Samtíðin - 01.05.1947, Blaðsíða 11

SAMTlÐIN
2), Bjö, 'n s-4
uóóon.
—J'fucjarlu rÁnr
°9
ifaan
Sauðadalur í Bláfjollum
iíér hefst flokkur 10 greina, sein dr.
B.jörn Sigfússon liáskólabókavörður
hefur skrifað fyrir Samtiðina. Efni
greinanna verða bæði frumleg og ný-
stárleg, og nafn höfundar eitt er trygg-
ing fyrir þvi, að hér sé á ferðinni lcstr-
arefni, sem enginn ætti að láta fram-
hjá sér fara. — Ritstj.]
FJÖLLIN sunnan
Mosfellsheiðar
eru ákaflega
brunnin og hraun-
rúnnin. Þó voru
þar frá fornöhl
hraunlausir, djúp-
ir dalir, gróðri
vafðir. Hét hinn
lcngsti Sauðadalur
Bitstan undir Vífilsfelli, milli þess og
Sauðadalshnúka, annar Sleggjubeins-
úalur, og fylgir honum gróðurlendið
við Kolviðarhól, þriðji Engidalur og
Maradalur, sem flestir telja heitinn
eftir hrossastóði (mörum). Kjarr var
1 hlíðum allra dalanna og varnaði
skriðuföllum, svo að þær voru grón-
ar upp undir brúnir, en grundir voru
1 dalsbotnum, þar sem vatnsrennsli
°g skriðuhlaup hafa nú gert gróður-
útla aura. Hvarf skógarins olli vatns-
rennshnu eigi síður en skriðuhlaup-
unum.
^egar skíðamenn verða búnir að
koma upp skógargeirum í hlíðum til
uð auka fegurð þeirra og halda jafn-
uri snjó í brekkum við skála sína,
vitjar allur fvrri alda gróður þeirra
staða að nýju. En Sauðadalur er
týndur og tröllum gefinn, saga hans
gleymd og sjálft nafnið komið á flæk-
ing til annarra dalverpa i grennd.
Svo ömurlcg eru örlög Iians, að for-
mælingar þjóðsögunnar, djöfull og
draugar urðu eina skýringin, og á
hotni dalsins sér ekki stingandi strá,
síðan illvættir þessar eignuðust hann.
Þær þvkja hafa l’arið landnám sitt
eldi.
Nú er Sauðadalur ncfndur Jóseps-
dalur, og Ármenningar hal'a numið
hann í trássi við illvættirnar. Tvo
skíðaskála hafa þær brotið eða
brennt með fítonskrafti sínum. En
þriðji Ármannsskálinn stendur, og
óvættir, sem bjuggu með allri leið-
inni í Draugahlíðum, Þórishamri,
Einbúa í miðjum dal og við Ölafs-
skarð austur úr dalnum, bæra ekki
á sér, en á ölliun þessum stöðum
])ótti fyrrum ferlega reimt. Sá veg-
ur, sem þarna lá og síðan hjá Fjall-
inu eina niður i Fagradal hjá Breiða-
bólsstað í ölfusi, var meira farinn
en vegur um Þrengslin eða vegur
austur á Kambabrún Hellisheiðar,
allt til þess cr Jósepsdalsvegur lagð-
ist niður fyrir reimleikana. Nú skal
þessi furðusaga nánar sögð.
Drengur var skírður Jósep eftir
Jósepi, föður Jesú, og alinn upp i
góðum guðsóttasiðum, sem vera bar.
Hann óx upp, gerðist bóndi og kom