Samtíðin - 01.03.1944, Blaðsíða 20

16
SAMTÍÐIN
teknar þær greinar, þar sem kost-
ur er handbóka á voru máli.
Fyrst má telja gróðurathuganir og
plöntusöfnun. Varla mun nokkurt
viðfangsefni vera léttara og liand-
hægra, og þar höfum vér liina ágætu
handhók Flóru íslands, auk þess,
sem mikla hjálp má hafa af norræn-
um flórum, ef hún dugar ekki. Plöntu-
söfnunin hefur og þann mikla kost,
að auk þess, sem liún á sumrin veit-
ir oss viðfangsefni úti í náttúrunni,
veitir sköpun og hirðing safnsins
oss skemmtilegt dundursefni í tóm-
stundum á vetrum. En hið sama má
að vísu segja um alla söfnun nátt-
úrugripa. En gróðurrannsóknir má
framkvæma á miklu fjölbreyttari
iiátt en þann einan, að kynna sér
tegundir og safna plöntum. Þegar
tegundirnar eru orðnar góðkunn-
ingjar okkar, liggur fyrir að kynna
sér gróðurfélögin og ýmsa þætti i
lifi plantnanna, blómgunartima, fræ-
þroskun o. fl. Yfirleitt má segja, að
hver þekkingarauki veiti ný við-
fangsefni.
Þá er fuglalifið ekki síður hent-
ugt viðfangsefni áhuganáttúrufræð-
inga. Flestum okkar er í hlóð borin
ást á fuglunum, og til þess að kynn-
ast þeim, getum við haft stuðning
tveggja ágætra íslenzkra bóka, Fugl-
anna eftir Bjarna Sæmundsson og
Rits Magnúsar Björnssonar í Árbók
Ferðafélagsins. En fuglarnir sjálfir
veita oss ótal efni til athugunar. Má
þar til nefna komudaga þeirra og
fardaga, varpstæði og hætti alla,
vetrargesti o. fl. Hins vegar verður
því eigi neitað, að athugun á fugl-
unum veitir oss nær eingöngu við-
fangsefni utan húss.
í þessu sambandi má benda á
hinar stórmerku bækur Bjarna Sæ-
mundssonar, Fiskana og Spendýrin,
handa þeim, sem velja vildu þar
starfssvið.
Söfnun steina og jarðfræðilegar
athuganir veita oss nær ótæmandi
verkefni. Nokkurn stuðning má þar
hafa af Jarðfræði Guðmundar G.
Bárðarsonar, en ef um nána rann-
sókn á að vera að ræða, skortir
handhægar íslenzkar hækur.
Ég liefi hér aðeins bent á örfá
atriði, sem nærtækust eru, og eink-
um með tilliti til þess, hverjar hand-
hækur eru til á voru máli, en vit-
anlega eru verkefnin nær óþrjót-
andi, svo að eillhvað mundi vera
iiægt að finna fyrir hvers manns
smekk.
í greinarkorni þessu liefi ég eink-
um litið á málið frá sjónarmiði ein-
staklingsins, hvernig hann gæti auk-
ið sér ánægju með því að dunda
við athuganir á náttúrunni, en lík-
lega hefur þess aldrei verið meiri
þörf en nú á dögum, að hvetja menn
til þess að verja tómstunduin sín-
um til kyrrlátrar iðju, þar sem eirð-
arleysið virðist vera einkenni alls
þorra manna. En það er einnig önn-
ur hlið á þessu máli. Jafnframt
því, sem menn með slíkri tóm-
stundavinnu skapa sjálfum sér gleði,
geta þeir unnið landinu almennt
gagn. Enn er rannsókn á náttúru
lands vors skammt komið og þeir
menn fáir, sem gera sér liana að
lífsstarfi að meira eða minna leyti.