eru mæli-
kvarði á útlimalengd (T,F), lengd (K) og dýpt (TH)
skrokksins, en lítið eitt lægra (0.40—0.60) á þeim, sem eru
mælikvarði á vídd (V,G), lögun (vAh, g/f) og holdfyllingu
(F—T, lærastig). Arfgengi á vöðva- og fitumálum
(A,B,C,J,Y,X) er frá 0.14 til 0.44. Flatarmál bakvöðvans,
mælt sem AXB, og lögun hans, B/A, höfðu sama arfgengi,
0.36. Hæsta mat á arfgengi, sem fékkst í þessari rannsókn,
reyndist á lengd vinstri framfótleggjar, 0.82. Þetta háa
arfgengi kemur ekki á óvart, þar sem leggurinn er eitt af
bráðþroskuðustu beinum sauðkindarinnar, og umhverfið
hefur því tiltölulega lítil áhrif á það.
Arfgengið á þyngd hans, sem er ágætur mælikvarði á
heildarþyngd breinanna í skrokknum, samkvæmt niður-
stöðum rannsókna dr. Halldórs Pálssonar, reyndist 0.53, en
0.43 á minnsta ummáli hans.
Arfgengi á þunga á fæti og fallþunga reyndist 0.18 og
0.11, sem er í ágætu samræmi við það, sem áður hefur verið
metið á íslenskum lömbum (4). Þetta fremur lága arfgengis-
mat á fallþunga er eðlilegt, þar sem viðurværið, s. s.
mjólkurlagni móður og beit yfir sumarið, hafa stærstu
áhrifin á þennan eiginleika.